скла́дкаIж. Fálte f -, -n; Rúnzel f -, -n, Fúrche f -, -n (зморшчына);
скла́дка мясцо́васцігеал. Bódenwelle f -, -n, Geländefalte f;
скла́дкі зямно́й кары́геал.Érdfalten pl;
утварэ́нне скла́дак Fáltung f -;
глыбо́кая скла́дка tief éingelegte Fálte;
у скла́дку in Fálten;
скла́дка на штана́х Bügelfalte f;
у дро́бную скла́дку gefáltet
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
актывіза́цыя
(польск. aktywizacja, ад лац. activus = дзейны)
1) ажыўленне, узмацненне чыёй-н. дзейнасці, актыўнасці;
2) развіццё інтэнсіўных тэктанічных і магматычных працэсаў у стабілізаваных раёнах зямной кары.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
біястратыгра́фія
(ад бія- + стратыграфія)
раздзел стратыграфіі, які вывучае гісторыю жывых арганізмаў у пэўныя геалагічныя эры і перыяды на падставе скамянелых арганічных рэшткаў у слаях зямной кары.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
геафо́н
(ад геа- + -фон)
прыбор для ўлоўлівання гукавых хваль, якія пашыраюцца ў верхніх слаях зямной кары; выкарыстоўваецца ў час геолагаразведачных работ, у ваеннай справе і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
канфо́рмны
(лац. conformis)
падобны, адпаведны;
к-ае адлюстраванне — адлюстраванне адной паверхні на другую, пры якім зберагаюцца вуглы паміж усімі напрамкамі (напр. адлюстраванне зямной паверхні на карце).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
марфаскульпту́ры
(ад гр. morphe = форма + скульптура)
дробныя формы рэльефу зямной паверхні (рачныя даліны, барханы, карставыя формы і інш.), ва ўтварэнні якіх асноўная роля належыць экзагенным працэсам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нівелі́раваць
(ням. nivellieren, ад фр. niveler)
1) вызначаць вышыню пунктаў зямной паверхні над узроўнем мора або адносна пэўнай вышыні;
2) перан. згладжваць розніцу паміж чым-н.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
парале́ль, ‑і, ж.
1. Паралельная лінія. Правесці паралель.
2. Умоўная лінія, праведзеная па зямной паверхні паралельна экватару, усе пункты якой маюць аднолькавую геаграфічную шырату. Змыкайце рады Камінтэрна На ўсіх паралелях зямлі.Глебка.
3.перан. З’ява, якая можа параўноўвацца з іншай, аналагічнай з’явай. Канкрэтнасць гістарычнай паралелі, такім чынам, выпраўляла лінію абстрактных разваг героя, не даючы яму збіцца з пазіцый рэалізму.Лойка.// Параўнанне, супастаўленне. У шматлікіх работах аб творчасці Коласа робяцца паралелі паміж «Казкамі жыцця» і байкамі Крылова, алегорыямі Салтыкова-Шчадрына, Горкага і г. д.Навуменка.
[Ад грэч. parállēlos — які знаходзіцца, праходзіць побач.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шырата́, ‑ы, ДМ ‑раце; мн.шыроты, ‑рот; ж.
У геаграфіі — адна з каардынат, якая вызначае месцазнаходжанне пункта па зямной паверхні; адлегласць ад экватара па мерыдыяну, якая выражаецца ў градусах. 1 студзеня 1820 года шлюпы.. дасягнулі 69°21′ паўднёвай шыраты.«Беларусь».//толькімн. (шыро́ты, ‑рот). Месца, мясцовасць, якія знаходзяцца на той ці іншай адлегласці ад экватара. Высокія шыроты. □ Радыст з Беларусі, змакрэлы ад поту, лавіў галасы незнаёмых шырот.Вялюгін.Некаторыя відныя кіраўнікі і нават вучоныя пярэчылі ўкараненню новага незвычайнага ў нашых шыротах тыпу будынкаў.Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АСТА́Т
(лац. Astatium),
At, радыеактыўны хім. элемент VII групы перыяд. сістэмы, ат. н. 85, адносіцца да галагенаў. Найб. устойлівы штучны ізатоп 210At (перыяд паўраспаду 8,3 гадз). Упершыню атрыманы ў 1940 (ізатоп 211At). У паверхневым пласце зямной кары таўшчынёй 1,6 км знаходзіцца каля 70 мг At. Па адных хім. уласцівасцях падобны да неметалу ёду, па другіх — да металаў палонію і вісмуту. Атрымліваюць апрамяненнем вісмуту і торыю α-часціцамі высокіх энергій.