АБУ́ НУВА́С

(паміж 747 і 762, г. Ахваз, Іран — паміж 813—815),

арабскі паэт. Жыў пры двары абасідскіх халіфаў у Багдадзе. Адзін з герояў кн. «Тысяча і адна ноч». Пісаў хвалебныя прыдворныя касыды, пародыі на традыц. жанры араб. паэзіі і багаслоўскія хадысы. Праціўнік бедуінскага «псеўдакласіцызму», распрацоўваў новыя тэмы і сюжэты (гарадское жыццё, забароненае ісламам віно, паляванне і інш.). Аўтар лірычных імправізацый, што апяваюць каханне і пачуццёвыя ўцехі (цыкл «Хамрыят»), богазневажальных і прасякнутых духам аскетызму вершаў (цыкл «Зухдзіят»), сатыраў, пяшчотных вытанчаных песень, прысвечаных нявольніцы Джынане. У яго вершах сустракаюцца імёны іранскіх гіст. і фальклорных герояў, апісанне звычаяў і традыцый зараастрызму.

Літ.:

Шидфар Б.Я. Абу Нувас. М., 1978.

т. 1, с. 48

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

тума́ніць несов.

1. в разн. знач. тума́нить;

дым т. не́ба — дым тума́нит небо;

слёзы ~няць во́чы — слёзы тума́нят глаза́;

віно́ т. галаву́ — вино́ тума́нит го́лову;

2. (затемнять смысл слов) темни́ть;

ён не́шта т. — он что́-то темни́т

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

Suff

m -s

1) груб. п’я́нства

dem ~ ergében sein — п’я́нстваваць

2) напі́так, напо́й

gú- ter ~ — до́брае віно́

élender ~ — напо́й (пагардл. пра нясмачны напой)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Махлява́ць, махлева́ць ’ашукваць, жульнічаць’ (Нас., Шат., Касп., Бір. Дзярж., Сцяшк., Сцяц., Федар. 2, Сл. ПЗБ), ’круціць, маніць, хітрыць’ (КЭС, лаг.), рагач. мухлева́ць, тураў. мухлёва́ць ’тс’ (КЭС, ТС), мыхлюва́цца ’карыстацца воляй і добрымі ўмовамі’ (Бяльк.). Ст.-бел. (вы)махлевати (XVII ст.) ’змахляваць’ запазычана са ст.-польск. machlować ’махляваць, падманваць’, якое з н.-ням. makeln, mäkeln, гал. makelen < maken = machen ’рабіць’ (Брукнер, 317). Фасмер (3, 19) рус. махлевать, мухлевать, мухловать, мухлять ’падманваць’ выводзіць, аднак, з ням. (арго) moheln ’пазначаць карты’ (адкуль новав.-ням. mogeln ’хітрыць, надуваць’), якое са ст.-яўр. mâhal ’разбаўляць віно’. Сюды ж махлёўка ’ашуканка’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

cienki

1. тонкі; ценькі; пісклявы;

cienki głos — тонкі голас;

~e wino — слабое віно;

2. жарг. слабы; непадрыхтаваны;

cienki z matematyki — слабы ў матэматыцы

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

перапусці́ць сов., разг.

1. перепусти́ть;

п. віно́ ў другу́ю бо́чку — перепусти́ть вино́ в другу́ю бо́чку;

2. перетопи́ть, перепусти́ть;

п. воск — перетопи́ть (перепусти́ть) воск;

3. (што, чаго) поступи́ться (чем), уступи́ть (в чём);

ён свайго́ не перапу́сціць — он свои́м не посту́пится

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

smooth

[smu:ð]

1.

adj.

1) гла́дкі, ро́ўны

2) пла́ўны, спако́йны

3) мя́ккі

smooth wine — мя́ккае віно́

2.

v.t.

1) выраўно́ўваць, выгла́джваць (паве́рхню); выпрасо́ўваць

2) зьмякча́ць

3.

n.

1) выгла́джваньне

2) гла́дкае ме́сца

•

- smooth away

- smooth over

- smooth down

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

парэ́чкі, ‑чак; адз. парэчка, ‑і, ДМ ‑чцы, ж.

1. Кустовая ягадная расліна сямейства агрэставых. У гародчыку буялі парэчкі і дзікая ружа з агрэстам. Пташнікаў. Грышка пераскочыў цераз плот у сад, пасля папоўз між кустоў парэчак і агрэсту аж у канец саду, дзе ўжо пачынаўся лес. Чарот. Ідуць радамі ў шапках шэрых Кусты парэчак і ажын. Глебка.

2. зб. Кіславата-салодкія ягады гэтай расліны чырвонага, жоўтага або чорнага колеру. Віно з парэчак. □ І я, задаволены гэткай сустрэчай, Успомніўшы Прыпяць і вёску сваю, Купіў на дарогу празрыстых парэчак ў жанчыны, падобнай на маці маю. Жычка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перапусці́ць, ‑пушчу́, ‑пу́сціш, ‑пу́сціць; зак.

Разм.

1. што. Паступова перасыпаць, пераліць з аднаго сховішча ў другое. Перапусціць віно з бочкі ў бочку.

2. што. Ачысціць, сыплючы цераз што‑н. Перапусціць насенне цераз арфу.

3. што. Расплавіўшы, ператварыць у іншы стан, зрабіць прыгодным для чаго‑н.; ператапіць. Перапусціць воск. Перапусціць тлушч.

4. што, чаго і без дап. Добраахвотна адмовіцца ад чаго‑н., уступіць што‑н. каму‑н. Ён свайго не перапусціць. □ Людзі скарэй згодны былі .. [Грамабою] перапусціць, як мелі займацца з гэтакім. Крапіва. — Сваркі паміж нас ніколі не было, бо я заўсёды перапушчу. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

це́рпкі, ‑ая, ‑ае.

Кіславата-даўкі. Церпкія ягады. Церпкае віно. □ Квас летні, церпкі, падкіслены падгарэлымі хлебнымі скарынкамі, а конаўка медная. Навуменка. Неяк адразу пацяжэлі ад церпкага крывянога соку гронкі каліны. Паслядовіч. — Прысядзь і выпі кубак, брат! Мо’ церпкай здасца гэта брага. Я сам садзіў свой вінаград, Я знаю вартасць спелых ягад. Танк. / Пра пах. Налібока, Налібока... Мімаволі шырыш вока: Цёмна ў засені прытоенай, Церпкім водарам настоенай. Кірэенка. Коля сышоў са сцежкі, наламаў вялізны букет, прыпаў да яго тварам і на поўныя грудзі ўдыхаў церпкі водар. Жычка. Церпкі водар імху казытаў у носе. Пестрак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)