Verbum

наці́снуцца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -нецца; зак.

Сабрацца, збіцца ў якой-н. колькасці.

У хату націснулася многа людзей.

наці́снуць, -ну, -неш, -не; -ні́; -нуты; зак.

1. што, на што і без дап. Стварыць ціск, налегчы цяжарам.

Н. на дзверы.

2. чаго. Выціскаючы, здабыць у якой-н. колькасці.

Н. соку з яблыкаў.

3. на каго-што і без дап. Зрабіць націск (у 3 знач.).

Н. на ворага з флангаў.

4. перан., на каго-што і без дап. Прымусіць або схіліць каго-н. да якога-н. дзеяння.

Н. на прафсаюз.

5. перан., на што і без дап. Энергічна ўзяцца за што-н. (разм.).

Н. на вучобу.

Н. на працу.

6. на што і без дап. Вымаўляючы, зрабіць лагічны націск.

7. што. Нацерці мазоль (мазалі; разм.).

|| незак. націска́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. націска́нне, -я, н. (да 1, 2 і 6 знач.) і на́ціск, -у, м. (да 1 знач.)

нацкава́ць, -кую́, -куе́ш, -куе́; -куём, -куяце́, -кую́ць; -ку́й; -кава́ны; зак., каго на каго-што, з дадан. і без дап.

1. Падахвоціць да нападу.

Н. сабак на зайца.

2. перан. Падбухторыць да варожых дзеянняў супраць каго-н. (разм.).

|| незак. нацко́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. нацко́ўванне, -я, н.

нацы́зм, -у, м.

Нямецкі фашызм.

Не дапусціць адраджэння нацызму.

|| прым. нацы́сцкі, -ая, -ае.

нацы́ст, -а, М -сце, мн. -ы, -аў, м.

Прыхільнік нацызму.

|| ж. нацы́стка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. нацы́сцкі, -ая, -ае.

на́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Гістарычна ўстойлівая супольнасць людзей, якая ўтвараецца ў працэсе фарміравання агульнасці іх тэрыторыі, эканамічных сувязей, літаратурнай мовы, асаблівасцей культуры і духоўнага аблічча.

Права нацый на самавызначэнне.

2. У некаторых спалучэннях: краіна, дзяржава.

Арганізацыя Аб’яднаных Нацый.

нацыянал-...

Першая састаўная частка складаных слоў, якая адпавядае па знач. слову «нацыяналістычны», напр.: нацыянал-ліберал, нацыянал-сацыяліст, нацыянал-патрыёт.

нацыяналізава́ць, -зу́ю, -зу́еш, -зу́е; -зу́й; -зава́ны; зак. і незак., што.

Правесці (праводзіць) нацыяналізацыю чаго-н.

Н. фабрыкі і заводы.

нацыяналіза́цыя, -і, ж.

1. Перадача з прыватнай уласнасці ва ўласнасць дзяржавы зямлі, прамысловасці, транспарту, банкаў і пад.

2. Арганізацыя чаго-н. на нацыянальнай аснове.

Н. школы.

нацыяналі́зм, -у, м.

1. Ідэалогія і палітыка ў галіне нацыянальных адносін і культуры, якая зыходзіць з ідэй нацыянальнай перавагі пануючай нацыі і супрацьпастаўлення яе іншым нацыям.

Барацьба з нацыяналізмам.

2. Пачуццё нацыянальнага самазахавання, якое асабліва праяўляецца ў пэўныя гістарычныя перыяды, калі нацыі пагражае небяспека.

|| прым. нацыяналісты́чны, -ая, -ае.

Нацыяналістычная палітыка.

Нацыяналістычныя погляды.