Verbum

наста́ць, -та́ну, -та́неш, -та́не; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра час, стан: пачацца, надысці.

Настаў час касьбы.

2. Прыстаць да каго-н. з патрабаваннямі, просьбамі і пад. (разм.).

Так настаў, што я адмовіць не мог.

зада́ча, -ы, мн. -ы, -да́ч, ж.

1. Тое, што патрабуе вырашэння.

Паставіць перад сабой задачу.

Выканаць задачу.

Баявая з.

Першачарговая з.

2. Практыкаванне, якое выконваецца, рашаецца шляхам разумовых заключэнняў, вылічэння і пад.

Рашыць задачу.

Арыфметычная з.

Шахматная з.

гол, -а, мн. галы́, гало́ў, м.

У спартыўных гульнях: забіты або прапушчаны мяч, шайба і пад., а таксама ачко, якое каманда выйграе пры пападанні мяча ў вароты праціўніка.

Забіць г.

|| прым. галявы́, -а́я, -о́е.

Г. момант ля варот.

дагуля́ць, -ля́ю, -ля́еш, -ля́е; -ля́ны; зак., што.

1. Скончыць гуляць; правесці астатак часу (канікул, адпачынку і пад.) гуляючы.

Д. вяселле.

Д. дні адпачынку.

2. Скончыць гульню ў што-н.

Д. партыю ў шахматы.

|| незак. дагу́льваць, -аю, -аеш, -ае.

до́ўбня, -і, мн. -і, -яў і даўбня́, -і́, мн. до́ўбні і (з ліч. 2, 3, 4) даўбні́, до́ўбняў, ж.

1. Прылада для ўбівання чаго-н., забою жывёлы і пад.

Замахнуцца доўбняй.

2. перан., пагард. Пра тупога, някемлівага чалавека.

доўгажыха́р, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

Чалавек, а таксама расліны, жывёлы і пад., якія вызначаюцца сваім даўгалеццем.

Гэтаму доўгажыхару 120 гадоў.

Дрэвы-доўгажыхары.

Арол-д.

|| ж. доўгажыха́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. доўгажыха́рскі, -ая, -ае.

вы́гарадзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак.

1. што. Выдзеліць, аддзяліць агароджай.

В. прагон для жывёлы.

2. перан., каго (што). Узяць пад абарону, пазбавіць ад адказнасці, абвінавачання каго-н. з вінаватых (разм.).

В. сябра.

|| незак. выгаро́джваць, -аю, -аеш, -ае.

вы́жаць², -жму, -жмеш, -жме; вы́жаў, -жала; вы́жмі; зак., што.

У спорце: паступова падняць штангу, гіру і пад. ад грудзей уверх да поўнага выпроствання рук.

В. гіру ў пяцьдзясят кілаграмаў.

|| незак. выжыма́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. вы́жым, -у, м.

вы́ратаваць, -тую, -туеш, -туе; -туй; -таваны; зак., каго-што.

1. Пазбавіць ад чаго-н. (страшнага, небяспечнага і пад.).

В. тапельца.

2. Захаваць у цэласці, зберагчы.

В. рукапіс ад знішчэння.

|| незак. вырато́ўваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. выратава́нне, -я, н.

асфа́льт, -у, М -льце, м.

1. Чорная смалістая маса для пакрыцця дарог, вуліц, тратуараў і пад., утвораная ў выніку акіслення нафты і выпарэння яе лёгкіх фракцый.

2. Дарога, пакрытая такой масай.

Выехалі на а.

|| прым. асфа́льтавы, -ая, -ае.