кіру́нак, ‑нку, м.
1. Тое, што і напрамак (у 1 знач.). Самалёт Бурмакова ўзяў кірунак на поўнач. Шыцік. Тысячамі дарог і ў розных кірунках збягае вясною снегавая вада. Колас.
2. перан.; чаго або які. Шлях развіцця, накіраванасць якога‑н. дзеяння, з’явы і пад. Кірунак навуковай дзейнасці. Кірунак палітыкі. □ Загаварылі пра сям’ю, і гаворка адразу набыла іншы кірунак. Пальчэўскі.
3. Грамадская, навуковая, літаратурная і пад. плынь; школа, групоўка. Літаратурныя кірункі. □ Часцей матэрыялы пра творчасць Я. Купалы з’яўляліся ў друку левага кірунку. «Полымя».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пачатко́вы Ánfangs-;
пачатко́вая лі́тара Ánfangsbuchstabe m -ns, -n;
пачатко́вая ху́ткасць Ánfangsgeschwindigkeit f -, -en;
пачатко́вы капіта́л эк Stártkapital n -s, -e;
пачатко́вае стано́вішча Ánfangslage f -, -n;
пачатко́вае навуча́нне Ánfangsunterricht m -(e)s; Elementárunterricht m;
пачатко́вая адука́цыя Elementárbildung f -;
пачатко́вая шко́ла Elementárschule f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
krój, kroju
м.
1. крой; фасон;
2. крой; кроенне;
szkoła kroju i szycia — школа крою і шыцця;
jednego kroju — на адзін манер; на адзін капыл
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
сту́дыя, ‑і, ж.
1. Майстэрня мастака або скульптара.
2. Школа для падрыхтоўкі мастакоў, скульптараў, артыстаў, дзе вучэбныя заняткі спалучаюцца з творчай практыкай. Студыя выяўленчага мастацтва. Оперная студыя. □ [Пісьмы Саковіча] памаглі мне прайсці ўвесь нялёгкі шлях вучобы ў студыі і закончыць яе на выдатна. Рамановіч. // Творчы калектыў артыстаў, мастакоў пэўнага мастацкага напрамку.
3. Спецыяльна абсталяванае памяшканне, з якога вядуцца радыё- і тэлеперадачы або ў якім праводзяцца здымкі кінафільмаў. Студыя дакументальных фільмаў. □ У цэнтры так званай малой студыі, дзе размешчана розная апаратура, ёсць невялікая пляцоўка, адкуль выступаюць дыктары. «Маладосць».
[Іт. studio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
акадэ́мія
(лац. academia, ад гр. Akademeia)
1) філасофская школа, заснаваная Платонам у 4 ст. да н.э. у свяшчэнных садах міфічнага героя Акадэма паблізу Афін;
2) вышэйшая навуковая або мастацкая ўстанова (напр. Нацыянальная а. навук Беларусі);
3) назва некаторых вышэйшых навучальных устаноў па спецыяльных галінах навукі (напр. ваенная а., сельскагаспадарчая а.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
primary2 [ˈpraɪməri] adj.
1. першапачатко́вы, са́мы ра́нні, пе́ршы;
a primary source першакрыні́ца
2. элемента́рны, пачатко́вы;
a primary school пачатко́вая шко́ла (у Вялікабрытаніі – ад 5 да 11 гадоў)
3. асно́ўны, найважне́йшы;
a matter of primary impor tance спра́ва першапачатко́вай ва́жнасці
4. ling.
1) каранёвы;
a primary word каранёвае сло́ва
2) асно́ўны;
a primary stress гало́ўны на́ціск
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
знахо́дзіцца, ‑хо́джуся, ‑хо́дзішся, ‑хо́дзіцца; незак.
1. Незак. да знайсціся (у 1, 2 знач.).
2. Зал. да знаходзіць (у 1–3 знач.).
3. Змяшчацца, быць размешчаным. Цагельня знаходзіцца за гумном. Бядуля. Школа знаходзілася на другім канцы вёскі. Даніленка. // Быць у тым ці іншым стане. Знаходзіцца пад уражаннем. □ [Лагер] быў .. зыходны і апорны пункт атрада, які ўвесь час знаходзіўся ў руху. Брыль. // Быць у чыім‑н. распараджэнні, належаць каму‑н. Дзераш адкрывае вочы інжынеру на тое, што зараз, у новых умовах, калі ўлада знаходзіцца ў руках рабочых, чалавек працы стаў іншы. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ніжэ́йшы, ‑ая, ‑ае.
1. Выш. ст. да прым. нізкі (у 1–3 і 7 знач.).
2. Самы просты, прымітыўны. Ніжэйшыя арганізмы.
3. Які знаходзіцца на першай, пачатковай ступені развіцця. Ніжэйшая стадыя таварнай вытворчасці.
4. Пачатковы. Ніжэйшая школа.
5. Малодшы па пасадзе, падначалены. У супрацоўніка, ніжэйшага па чыну, Сцяпан Сцяпанавіч абедаў раз... Корбан.
6. У класавым грамадстве — які не адносіцца да пануючых класаў. Сяляне засталіся і пасля вызвалення «ніжэйшым» саслоўем, падатным быдлам, чорнай косцю, з якой здзеквалася пастаўленае памешчыкамі начальства, выкалачвала подаці, біла розгамі, пускала ў ход рукі і нахабнічала. Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сярэ́дні
1. в разн. знач. сре́дний;
с. па́лец — сре́дний па́лец;
с. сын — сре́дний сын;
~няя велічыня́ — сре́дняя величина́;
~няе арыфметы́чнае — мат. сре́днее арифмети́ческое;
~няе ву́ха — анат. сре́днее у́хо;
2. (не ниже среднего уровня) уме́ренный;
~нія патрабава́нні — уме́ренные тре́бования;
3. (не очень значительный) сре́дний, посре́дственный;
~нія здо́льнасці — сре́дние (посре́дственные) спосо́бности;
4. (находящийся в средине — о предмете) середи́нный, среди́нный; сре́дний;
~няе акно́ — середи́нное (сре́днее) окно́;
○ ~няя шко́ла — сре́дняя шко́ла;
~нія вякі́ — ист. сре́дние века́;
◊ у ~нім — в сре́днем;
вышэ́й (ніжэ́й) ~няга — вы́ше (ни́же) сре́днего;
не́шта ~няе — не́что сре́днее
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Schúle
f -, -n
1) шко́ла; вы́вучка
bei j-m éine gúte ~ dúrchmachen — перан. прайсці́ до́брую шко́лу ў каго́-н.
die ~ besúchen, zur [in die] ~ géhen* — хадзі́ць у шко́лу
die höhere ~ — сярэ́дняя навуча́льная ўстано́ва
die allgeméinbildende ~ — агульнаадукацы́йная шко́ла
die ~ schwänzen — прагу́льваць уро́кі
héute ist kéine ~ — сёння заня́ткаў у шко́ле няма́
die ~ ist um zwei Uhr aus — заня́ткі ў шко́ле канча́юцца а друго́й гадзі́не
bei j-m in die ~ géhen* — (на)вучы́цца ў каго́-н. чаму́-н.
díeses Béispiel wird ~ máchen — гэ́ты пры́клад пярэ́ймуць мно́гія
die hóhe ~ réiten* — быць ездако́м вышэ́йшага кла́са
2) шко́ла, накіру́нак, ме́тад
die romántische ~ — раманты́чны накіру́нак
◊ etw. aus der ~ pláudern — вы́даць [вы́балбатаць] таямні́цу
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)