ДА́ВІД (David) Герард
(каля 1460—70, Аўдэватэр, каля г. Гаўда, Нідэрланды — 13.8.1523),
нідэрландскі жывапісец. Працаваў пераважна ў г. Бруге. Яго творы паўтаралі асн. кампазіцыйныя схемы нідэрл. жывапісу 15 ст., у той жа час адметныя мяккасцю і сакавітасцю жывапіснай манеры, майстэрствам перадачы асвятлення, паэтычнасцю пейзажных матываў: 2 кампазіцыі «Суд Камбіза» (1498), трыпціх «Хрышчэнне Хрыста».
т. 5, с. 562
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
лі́зінг
(англ. leasing, ад гр. lysis = растварэнне)
форма гаспадарчых сувязей, заснаваная на перадачы ў арэнду машын, абсталявання і іншых каштоўнасцей.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
антэ́на
(лац. antenna = мачта)
1) прыстасаванне для перадачы або ўлоўлівання радыёхваль;
2) орган дотыку і нюху ў членістаногіх жывёл, размешчаны на галаве; вусік.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дыспетчарыза́цыя
(ад дыспетчар)
цэнтралізацыя аператыўнага кантролю і кіравання вытворчымі, транспартнымі, тэхналагічнымі і іншымі працэсамі, заснаваная на прымяненні сучасных сродкаў перадачы і апрацоўкі інфармацыі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
код
(фр. code, ад лац. codex = спіс)
сістэма ўмоўных абазначэнняў або сігналаў для перадачы, апрацоўкі або захавання якой-н. інфармацыі (напр. тэлеграфны к.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Навучэ́нец ’вучань старшых класаў, слухач сярэдніх навучальных устаноў’ (ТСБМ). Наватвор 30‑х гадоў для перадачы рус. учащийся; упершыню ўведзена ў норму РБС–53 (гл. Лужанін у зб. Слова наша роднае. Мн., 1986, 97), аўтарства прыпісваецца П. Глебку (Маладосць, 1981, 9, 172; Каўрус, Мова народа, мова пісьменніка. Мн., 1989, 219). Ад навуча́цца ’праходзіць курс навучання’, што ў сваю чаргу калькуе рус. обуча́ться ’тс’, якое належыць да сферы канцылярска-адміністрацыйнай лексікі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
тэлета́йп
(англ. teletype, ад гр. tele = далёка + англ. type = адбітак)
літарадрукавальны апарат для прыёму і перадачы тэкстаў па тэлеграфных каналах сувязі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
перада́тчык, ‑а, м.
Спец.
1. Той, хто перадае што‑н.; тое, пры дапамозе чаго перадаецца што‑н. Перадатчык хваробы. □ Максім і звярнуўся да гэтага перадатчыка першакрынічных вестак. Машара. Не было па глухіх закутках Палесся ні газет, ні тэлеграфаў, ні тэлефонаў, — гэтых.. перадатчыкаў вестак аб падзеях на свеце. Колас.
2. Апарат для перадачы на адлегласць сігналаў, паведамленняў і пад. Кароткахвалевы перадатчык. Светлавы перадатчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
семіётыка
(гр. semeiotikos = звязаны са знакам)
1) навука аб розных сістэмах знакаў, якія выкарыстоўваюцца для перадачы інфармацыі;
2) раздзел медыцыны, што вывучае прыкметы хвароб.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
АДЧУВА́ЛЬНЫ ЭЛЕМЕ́НТ,
успрымальны орган датчыка ў вымяральных прыладах і сістэмах аўтам. кіравання і рэгулявання, які рэагуе на змену якой-н. фіз. велічыні. Ператварае лікавае значэнне гэтай велічыні непасрэдна ці праз прамежкавыя звенні ў выхадны сігнал, зручны для дыстанцыйнай перадачы і далейшай апрацоўкі. Як адчувальны элемент выкарыстоўваюцца мембраны, сільфоны, тэрмапары, тэрма- і электрасупраціўленні, п’езакварцавыя пласціны і інш.
т. 1, с. 140
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)