недоу́мок прост. прыду́рак, -ка м.; в знач. сущ. прыдуркава́ты, -тага м., перен., разг. недапе́чаны, -нага м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
сту́день м., кул. халадзе́ц, -дцу́ м., хало́днае, -нага ср.; квашані́на, -ны ж.; обл. сту́дзіна, -ны ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
штурва́льный мор. и пр.
1. прил. штурва́льны;
штурва́льное колесо́ штурва́льнае ко́ла;
2. сущ. штурва́льны, -нага м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
прыва́тны в разн. знач. ча́стный;
заключэ́нне ад ~нага да агу́льнага — заключе́ние от ча́стного к о́бщему;
~ная ўла́снасць — ча́стная со́бственность;
~ная асо́ба — ча́стное лицо́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
крывано́гі, ‑ая, ‑ае.
1. З крывымі нагамі. Гунава.. у цьмяным святле пазнаў прысадзісты, крываногі сілуэт свайго ад’ютанта. Самуйлёнак. // Такі, у якога адна нага карацейшая або балючая; кульгавы. Крываногі сабака.
2. З пакрыўленымі ножкамі (пра рэчы). Крываногі стол. □ — Вам .. з гэтым крываногім апаратам, — паказаў ён на тэадаліт, — лягчэй, і вы надта так не ганіцеся за намі. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
лу́жына, ‑ы, ж.
1. Паглыбленне на паверхні глебы, запоўненае вадой. Імжыў дождж. Там-сям стаялі лужыны. Жычка. У адным месцы Галя паслізнулася, і левая нага яе трапіла ў глыбокую лужыну. Арабей.
2. Вадкасць, разлітая на паверхні чаго‑н. З адзення [трактарыстаў] ля дзвярэй адразу пацякла здаравенная лужына. Даніленка.
•••
Пасадзіць у лужыну гл. пасадзіць.
Сесці ў лужыну гл. сесці.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Танкано́г ’від травы (расце на балотах)’ (Ян.), тонконо́г ’травяністая расліна з высокім цвёрдым сцяблом і вузкім лісцем’ (ТС), ’расліна Koeleria Pers.’ (Кіс.), ’асака’ (лоеў., Расл. св.). Параўн. укр. тонконіг ’расліна Koeleria cristata Pers.’, рус. тонконо́г ’расліна Koeleria Pers.’. Паводле знешняга выгляду, гл. тонкі і нага ў значэнні ’сцябло’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Клыка́ты (бу́ська) ’з доўгімі нагамі’ (Клім.). Да *клык ’нага’. У такім разе мы можам разглядаць апошняе як усходнеславянскую паралель да балг. кълка ’сцягно, ляжка’, макед. колк ’сцягно’, серб.-харв. ку̏к, славен. kolk ’тс’. Паўднёваславянская група лексем мае балтыйскія паралелі і перш за ўсё ст.-прус. culczi ’сцёгны’ (Мартынаў, Язык, 73–74).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Стано́г ‘жывёліна Oniscus muratius’ (Некр. і Байк.), ‘мнаганожка’ (ЛА, 4), стоно́га, стано́жка ‘тс’ (ЛП, Пятк. 2, Шатал., ЛА, 4), стоно́г ‘макрыца’ (ПСл), стоно́га ‘тс’ (Сл. Брэс.), станогі (сто‑ноги) мн. л. ‘тс’ (Меер Крыч.). Параўн. укр. сто́нга, стоно́га ‘тс’. Кампазіт на базе сто (тут у значэнні ‘шмат’) і нага́ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
актапо́ды
(н.-лац. octopoda, ад гр. okto = восем + pus, podos = нага)
атрад марскіх драпежных галаваногіх малюскаў (цэфалаподаў) з мешкападобным целам і размешчанымі на галаве васьмю шчупальцамі; васьміногі, спруты (параўн. дэкаподы).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)