бітлз
(англ. beatles, ад beat = біць)
англійскі маладзёжны вакальна-інструментальны квартэт 60-х гадоў 20 ст., а таксама ўтвораны на яго ўзор ансамбль у Зах. Еўропе і Амерыцы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
зра́нку, прысл.
1. У пачатку дня; раніцай. Яшчэ зранку, на досвітку, пайшоў наш дзядзька на рум біць калоды. Колас.
2. З пачатку дня, з раніцы. Запрасіла нас палянка: — Адпачніце на траве, На нагах вы сёння зранку. Галіноўская.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гра́біць, ‑блю, ‑біш, ‑біць; незак., каго-што.
Сілай забіраць чужое дабро; рабаваць. Акупанты грабілі беларускі народ, вывозілі ў Германію збожжа, жывёлу, лес. «Весці». // Разм. Разараць паборамі, узяткамі. Дваранскія камітэты прама грабілі сялян пры дапамозе царскага ўрада. Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Адбо́й 1 (БРС) < рус. отбой. Новае запазычанне.
Адбо́й 2 ’частка саней’ (Масл.) да біць (гл.).
Адбо́й 3 ’удар у адказ’ (Шат.). Гл. біць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Не́лупак (не́лупык) ’неслух, свавольнік’ (Яўс.). Відаць, з не і лупіць ’біць, лупцаваць’ (’біць да здзірання скуры’, Нас.), г. зн. ’той, каго не білі’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Скнеціць, скнэ́тыты ‘сасцябаць (звычайна пра дождж)’, кнэ́тыты ‘біць, сцябаць’ (Клім.). Магчыма, да гнесці (гл.), параўн. укр. гніти́ти ‘гнясці; біць’, з аглушэннем пачатковага г.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dyscyplinować
незак.
1. дысцыплінаваць; прывучаць да дысцыпліны;
2. уст. біць плёткай
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Абсупо́ніваць ’абыгрываць’ (Нас.) да супоня, супоніць (гл.). Відаць, семантычна звязана з супоніць ’біць супоняй’ і ’біць (наогул)’. Параўн. «Глядзі, як вашага брата супоняць» (Нас.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
верабе́й, ‑б’я, м.
Невялікая птушка атрада вераб’іных з карычнева-шараватым апярэннем, якая жыве пераважна паблізу чалавека.
•••
Вераб’ю па калена — вельмі мелка.
Страляць (біць) з гарматы па вераб’ях гл. страляць.
Стрэляны (стары) верабей — пра вопытнага чалавека, якога цяжка ашукаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Кла́паць ’шлэпаць нагамі’ (ТС). Укр. клапати ’біць, стукаць, бразгаць’, балг. клапам ’тс’, серб.-харв. клапати ’тс’, славен. klapȃti ’павольна ісці’, польск. kłapać ’біць, стукаць’, чэш. klapali ’біць, бразгаць’, в.-луж. kłapać ’тс’, н.-луж. kłapać ’тс’. Прасл. klapali — ітэратыў да klopati (гл. клапатаць). Параўн. Трубачоў, Эт. сл., 9, 184.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)