Пі́хта ’піхта, Abies Dietr.’ (ТСБМ), піхт (лаг., Расл. св.). З рус. пихта ’тс’, якое з ням. Fichte ’хваіна’ (Праабражэнскі, 2, 65; Фасмер, 3, 270; Мяркулава ЭИРЯ, 1, 1960, 46–51). Аднак больш пераканаўчым будзе тлумачэнне паходжання слова як запазычання з зах.-фінскіх моў, параўн. фін., карэл. pihka ’смала’, вепск. pihk ’густы лес’, вод. pihku ’сасна’, а таксама ст.-рус. пихта ’піхта’ (1557 г.) (КЭСРЯ, 340).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тост ’застольная здравіца, прапанова выпіць у гонар каго-небудзь’. Запазычана праз рускую мову з ням. Toast ці франц. toste альбо непасрэдна з англ. toast ’тс’, што з лац. panis tostus ’падсмажаны хлеб’, скібку якога разам са шклянкай (вады) у Англіі ставілі перад выступоўцам або перад тым, хто будзе абвяшчаць здравіцу (Фасмер, 4, 88; ЕСУМ, 5, 609; Чарных, 2, 253). Сюды ж то́сцер, то́стэр ’прыстасаванне для падсмажвання хлеба’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Omnia tempus habent
Усё мае [свой] час.
Всё имеет [своё] время.
бел. Будзе час ‒ будзе і квас, не ўсё за раз. Будзе пара ‒ вырасце трава. Свой час ягадзе, свой час баравіку.
рус. Всякое семя сеют в своё время. Всему своё время. Вали/жни овёс, как затрещит; отдавай девку, пока верещит. До поры до времени не сеют семени. До поры ‒ у норы, а в пору ‒ в нору.
фр. Chaque chose a son temps (Каждая вещь имеет своё время).
англ. Shake the tree when the fruit is ripe (Тряси дерево, когда созреют плоды).
нем. Alles Ding hat seine Zeit (Всякой вещи своё время).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
жа́рко нареч., безл., в знач. сказ. го́рача;
со́лнце жа́рко гре́ло со́нца го́рача грэ́ла;
мне ста́ло жа́рко мне ста́ла го́рача;
◊
не́бу жа́рко ста́нет не́бу го́рача бу́дзе.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
бале́йка, ‑і, ДМ ‑лейцы; Р мн. ‑леек; ж.
Невялічкая балея. [Іван:] — У балейцы абручы заржавелі, рассыпаецца балейка, яшчэ з тыдзень і не будзе ў чым бабе мыць бялізну... Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вы́вазіцца, ‑важуся, ‑вазішся, ‑вазіцца; зак.
Запэцкацца ў што‑н. Але гэта трохі рызыкоўна, бо можна ўгразнуць дзе-небудзь цёмначы, вывазіцца так, што і ў пасёлак брыдка будзе паказацца. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выго́дна,
1. Прысл. да выгодны (у 1 знач.).
2. безас. у знач. вык. Добра, прыемна, з дастатковай колькасцю выгод. Хоць заплаціць, прыходзіцца дорага, затое ж ехаць будзе выгодна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аздараве́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак.
Разм. Палепшыць, узнавіць здароўе; паправіцца, ачуняць. А цяпер цётка гаварыла, як добра [Алежку] будзе ў іх, — вядома ж, ён аздаравее, паправіцца тут за лета. Вышынскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абмы́ліцца, ‑ліцца; зак.
Спец. Ператварыцца ў мыла шляхам хімічнай рэакцыі (пра тлушчы).
абмылі́цца, ‑лю́ся, ‑лішся, ‑ліцца; зак.
Абл. Памыліцца. — Я абмыліўся — людзей не слухаў... Болей гэтага не будзе... Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дор, ‑у, м., зб.
Абл. Драніца. Жанчына падумала, што на адны нявестчыны заробкі можна будзе за год які памяняць падгнілае ніжняе бярвенне ў хаце, перабраць дор на страсе. Чыгрынаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)