рэлье́ф, -у, м.
1. Будова зямной паверхні, сукупнасць няроўнасцей сушы, акіянскага і марскога дна.
Р. мясцовасці.
Гарысты р.
2. Выпукласць, выпуклы відарыс на плоскасці.
Мэбля з рэльефамі і драўлянай мазаікай.
3. Від скульптуры, у якім відарыс з’яўляецца выпуклым або ўвагнутым у адносінах да плоскасці фону (спец.).
|| прым. рэлье́фны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
сват, ‑а, М сваце, м.
1. Асоба, якая сватае жаніху нявесту ці нявесце жаніха. Ехаць у сваты. □ — Добры сват раней, чым пасватаць дзяўчыну хлопцу, уведае, што за яна, які характар мае, у людзей распытае. Пальчэўскі.
2. Бацька мужа ў адносінах да жончыных ці бацька жонкі ў адносінах да мужавых бацькоў. [Ляснік:] — Ведаеш, Лявон, падабаецца мне твой Грышка, ці не будзем мы сватамі?.. Чарот.
•••
Ні брат ні сват гл. брат.
Ні свата ні брата гл. брат.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напаўкаланія́льны, ‑ая, ‑ае.
Які мае адносіны да напаўкалоніі. Напаўкаланіяльная залежнасць. // Які паводле свайго становішча набліжаецца да калоніі, залежны ў эканамічных і палітычных адносінах ад капіталістычных дзяржаў (пра краіну, дзяржаву). Напаўкаланіяльная краіна.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ва́жна,
1. Прысл. да важны (у 2 знач.).
2. у знач. вык. Істотна ў якіх‑н. адносінах. Важна было, каб поезд па той ці іншай прычыне прыпыніўся там, дзе трэба. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інтуіты́ўны,
Заснаваны на інтуіцыі (у 1 знач.). Гэта быў інтуітыўны пратэст, не падмацаваны ніякімі педагагічнымі формуламі. Шамякін. — Я выразна не магу акрэсліць маё пачуццё ў адносінах да .. [Віктара], яно нейкае інтуітыўнае. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сюзерэнітэ́т
(фр. suzeraineté)
1) вярхоўнае права сюзерэна ў адносінах да васала;
2) сукупнасць правоў дзяржавы-сюзерэна.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нездавальне́нне, ‑я, н.
Пачуццё непрыязнасць неадабрэння ў адносінах да каго‑, чаго‑н. «Вось нам бы такога гаспадара!» — гаварылі.. [калінінцы], ужо ўголас выказваючы нездавальненне сваім старшынёй. Брыль. У .. адказе [палешука] настаўнік пачуў нотку нездавальнення. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бесчалаве́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць бесчалавечнага; бязлітаснасць, жорсткасць. Пісьменнік паэтызуе прыгажосць, сапраўдную чалавечнасць у адносінах Волечкі і Кастуся, каб потым у кантрастным плане паказаць агіднасць і бесчалавечнасць уласніцтва, дзікасць і зверства фашызму. Дзюбаты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разарва́насць, ‑і, ж.
Адсутнасць сувязі паміж кім‑, чым‑н.; адсутнасць цэласнасці, раз’яднанасць. Разарванасць тэрыторыі пашырэння якой‑н. з’явы. □ Так у супярэчлівых адносінах да працы праяўляецца разарванасць псіхікі чалавека буржуазнага ладу. У. Калеснік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
раўнацэ́нны, ‑ая, ‑ае.
1. Аднолькавы па цане, вартасці. Раўнацэнныя рэчы. Раўнацэнныя тавары.
2. Аднолькавыя па цэннасці, па якасці. Раўнацэнныя работнікі. □ Беларускія раманы аб вайне далёка не раўнацэнныя ў ідэйна-мастацкіх адносінах. Дзюбайла.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)