раз’е́хацца, ‑едуся, ‑едзешся, ‑едзецца; зак.

1. Пакінуць месца свайго знаходжання, ад’язджаючы ў розныя месцы — пра ўсіх, многіх. Госці раз’ехаліся, і Казімір Рэклайціс .. стаў жыць адзін, праводзячы час з парабкамі. Пестрак. МТС мае ўжо два дзесяткі трактараў, заўтра будуць створаны трактарныя брыгады, пад вечар яны раз’едуцца ў калгасы. Хадкевіч. // Ад’ехаць адзін ад дру гога ў розныя бакі. Каля дванаццатай гадзіны натоўп заўважыў, што некалькі коннікаў Чырвонай Арміі ці[шк]ом выехалі на наберажную і раз’ехаліся скрозь па ёй. Чорны. // Разм. Перастаць жыць разам. Развіталіся турысты. Думалі — раз’едуцца ў розныя бакі жартаўнік і ціхая прыгажуня. Ды не... Гроднеў.

2. Праязджаючы па адным шляху насустрач адзін аднаму, размінуцца. Раз’ехацца на дарозе. // Не зачапіць, аб’ехаць адзін аднаго пры сустрэчы. Вулачка такая вузкая, што нельга раз’ехацца.

3. Разысціся, рассунуцца ў розныя бакі (пра што‑н. звязанае, складзенае і пад.). Хіба адзін падымеш воз, калі ён перакуліўся? А калі, барані бог, ён яшчэ і раз’ехаўся і яго трэба перакладаць? Чарнышэвіч. // Разысціся ў розныя бакі, слізгаючы на гладкай, коўзкай паверхні. Лось нават не страпянуўся, асеў толькі ніжэй на снег; раз’ехаліся ў бакі па лёдзе пад ім ногі... Пташнікаў.

4. Разм. Рассунуцца ў бакі, утварыўшы прамежак, праход. Аўтобус спыніўся, і пярэднія дзверцы нячутна і мякка раз’ехаліся. Адамчык.

5. Разм. Разваліцца, падрацца ад доўгага ўжытку. Крэсла раз’ехалася. □ І левы бот разявіў рот — Раз’ехаліся боты! Блатун.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

обёртка ж.

1. (действие) укру́чванне, -ння ср., абго́ртванне, -ння ср., абклада́нне, -ння ср.; заго́ртванне, -ння ср.;

2. (покрышка книги, тетради) во́кладка, -кі ж.;

3. бот. абго́ртка, -кі ж.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

облагора́живаться

1. набыва́ць высакаро́днасць, рабі́цца высакаро́дным; см. облагоро́диться;

2. (улучшаться — о породе, качестве) бот., биол. акульту́рвацца, паляпша́цца; см. облагоро́диться;

3. страд. рабі́цца высакаро́дным; акульту́рвацца, паляпша́цца; прыхаро́швацца; см. облагора́живать.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

му́ляць несов.

1. (причинять боль) тере́ть; жать;

бот му́ляе — сапо́г трёт (жмёт);

2. (каму, чаму) перен. беспоко́ить (кого, что);

яму́ му́ляла яшчэ́ не́йкая рабо́та — его́ беспоко́ила ещё кака́я-то рабо́та

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

сцягну́цца сов.

1. в разн. знач. стяну́ться;

с. по́ясам — стяну́ться по́ясом;

во́йскі ~ну́ліся да перапра́вы — войска́ стяну́лись к перепра́ве;

2. (уйти куда-л.) сбрести́;

3. сня́ться;

бот ~ну́ўся — сапо́г сня́лся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

перакрыжава́ны

1. прич. перекрещённый, скрещённый;

2. прич., перен. скрещённый;

3. прил. перекрёстный;

п. до́пыт — перекрёстный допро́с;

○ п. аго́нь — воен. перекрёстный ого́нь;

~ная ры́фма — лит. перекрёстная ри́фма;

~нае апыле́нне — бот. перекрёстное опыле́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

ры́льца ср.

1. уменьш.-ласк. ры́льце;

2. уменьш. (у бутылки) го́рлышко;

3. (у чайника, кувшина и т.п.) но́сик м., носо́к м.;

4. бот. ры́льце;

◊ р. ў пуху́ — ры́льце в пуху́ (пушку́)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

узле́зці сов.

1. (наверх) влезть; взлезть, взобра́ться;

у. на дах — влезть (взлезть, взобра́ться) на кры́шу;

2. разг. (надеться) влезть, нале́зть;

бот ледзь узле́з на нагу́ — сапо́г е́ле влез (нале́з) на́ ногу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

глазо́к м.

1. в разн. знач. во́чка, -ка ср.;

2. / аню́тины гла́зки бот. бра́ткі;

◊

на глазо́к на во́ка;

де́лать гла́зки стро́іць во́чкі;

взгляну́ть одни́м глазко́м гля́нуць адны́м во́кам (во́чкам).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

опыли́ть сов.

1. (подвергнуть опылению) бот. апылі́ць;

ве́тер опыли́л цвето́к ве́цер апылі́ў кве́тку;

2. (порошком) с.-х. апылі́ць; (раствором) апы́рскаць, мног. паапы́рскваць;

опыли́ть поражённые виногра́дники апылі́ць (апы́рскаць) пашко́джаныя вінагра́днікі;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)