по́сконь ж.
1. бот. мані́цы, род. мані́ц, ед. мані́ца, -цы ж.;
2. (материал) канаплі́на, -ны ж.; уст. (домотканный холст из волокна конопли, дерюга) зрэ́б’е, род. зрэ́б’я ср.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
репе́й м. и репе́йник м.
1. бот. ло́пух, -ху м., дзядо́ўнік, -ку м., дзяды́, -до́ў мн.;
2. (колючая головка растения) шы́шка, -кі ж., дзед, род. дзе́да м.;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
дзяды́ I мн.
1. де́ды, пре́дки;
2. рел. роди́тельская суббо́та
дзяды́ II ед. нет, бот.
1. (растение) репе́йник м., репе́й м., лопу́х м.;
2. (головки) репе́йник м., репе́й м.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
раз’е́хацца, ‑едуся, ‑едзешся, ‑едзецца; зак.
1. Пакінуць месца свайго знаходжання, ад’язджаючы ў розныя месцы — пра ўсіх, многіх. Госці раз’ехаліся, і Казімір Рэклайціс .. стаў жыць адзін, праводзячы час з парабкамі. Пестрак. МТС мае ўжо два дзесяткі трактараў, заўтра будуць створаны трактарныя брыгады, пад вечар яны раз’едуцца ў калгасы. Хадкевіч. // Ад’ехаць адзін ад дру гога ў розныя бакі. Каля дванаццатай гадзіны натоўп заўважыў, што некалькі коннікаў Чырвонай Арміі ці[шк]ом выехалі на наберажную і раз’ехаліся скрозь па ёй. Чорны. // Разм. Перастаць жыць разам. Развіталіся турысты. Думалі — раз’едуцца ў розныя бакі жартаўнік і ціхая прыгажуня. Ды не... Гроднеў.
2. Праязджаючы па адным шляху насустрач адзін аднаму, размінуцца. Раз’ехацца на дарозе. // Не зачапіць, аб’ехаць адзін аднаго пры сустрэчы. Вулачка такая вузкая, што нельга раз’ехацца.
3. Разысціся, рассунуцца ў розныя бакі (пра што‑н. звязанае, складзенае і пад.). Хіба адзін падымеш воз, калі ён перакуліўся? А калі, барані бог, ён яшчэ і раз’ехаўся і яго трэба перакладаць? Чарнышэвіч. // Разысціся ў розныя бакі, слізгаючы на гладкай, коўзкай паверхні. Лось нават не страпянуўся, асеў толькі ніжэй на снег; раз’ехаліся ў бакі па лёдзе пад ім ногі... Пташнікаў.
4. Разм. Рассунуцца ў бакі, утварыўшы прамежак, праход. Аўтобус спыніўся, і пярэднія дзверцы нячутна і мякка раз’ехаліся. Адамчык.
5. Разм. Разваліцца, падрацца ад доўгага ўжытку. Крэсла раз’ехалася. □ І левы бот разявіў рот — Раз’ехаліся боты! Блатун.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
обёртка ж.
1. (действие) укру́чванне, -ння ср., абго́ртванне, -ння ср., абклада́нне, -ння ср.; заго́ртванне, -ння ср.;
2. (покрышка книги, тетради) во́кладка, -кі ж.;
3. бот. абго́ртка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
облагора́живаться
1. набыва́ць высакаро́днасць, рабі́цца высакаро́дным; см. облагоро́диться;
2. (улучшаться — о породе, качестве) бот., биол. акульту́рвацца, паляпша́цца; см. облагоро́диться;
3. страд. рабі́цца высакаро́дным; акульту́рвацца, паляпша́цца; прыхаро́швацца; см. облагора́живать.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
му́ляць несов.
1. (причинять боль) тере́ть; жать;
бот му́ляе — сапо́г трёт (жмёт);
2. (каму, чаму) перен. беспоко́ить (кого, что);
яму́ му́ляла яшчэ́ не́йкая рабо́та — его́ беспоко́ила ещё кака́я-то рабо́та
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
сцягну́цца сов.
1. в разн. знач. стяну́ться;
с. по́ясам — стяну́ться по́ясом;
во́йскі ~ну́ліся да перапра́вы — войска́ стяну́лись к перепра́ве;
2. (уйти куда-л.) сбрести́;
3. сня́ться;
бот ~ну́ўся — сапо́г сня́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
перакрыжава́ны
1. прич. перекрещённый, скрещённый;
2. прич., перен. скрещённый;
3. прил. перекрёстный;
п. до́пыт — перекрёстный допро́с;
○ п. аго́нь — воен. перекрёстный ого́нь;
~ная ры́фма — лит. перекрёстная ри́фма;
~нае апыле́нне — бот. перекрёстное опыле́ние
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ры́льца ср.
1. уменьш.-ласк. ры́льце;
2. уменьш. (у бутылки) го́рлышко;
3. (у чайника, кувшина и т.п.) но́сик м., носо́к м.;
4. бот. ры́льце;
◊ р. ў пуху́ — ры́льце в пуху́ (пушку́)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)