ужы́ўчывы, ‑ая, ‑ае.

Які ўмее ўжывацца, мірна жыць, ладзіць з другімі людзьмі. Ужыўчывы чалавек. □ Але калі людзі трапляюць ужыўчывыя, аднолькавых поглядаў, яны робяцца сапраўды блізкімі і шчырымі таварышамі. Машара. // Уласцівы такому чалавеку. Ужыўчывы характар.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фено́мен, ‑а, м.

1. Рэдкая, незвычайная, выключная з’ява. // Выдатны, выключны ў якіх‑н. адносінах чалавек. Янка Купала — літаратурны феномен беларускага народа.

2. У ідэалістычнай філасофіі — суб’ектыўны змест нашай свядомасці, які не адлюстроўвае аб’ектыўнай рэчаіснасці.

[Ад грэч. phainómenon — тое, што з’яўляецца.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

хро́сніца, ‑ы, ж.

Уст. Хросная дачка ў адносінах да хросных бацькоў. Дзядзька Раман, чалавек дасціпны, бывалы, узяў сабе ролю гаспадара, па вясковых законах у яго на гэта было маральнае права: Саша — яго хросніца. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

чырванатва́ры, ‑ая, ‑ае.

З чырвоным тварам. — Вы хто? — спытаў невысокі, шыракаплечы і чырванатвары лейтэнант. — Мы тутэйшыя, — адказаў Мікола. Новікаў. — Пяць рублёў, — буркнуў тоўсты чырванатвары чалавек, больш падобны на дырэктара маслазавода, чым на шафёра. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эквілібры́ст, ‑а, М ‑спе, м.

Цыркавы артыст, які займаецца эквілібрыстыкай. Найбольшым поспехам у праграме нямецкіх артыстаў карысталася дасканалае віртуознае майстэрства таленавітага эквілібрыста Марко. «Беларусь». // перан. Чалавек, які праяўляе незвычайную спрытнасць, выкрутлівасць у паводзінах, спрэчках.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эксцэ́нтрык 1, ‑а, м.

1. Артыст, які выконвае эксцэнтрычныя нумары.

2. Уст. Чалавек з дзівацтвамі.

[Фр. excentrique.]

эксцэ́нтрык 2, ‑а, м.

Спец. Круглы дыск, які круціцца вакол сваёй асі, што размешчана не ў цэнтры, а збоку.

[Фр. excentrique ад лац. ex — з, па-за і centrum — цэнтр.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

супермэ́н

(англ. superman, ад лац. super = над, звыш + + англ. man = чалавек)

1) герой дэтэктываў, коміксаў, кінабаевікоў, надзелены нязвыклымі якасцямі, якія робяць яго непераможным, абаяльным;

2) іран. чалавек, упэўнены ў сваёй перавазе над іншымі.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

yeti

[jeti] м. еці; снежны чалавек;

napotkać ślady yeti na śniegu — натрапіць на сляды еці на снезе

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

czterysta

czteryst|a

ж. чатырыста;

idzie ~u ludzi — ідзе чатырыста чалавек;

leży ~a książek — ляжыць чатырыста кніжак

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Няўстру́й ’непаседлівы, нецерпялівы, няўрымслівы чалавек’ (міёр., З нар. сл.; Сл. ПЗБ; Сл. ЦРБ), ’весялун’, няўстру́йны ’неспакойны’ (Сцяшк. Сл.), параўн. укр. невструйливий, невстрійливий ’непаседлівы, гарэзны’, рус. неустро́йный, неустро́ица ’неспакойны, буйны чалавек’ (арх., СРНГ). Няясна; магчыма, звязана з лат. stràjuš ’хуткі, імклівы’, літ. sraũjas ’тс’, гл. струмень. Не- (ня‑) у гэтым выпадку мае ўзмацняльны характар.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)