кіт I (род. кіта́) м., зоол., перен. кит;

ло́ўля кіто́ў — ло́вля кито́в;

ён — гало́ўны кіт — он — гла́вный кит

кіт II (род. кі́ту) м. (для замазывания щелей в окнах) зама́зка ж.

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

роў I (род. ро́ва) м. ров, кана́ва ж., овра́г

роў II (род. ро́ву) м., в разн. знач. рёв;

р. быка́ — рёв быка́;

р. бу́ры — рёв бу́ри;

р. гарма́т — рёв ору́дий

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

самастрэ́л I м. (оружие, ловушка) самостре́л

самастрэ́л II м.

1. род. самастрэ́ла (солдат) самостре́л;

пакара́ць самастрэ́ла — наказа́ть самостре́ла;

2. род. самастрэ́лу (умышленное ранение) самостре́л;

не зрабі́ць самастрэ́лу — не сде́лать самостре́ла

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

чалаве́чы

1. (относящийся к человеку, свойственный человеку) челове́ческий, челове́чий;

ч. род — челове́ческий (челове́чий) род;

~чая прыро́да — челове́ческая приро́да;

ч. го́лас — челове́ческий го́лос;

2. (гуманный) челове́чный, челове́ческий;

~чае абыхо́джанне — челове́чное обраще́ние

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

édel

a высакаро́дны

éine édle Gesínnung — высакаро́днасць

ein édles Geschlécht — зна́тны род

das édle Nass — жыватво́рная ві́льгасць (пра віно)

2) кашто́ўны (пра метал і г.д.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

казёл, ‑зла, м.

1. Самец казы. Стралец расказвае: — Сёння з самага ранку натрапіў я на чараду коз. Была там каза з казлянятамі ды стары казёл барадаты. Якімовіч.

2. Дзікая млекакормячая жывёліна сямейства пустарогіх, якая водзіцца звычайна ў гарах.

3. Разм. Род гульні ў карты, даміно. Пасля абеду на палубе першага класа пачалі стукаць «казла» — настрой узрушаны, воклічы. Мележ.

4. Метал, шлак, які застыў пры плаўленні і прыкарэў да сценак печы, каўша і пад.

5. Гімнастычны снарад у выглядзе кароткага, абабітага скурай бруса на чатырох высокіх ножках.

6. Разм. Род бабкі: некалькі снапоў ячменю, аўса, састаўленых пэўным чынам для прасушвання.

7. Разм. Тое, што і казляк. Назбіраць казлоў.

8. Разм. Легкавы аўтамабіль павышанай праходнасці. «Казёл» выпісаў круг на плошчы і спыніўся каля адной крамы. Ермаловіч.

•••

Казёл адпушчэння — пра чалавека, на якога заўсёды звальваюць чужую віну, адказнасць за правіннасць.

Казлы драць гл. драць.

Пусціць казла ў агарод гл. пусціць.

Як з казла малака з каго — пра таго, хто не прыносіць ніякай карысці.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Быга́нка ’панос’ (палес., Клім.). Палеская фанетычная форма з зыходнага *бѣганъка (да бегаць). У параўнанні з ст.-бел. бегунка, укр. бігунка, рус. бегунка ’тс’ (да апошняга гл. Кохман, Kontakty, 103), якія, здаецца, з’яўляюцца запазычаннем з польскай мовы, палескае слова — утварэнне на беларускай глебе (адпаведнасці ў польск. мове няма: польск. bieganka азначае ’род дзіцячай гульні’, гл. Варш. сл., 1, 149).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вужышча (БРС, Янк., Бір. Дзярж., Сцяшк., Хрэст. дыял., 233). Рус. у́же н. р. ’вяроўка’, ужище, ужища ’тс’, ст.-рус. уже ’вяроўка, ланцуг’, ст.-слав. ѫже ’вяроўка’, балг. въже ’вяроўка’, серб.-харв. у́же, род. скл. у́жета, у́жа ’тс’, славен. vọ̑že н. р. ’канат’, палаб. vǫže ’вяроўка’. Прасл. *vǫže з *vǫzi̯o, роднаснае вузел, вязаць (гл.) (Фасмер, 4, 152; Скок, 3, 583).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Су́рада ’змалку, ад маленства’ (мядз., Сл. ПЗБ). З су- і род 1 (гл.), параўн. зро́ду ’ад самага нараджэння’ (< *sъ‑rodu). Сюды ж, відаць, сурдо́лле ’нядобры чалавек’ (Мат. Маг.) з пропускам (сінкопай) галоснага (параўн. су́рметка < су́раметка, гл. сурамяць), суф. ‑ол‑ і развіццём “адмоўнай” семантыкі па тыпу вырад, вырадак (гл.). Да формаў зборнасці ў экспрэсіўных назоўніках параўн. недачупалле, незграбоцце і пад.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

крик крык, род. кры́ку м.; гвалт, род. гва́лту м.; (вопль) ля́мант, -ту м.; (шум, гам) га́лас, -су м., гам, род. га́му м.;

◊

после́дний крик мо́ды апо́шні крык мо́ды;

крик души́ крык душы́.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)