◎ Печуры́чка ’ластаўка берагавая’ (Ян.). Ад пячора, пячурка ’адтуліна, ніша ў сцяне печы, нара ў беразе ракі, у якой жывуць ластаўкі’. Да пячора (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

варухлі́вы, ‑ая, ‑ае.

Разм. Які рухаецца, варушыцца; трапяткі. Па той бок ракі чорнай варухлівай плямай то распаўзаліся, то зноў збіраліся ў чародку шпакі. Асіпенка. У варухлівым святле акрэсліўся кружок цыферблата. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

веслава́ць, вяслую, вяслуеш, вяслуе; незак.

Грабці вёсламі. Сунецца лодка па роўнай паверхні ракі, і зусім не відаць таго, хто вяслуе. Ваданосаў. Я ў рукі ўзяў вясло, Вяслую з поўнай сілай. Пушча.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абпаўза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.

Незак. да абпаўзці. На сярэдзіне ракі, дзе плынь была найбольш быстрай, адна пройма раптам вырасла ў доўгую вузкую паласу вады. Байцы вымушаны былі далёка абпаўзаць яе. Краўчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

даўгаву́сы, ‑ая, ‑ае.

З доўгімі вусамі. Ля ракі, за квяцістаю пожняй, Даўгавусы ячмень прытуліўся. Журба. За дзяжурным столікам дз[ю]баў носам той самы гладкі з твару і даўгавусы, як кот, вахцёр. Адамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дэ́льта ​1, ‑ы, ДМ ‑льце, ж.

Вусце ракі з наноснай раўнінай, разрэзанай шматлікімі рукавамі і пратокамі. Дэльта Волгі.

[Ад назвы грэчаскай літары «дэльта» (Δ) і якая мае форму трохвугольніка.]

дэ́льта ​2, ‑ы, ДМ ‑льце, ж.

Назва чацвёртай літары грэчаскага алфавіта.

[Грэч. delta.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лукаві́на, ‑ы, ж.

1. Круты паварот, выгіб (ракі, берага і пад.). Сёння .. [Алег з бацькам] начавалі ў вялізным бары, які стаяў ля крутой лукавіны Дрыгвянкі. Гамолка.

2. Тое, што і лука (у 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кроўш ’бераг ракі, абрывісты бераг, завадзь’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. літ. kriaušis ’абрыў, круча, круты бераг’ (там жа, 2, 525). Запазычанне з літоўскай мовы.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Сцяку́н ’крынічнае месца, якое зімой не замярзае’ (карэліц., Сл. ПЗБ), ’незамерзлая сярэдзіна ракі’ (Сцяшк.), сцяку́н, цяку́н, сцёк ’тс’ (ЛА, 2). Да сцякаць < цячы, цяку.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дэрыва́цыя, ‑і, ж.

Спец.

1. Адвод вады ад галоўнага рэчышча ракі ў бок па канапу.

2. Бакавое адхіленне снарадаў і куль наразной зброі пры палёце.

3. Стварэнне новых слоў ад слова-асновы.

[Ад лац. derivatio — адвядзенне, адхіленне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)