ВЫ́ВАДКАВЫЯ ПТУ́ШКІ,

птушкі, птушаняты якіх адразу пасля вылуплівання здольныя самастойна перамяшчацца і карміцца; адно з гал. падраздзяленняў птушак па характары постэмбрыянальнага развіцця. Роля бацькоў — дапамога ў пошуках корму, абарона і перыядычнае абаграванне вывадку. У яйцах вывадкавых птушак жаўток займае да 35% аб’ёму, птушаняты вылупліваюцца відушчыя, з адкрытымі слыхавымі праходамі, укрытыя густым пухам, яны ходзяць, бегаюць, плаваюць і ныраюць, смеццевыя куры лятаюць, маюць адносна развітую тэрмарэгуляцыю. Да вывадкавых птушак адносяцца афр. страусы, нанду, казуарападобныя, ківі, гусепадобныя, курападобныя і большасць сеўцападобных. Адносна шматлікія ва ўмераных шыротах. Гл. таксама Птушанятныя птушкі.

т. 4, с. 301

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Wégzug

m -(e)s, -züge перае́зд, ад’е́зд, перасяле́нне

2) адлёт (птушак)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

вы́гул, ‑у, м.

1. Стан паводле дзеясл. выгуляцца (у 2 знач.).

2. Абгароджанае месца для жывёлы або птушак на вольным паветры; загон.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сіняшы́йка, ‑і, ДМ ‑шыйцы; Р мн. ‑шыек; ж.

Невялікая пеўчая птушка сямейства драздовых з яркім апярэннем, здольная пераймаць спеў іншых птушак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фура́ж, ‑у, м.

Раслінны корм для свойскай жывёлы і птушак. Сама [цётка Зося] атрымлівала фураж, карміла, паіла жывёлу ўсю зіму аж да вясны. Бялевіч.

[Фр. fourrage.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

яйцакла́дка, ‑і, ДМ ‑дцы, ж.

У заалогіі — адкладванне аплодненых яец у знешняе асяроддзе. Яйцакладка ў птушак. Перыяд яйцакладкі. // Адкладзеныя аплодненыя яйцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кві́лінне ’жаласныя крыкі птушак, звяроў’ (Гарэц.). Гл. цвяліць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

саката́ць, -качу́, -ко́чаш, -ко́ча; -качы́; незак.

1. Пра курэй: кудахтаць, утвараць сокат; пра насякомых, птушак: стракатаць, утвараць строкат.

Сакочуць куры.

Трывожна стракатала сарока.

2. Часта стукаць, страляць, трашчаць.

У лесе сакаталі кулямёты.

3. перан. Вельмі хутка, не сціхаючы, гаварыць (разм.).

|| наз. саката́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шчабята́ць, -бячу́, -бе́чаш, -бе́ча; -бе́чам, -бе́чаце, -бе́чуць; -бячы́; незак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Спяваць (пра ластавак, шчыглоў і некаторых птушак).

2. перан. Гаварыць хутка, безупынна (пра дзяцей, жанчын; разм., жарт.).

|| наз. шчэ́бет, -у, М -беце (да 1 знач.) і шчабята́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

сялі́цца, сялю́ся, се́лішся, се́ліцца; незак.

1. Уладжвацца на незаселеных месцах; пасяляцца, займаць пад жыллё хату, участак; пра птушак, жывёл і пад.

С. на адведзеным участку.

2. перан. Пра пачуцці, настрой і пад.: узнікаць, напаўняць.

Надзеі на лепшае селяцца ў душы.

|| зак. пасялі́цца, -сялю́ся, -се́лішся, -се́ліцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)