горе́ть несов., в разн. знач. гарэ́ць; (о жжении — ещё) пячы́;
дрова́ горя́т дро́вы гара́ць;
щёки горя́т шчо́кі гара́ць;
горе́ть жела́нием гарэ́ць жада́ннем;
гори́т во рту пячэ́ ў ро́це;
гори́т лицо́ гары́ць твар;
◊
голова́ (душа́) гори́т галава́ (душа́) гары́ць;
де́ло (рабо́та) гори́т рабо́та гары́ць;
земля́ гори́т под нога́ми зямля́ гары́ць пад нага́мі;
не гори́т (не спеши) не гары́ць;
глаза́ горя́т во́чы гара́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
клони́ться
1. хілі́цца; (наклоняться) нахіля́цца; (набок — ещё) вярну́цца; (склоняться) схіля́цца; (нагибаться) нагіна́цца; (гнуться) гну́цца;
2. перен. хілі́цца; (склоняться) схіля́цца; (приближаться) набліжа́цца; (идти) ісці́; (подходить) падыхо́дзіць; (иметь какое-л. направление) быць скірава́ным, скіро́ўвацца;
день клони́лся к ве́черу дзень хілі́ўся (схіля́ўся) к ве́чару;
де́ло клони́лось к развя́зке спра́ва набліжа́лася (ішла́) да развя́зкі;
его́ предложе́ние клони́лось к тому́, что́бы… яго́ прапано́ва была́ скірава́на да таго́, каб…
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
чу́ять несов.
1. в разн. знач. чуць;
соба́ка чу́ет дичь саба́ка чу́е дзічы́ну;
не чу́ять бо́ли не чуць бо́лю;
2. перен. (предчувствовать) разг. чуць, прадчува́ць, адчува́ць;
чу́ет се́рдце, что де́ло добро́м не ко́нчится чу́е (прадчува́е, адчува́е) сэ́рца, што спра́ва дабро́м не ско́нчыцца;
◊
ног под собо́ю не чу́ять ног пад сабо́й не чуць;
чу́ет ко́шка, чьё мя́со съе́ла посл. чу́е ко́шка, чыё мя́са з’е́ла;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
старана́ ж., в разн. знач. сторона́; (обширная территория — ещё) край м.;
з ро́днай ~ны́ — из родно́й стороны́, из родно́го кра́я;
партыза́нская с. — партиза́нская сторона́, партиза́нский край;
спрэ́чкі ~ро́н у судзе́ — пре́ния сторо́н в суде́;
сто́раны прамавуго́льніка — сто́роны прямоуго́льника;
даве́дацца ~но́й — разузна́ть стороно́й;
◊ на ~не — на стороне́;
мая́ (яго́, яе́ і пад.) спра́ва — с. — моё (его́, её и т.п.) де́ло — сторона́;
на ~ну́ — на́ сторону
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
говори́ть несов., в разн. знач. гавары́ць; каза́ць;
он говори́т ён гаво́рыць;
говори́ть де́ло разг. гавары́ць слу́шна, до́бра каза́ць, пра́ўду каза́ць;
он де́ло говорит ён гаво́рыць слу́шна (до́бра, пра́ўду ка́жа);
говоря́т в знач. вводн. сл. ка́жуць, гаво́раць;
◊
и́на́че говоря іна́кш ка́жучы;
не говоря́ дурно́го сло́ва не ка́жучы нічо́га благо́га;
вообще́ (в су́щности) говоря́ в знач. вводн. сл. нао́гул ка́жучы;
говори́ть на ра́зных языка́х гавары́ць на ро́зных мо́вах;
говоря́т (говорю) вам (тебе́) ка́жуць вам (табе́);
и не говори́!, и не говори́те! і не кажы́!, і не кажы́це!;
ме́жду на́ми говоря́ в знач. вводн. сл. між на́мі ка́жучы;
не́чего (не сто́ит) и говори́ть няма́ чаго́ і гавары́ць;
само́ за себя́ говори́т само́ за сябе́ гаво́рыць;
что вы говори́те! што вы ка́жаце!;
что и говори́ть што і каза́ць;
что (как) ни говори́ што (як) ні кажы́;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
реши́ться
1. (принять решение) вы́рашыць, наду́маць, наду́мацца;
я реши́лся е́хать сего́дня я вы́рашыў (наду́маў, наду́маўся) е́хаць сяго́ння;
2. (отважиться) адва́жыцца; асме́ліцца;
он не зна́ет, на что реши́ться ён не ве́дае, на што адва́жыцца (асме́ліцца);
3. (окончательно определиться) вы́рашыцца;
де́ло реши́лось не в его́ по́льзу спра́ва вы́рашылася не ў яго́ кары́сць;
4. (лишиться чего-л., потерять что-л.) прост. стра́ціць, згубі́ць;
она́ сна реши́лась яна́ стра́ціла (згубі́ла) сон.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
оберну́ться сов.
1. (повернуться) павярну́цца, абярну́цца;
2. перен. (принять иное направление) павярну́цца;
э́то зави́сит от того́, как обернётся де́ло гэ́та зале́жыць ад таго́, як паве́рнецца спра́ва;
3. (о капитале) торг. абярну́цца;
4. (совершить путь туда и обратно) разг. звярну́цца;
5. (справиться с делами) разг. упра́віцца;
6. (превратиться) фольк. перавярну́цца (у каго); ператвары́цца (у што); абярну́цца (у каго, у што, кім, чым);
оберну́ться во́лком абярну́цца во́ўкам (у во́ўка).
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
употребля́ть несов.
1. (использовать) скарысто́ўваць, выкарысто́ўваць;
употребля́ть свобо́дное вре́мя на чте́ние скарысто́ўваць (выкарысто́ўваць) во́льны час для чыта́ння;
употребля́ть с по́льзой скарысто́ўваць (выкарысто́ўваць);
употребля́ть в де́ло выкарысто́ўваць;
2. (применять) ужыва́ць;
употребля́ть стари́нные выраже́ния ужыва́ць старасве́цкія вы́разы;
он не употребля́ет спиртны́х напи́тков ён не ўжыва́е спіртны́х напо́яў;
употребля́ть власть ужыва́ць ула́ду;
3. (тратить) тра́ціць;
◊
употребля́ть во зло дове́рие злоўжыва́ць даве́рам;
употребля́ть все уси́лия прыклада́ць усе́ намага́нні;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
хоро́ший
1. до́бры;
хоро́шее настрое́ние до́бры настро́й;
хоро́шие ве́сти до́брыя ве́сткі;
хоро́ший знако́мый до́бры знаёмы;
2. (красивый) прыго́жы, харо́шы;
◊
жить по хоро́шему жыць у зго́дзе (до́бра);
хоро́шее де́ло! ирон. до́брая спра́ва!;
хоро́ш, не́чего сказа́ть! ну і ну, няма́ чаго́ каза́ць!;
хоро́шему всю́ду хорошо́ до́браму чалаве́чку до́бра і ў запе́чку, а благаце́ бла́га і на куце́; до́брая душа́ нап’е́цца і з каўша́;
хоро́ш гусь! до́брая ца́ца!
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
абярну́цца сов.
1. опроки́нуться, повали́ться, переверну́ться;
2. оберну́ться, огляну́ться;
3. эк. оберну́ться;
4. (о ходе дела, об обстоятельствах) оберну́ться;
спра́ва — ~ну́лася дрэ́нна де́ло оберну́лось пло́хо;
5. фольк. оберну́ться, обороти́ться;
а. во́ўкам (у во́ўка) — оберну́ться (обороти́ться) во́лком (в во́лка);
6. (склониться к чему-л.) обрати́ться;
а. ў другу́ю ве́ру — оберну́ться в другу́ю ве́ру;
7. разг. (туда и обратно) оберну́ться;
за дзень два разы́ ~ну́ўся — за́ день два ра́за оберну́лся
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)