Verbum

памазгава́ць, ‑гую, ‑гуеш, ‑гуе; зак.

Разм. Падумаць над чым‑н.; падумаць некаторы час. [Максім:] — Гы, Рыгор, заўтра дамоў ідзі, збірай гасцей, а мы тут памазгуем, што і да чаго, а паслязаўтра прыязджай. Асіпенка. Тут, вядома, ёсць пра што памазгаваць. Задача няпростая. С. Александровіч. [Мікульскі:] — Памазгуем, можа, што і прыдумаем. Марціновіч.

нату́жыцца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.

Напружыцца; напружыць усе сілы. Кудлаты.. [конь] старанна натужыўся, трохі пакаўзнуўся пярэднімі нагамі і скрануў сані. Кулакоўскі. Стары закашляўся, зачырванеўся, і на маршчыністым ілбе натужыліся вузлаватыя сінія жылы. Ваданосаў. Мы натужыліся. Машына ледзь-ледзь кранулася з месца. Яна, відаць, важыла тоны тры-чатыры. С. Александровіч.

наўскасы́, прысл.

Разм. Тое, што і наўскасяк (у 1 знач.). Вось маланка зігзагамі наўскасы прабегла па небе, і раскацісты грукат пракаціўся па небе. С. Александровіч. — Ты тычкі пусціў наўскасы, — гаворыць Яўхім, — дык з таго канца ні то што паўсажня, а на цэлую ляйчыну ты ў маё залез. Чорны.

пры́тарны, ‑ая, ‑ае.

1. Непрыемны ад празмернай канцэнтрацыі якіх‑н. якасцей (пра смак, пах і пад.). Смачны бульбяны водар перабівае цяжкі, прытарны пах каніны. С. Александровіч. Кругом было ціха. Пахла, здавалася, гуркамі, белапузымі гарбузамі, якія яшчэ спелі, махрыстым прытарным маркоўнікам... Ермаловіч.

2. перан. Празмерна, ненатуральна саладжавы. Прытарная ветлівасць.

піса́га, ‑і, ДМ ‑сазе, ж. і піса́г, ‑а, м.

Рубец, шрам. Здаецца, нанова пачыналі балець раны і пісагі ад шампалоў і бізуноў. Крапіва. / у перан. ужыв. Паабапал дарогі стаяць высокія хвоі з пісагамі падсочкі. С. Александровіч. На худой рабрыністай спіне выразна выступалі цёмныя старыя рубцы пісагоў. Якімовіч.

кліч, ‑у, м.

1. Заклік. Як гром пранёсся кліч: — Таварыш, прэч цара! — Далоў вайну! А. Александровіч. Над краінай прагучаў баявы кліч: усё для фронту! Данілевіч.

2. Крык, вокліч. — Трывога! — узвіўся над лагерам кліч. Мележ. Аднекуль паляцела безліч чаек і сваім сумным клічам абудзіла наваколле. Броўка.

•••

Кінуць кліч гл. кінуць.

гартава́цца, ‑туюся, ‑туешся, ‑туецца; незак.

1. Станавіцца больш цвёрдым, пругкім, трывалым у выніку моцнага награвання і хуткага ахаладжэння (пра метал).

2. перан. Набываць стойкасць, вынослівасць, здольнасць пераносіць цяжкасці, неспрыяльныя ўмовы. Мы гартаваліся ў баях і ў працы дбалай, Мы небывалага юнацтва запявалы. А. Александровіч.

3. Зал. да гартаваць.

даляжа́цца, ‑жуся, ‑жышся, ‑жыцца; зак.

Разм.

1. Тое, што і даляжаць. Лес ляжаў, ляжаў і аж да восені даляжаўся. Скрыпка.

2. Доўга лежачы, давесці сябе да непрыемных вынікаў. Мой сусед старшына Тарасюк .. падняўся і сказаў, звяртаючыся да мяне: — Пайшлі, браток, паглядзім, як і што, а то даляжымся. С. Александровіч.

пяя́ць, пяю, пяеш, пяе; пяём, пеяце; пр. пяяў, ‑яла; незак., што і без дап.

Абл. Спяваць, пець. Янка спыніўся і пачаў узірацца, каб убачыць птушачку, што так хораша пяяла песню вясне. С. Александровіч. Спаў Папас позна і прачнуўся тады, як за дзвярыма яго пакоя пачала пяяць дачка гаспадыні. Галавач.

распрэ́гчы, ‑прагу, ‑пражэш, ‑пражэ; ‑пражом, ‑пражаце, ‑прагуць; пр. распрог, ‑прагла і ‑прагла, ‑прагла і ‑прагло; заг. распражы; зак., каго-што.

Вызваліць ад вупражы, выпрагчы. [Алтар:] — А каня ты распрог? [Марыніч:] — Распрог. Хамут кінуў у сенцах. Чарнышэвіч. Не паспеў дзед распрэгчы каня, як на падворку спынілася яшчэ адна падвода. С. Александровіч.