прыслу́га, ‑і, ДМ ‑слузе, ж.

1. Служанка, хатняя работніца. [Эрне] ўсё роўна: сталасць прыйшла без мінулага, а цяперашняе — без ніякай будучыні, і ёй што — так ужо і жыць прыслугай. Ракітны.

2. зб. Слугі. У генерала было некалькі чалавек прыслугі. Карпюк.

3. зб. Работнікі, якія абслугоўваюць чыгуначны састаў, параход, самалёт і пад. На самалёце не было прыслугі і не было нават радыёстанцыі: пасажырам гарантаваўся бяспечны пералёт. Шамякін.

4. зб. Каманда, якая абслугоўвае гармату, мінамёт. Чахол са ствала зняты. Прыслуга стаяла на сваіх месцах, іменна так, як належала па статуту. Нават Макоўчык быў гатовы: прыгнуўшы галаву, трымаў у .. руках працягнуты да зараджаючага снарад. Мележ.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

nun

1.

adv цяпе́р

von ~ an — з гэ́тага ча́су

~ erst — то́лькі цяпе́р

~ erst recht — тым больш, i пагато́ў

2.

prtc ну, так, дык

~ éndlich! — нарэ́шце!

~ wird's bald? — ну, ху́тка?

~, ~! — ну-ну!

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

séinesgleichen

a inv такі́ як ён, падо́бны да яго́; падо́бны да сябе́

er hat nicht ~ — яму́ няма́ ро́ўных

Léute ~ pflégen so zu hándeln — лю́дзі, падо́бныя да яго́, звыча́йна так і дзе́йнічаюць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

вытво́рчасць, -і, ж.

1. Грамадскі працэс стварэння матэрыяльных даброт, які ахоплівае як прадукцыйныя сілы грамадства, так і вытворчыя адносіны людзей.

Таварная в.

2. Выраб, выпрацоўка, стварэнне якой-н. прадукцыі.

В. сталі.

Фабрычная в.

3. Галіна, від народнай гаспадаркі.

Прамысловая, сельскагаспадарчая в.

4. Праца па непасрэдным вырабе прадукцыі.

Працаваць на вытворчасці.

Вучыцца без адрыву ад вытворчасці.

○

Сродкі вытворчасці — сукупнасць прадметаў і сродкаў працы: зямля, лясы, вада, нетры, сыравіна, прылады вытворчасці, вытворчыя будынкі, сродкі зносін і сувязі і пад.

|| прым. вытво́рчы, -ая, -ае.

В. план.

В. працэс.

Вытворчая брыгада.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пе́рці, пру, прэш, прэ; пром, праце́, пруць; пёр, пе́рла; пры; незак. (разм.).

1. Ісці, рухацца.

Прэ пасярэдзіне дарогі.

2. Ісці, рухацца куды-н., не лічачыся з перашкодамі, з забаронай.

Куды прэш напралом!

3. каго-што. Гнаць, выганяць.

П. чужога сабаку з двара.

4. каго-што. Валачы (што-н. цяжкае, грувасткае).

П. мяшок бульбы.

5. (1 і 2 ас. не ўжыв.). 3 сілай выходзіць вон, праяўляцца.

Карані пруць з зямлі.

Злосць з яго так і прэ.

6. што. Прагна есці.

Прэ як не ў сябе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адрабі́ць, -раблю́, -ро́біш, -ро́біць; -ро́блены; зак.

1. Адпрацаваць узамен за што-н.

Я адраблю вам на касьбе.

2. Скончыць, перастаць рабіць, працаваць.

Дзед сваё ўжо адрабіў.

3. Папрацаваць, парабіць нейкі час.

Адрабіў два гады.

4. чаго-што. Зрабіць так, каб вярнуць што-н. да ранейшага стану.

Таго, што зробіш, часам назад не адробіш.

5. Стаць непрыгодным для працы; знасіцца ад працяглай работы.

|| незак. адрабля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е і адро́бліваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 4 знач.).

|| прым. адрабо́тачны, -ая, -ае (да 1 і 4 знач.; спец.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кле́тка¹, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так, ж.

1. Памяшканне з металічных або драўляных прутоў для птушак і жывёлін.

К. для папугаяў.

2. Спосаб складання некаторых матэрыялаў (дроў, дошак, цэглы і пад.) у выглядзе чатырохвугольніка.

Скласці дошкі ў клетку.

3. Квадрат, усякі чатырохвугольнік, начэрчаны на паверхні чаго-н.

Клеткі шахматнай дошкі.

Сшыткі ў клетку.

○

Грудная клетка — частка тулава, якая складаецца з рэбраў, грудзіны, пазванкоў і змяшчае ў сабе сэрца, лёгкія, стрававод.

|| памянш. кле́тачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак.

|| прым. кле́тачны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

just​2 [dʒʌst] adv.

1. менаві́та, якра́з, акура́т, дакла́дна;

just at that spot менаві́та на гэ́тым ме́сцы;

just in time якра́з своечасо́ва;

just the thing infml якра́з то́е, што трэ́ба;

That’s just what we need. Гэта якраз тое, што нам трэба.

2. то́лькі што;

He’s just come. Ён толькі што прыйшоў.

3. то́лькі; про́ста;

just the same усё ро́ўна, тым не менш;

just think/listen/look то́лькі паду́май/паслу́хай/паглядзі́;

He’s justa child. Ён толькі дзіця.

♦

just now infml

1) то́лькі што

2) BrE за́раз, цяпе́р;

We are busy just now, could you come later? Мы занятыя зараз, прыходзьце, калі ласка, пазней;

just so BrE, infml (дакла́дна) так;

They have nice kids. – Just so. У іх слаўныя дзеткі. – Менавіта так;

just then якра́з тады́/у той мо́мант

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

дыпламаты́чны diplomátisch;

дыпламаты́чны ко́рпус das diplomátische Korps [ko:r];

дыпламаты́чная по́шта Diplomátengepäck n -s; Diplomátenpost f -;

устанаві́ць дыпламаты́чныя адно́сіны з якой-н. дзяржа́вай diplomátische Bezíehungen zu éinem Staat áufnehmen*;

адкры́ць дыпламаты́чнае прадстаўні́цтва éine diplomátische Vertrétung éinrichten;

гэ́та было́ не зусі́м дыпламаты́чна з твайго́ бо́ку так гавары́ць es war nicht sehr diplomátisch von dir, dies zu ságen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Бура́к (БРС, Шат., Нас., Сцяшк., Кіс., Гарэц., Бесар.). Рус. бура́к, укр. буря́к, бура́к, чэш. burák, польск. burak (borak). Відавочна, ад назвы колеру буры (гл.). Так Слаўскі, 50. Іншая версія выводзіць назву бурака з с.-лац. borāgo, італ. borragine (але гэтыя словы маюць іншае значэнне; Бернекер, 72; Брукнер, 49; Фасмер, 1, 243; Рудніцкі, 268). Магчымы ўплыў польскай мовы на ўсх.-слав. (Слаўскі, там жа; Булыка, Запазыч., 52). Зусім іначай Махэк₂, 77 (< buryňa, burgyňa ’бургундскі бурак’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)