прыстойны, .

  1. Які адпавядае правілам прыстойнасці (у 2 знач.); добра выхаваны, сумленны.

    • П. малады чалавек.
  2. Дастаткова добры; адпаведны па велічыні.

    • П. касцюм.
    • Прыстойная адлегласць.

|| наз. прыстойнасць, .

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

пігмей, , м.

  1. Чалавек, які належыць да аднаго з нізкарослых плямён Афрыкі або Азіі, а таксама (перан.) увогуле пра чалавека малога росту.

  2. перан. Пра нікчэмнага, абмежаванага чалавека.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

разгледзецца, ; зак.

Паглядзець вакол сябе, прыгледзецца, азнаёміцца з абстаноўкай.

  • Зайшоў чалавек у хату, разгледзеўся.
  • Не даць р. (перан.), апомніцца ворагу.

|| незак. разглядацца, і разглядвацца, .

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

седала, , н.

  1. Жэрдка або некалькі жэрдак у куратніку, на якія садзяцца ноччу куры; курасадня.

  2. перан. Месца, дзе чалавек пражыў многа гадоў; абжыты куток.

    • Пакінуць роднае с.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

слуга, , м.

  1. Работнік у доме для асабістых паслуг, для выканання даручэнняў пана.

    • Панскія слугі.
  2. перан. Чалавек, які прысвяціў сябе цалкам служэнню каму-, чаму-н.

    • С. народа.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

стралок, , м.

  1. Чалавек, які ўмее страляць.

    • Меткі с.
  2. Ваеннаслужачы стралковых або мотастралковых войск.

  3. Ваеннаслужачы, які вядзе агонь з танка або самалёта.

    • С.-радыст.
  4. Служачы ваенізаванай аховы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

сужыцель, , м.

  1. Чалавек, які жыве з кім-н. у адной кватэры (уст.).

  2. Мужчына, які знаходзіцца ў пазашлюбнай сувязі з якой-н. жанчынай; палюбоўнік.

|| ж. сужыцелька, .

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

уедлівы, .

  1. Здольны глыбока пранікаць, уядацца ў што-н.

    • У. пах.
    • Уедлівая фарба.
  2. перан. Які ўнікае ва ўсе дробязі, прыдзірлівы.

    • У. чалавек.
    • У. характар.

|| наз. уедлівасць, .

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

інвалід, , м.

Чалавек, які поўнасцю або часткова страціў працаздольнасць у выніку ранення, знявечання ці хваробы.

  • І. вайны.
  • І. першай групы.

|| ж. інвалідка, .

|| прым. інвалідны, .

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

Нявы́валака ’слабахарактарны, вялы чалавек’ (Мядзв.), ’нязграбны, гультаяваты чалавек’ (Мат. Маг.), ’не надта разумны’ (полац., Нар. лекс.), ’маруда’ (ушац., Нар. сл.), ’абыякавы да ўсяго’ (Жд. 2); рус. невыволока ’нялоўкі, непаваротлівы, тоўсты чалавек; неахайны чалавек’. Да валачыцца, параўн. ілюстрацыю да слова: Валачэцца, вох, і нявывалака ш (Мат. Гом.), першаснае значэнне, відаць, у ’дамасед’ (Касп.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)