Цяжкі хваравіты стан, які характарызуецца стратай прытомнасці і рэзкім парушэннем кровазвароту, дыхання, працэсу абмену.
[Ад грэч. kōma — глыбокі сон.]
ко́ма2, ‑ы, ж.
Невялікі (меншы за 1/8 тона) інтэрвал паміж двума гукамі.
[Ад грэч. kómma — адрэзак.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́хацьіга́хкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. З сілаю удараць, суправаджаючы ўдар выкрыкам «гах!». Узнімаючы цяжкі лом, .. [баец] гахкаў і з сілай апускаў яго ў мёрзлую зямлю, намерваючыся адвярнуць вялікую скібу.Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ważki
1. важкі, важны, значны, сур’ёзны;
ważki argument — важкі аргумент;
2.уст.цяжкі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
gewíchtig
a
1) ця́жкі, паўнава́жкі
2) ва́жкі
ein ~er Grund — ува́жлівая прычы́на
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
massív
a
1) масі́ўны, ця́жкі, трыва́лы
2) гру́бы
~e Dróhungen — наха́бныя пагро́зы
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Маторны ’шпаркі, жвавы, спрытны, поўны радасці жыцця’ (Федар. 6; гом., Рам. 8; Мал., Ян.; браг., Шатал.), ’вялікі, доўгі, высокі, бялізны, цяжкі’ (Нас.), чэш.motorný ’жвавы, спраўны, спрытны’, nemotorný ’няўклюдны, непаваротлівы’, ’няспрытны, няспраўны’, славац.nemotorný ’тс’. Ст.-чэш.nemotorný ’непрыемны (пра гук)’, а суч. чэш. мае яшчэ значэнне ’бясформенны, цяжкі на выгляд (воз, бочка, нізкая вежа)’, якое можна аб’яднаць са значэннем ’непаваротлівы, няспрытны’. Найбліжэйшымі адпаведнікамі з’яўляюцца: літ.matarúoti ’махаць бічом, круціць хвастом’, г. зн. ’рабіць частыя рухі’ (Махэк₂, 375), а таксама, магчыма, літ.mèsti ’кідаць’, matãras ’верацяно’, mastýti ’абшываць’, лат.matara ’гібкі дубец’ (Фасмер, 2, 664).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брыталі́т
(ад гр. brithys = цяжкі + -літ)
мінерал класа сілікатаў, афарбаваны нераўнамерна, часта занальна, ад блакітна-шэрага да чырвона-бурага колеру, бывае жоўты.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
падбо́йка, ‑і, ДМ ‑бойцы; Рмн. ‑боек; ж.
Спец.Цяжкі ручны малаток для падбівання пад шпалы баласту. Шархнула аб зямлю рыдлёўка, бліснула на сонцы ўзнятая ўгору падбойка і ўрэзалася пад шпалу.Шынклер.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бязра́дасны, ‑ая, ‑ае.
Пазбаўлены радасці; невясёлы. Мы цешымся, калі набліжаемся да такой мяжы, што пакідае за сабою бязрадасны, цяжкі і пакутлівы кавалак жыцця, і пераходзім у другі яго круг — ясны, прываблівы, жаданы.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шматпудо́вы, ‑ая, ‑ае.
Які важыць шмат пудоў; вельмі цяжкі. Далей пайшло крыху лепш — залівалі падмурак, цягалі шматпудовыя жалезныя стойкі і ўстанаўлівалі іх.Карпаў.Згодзен несці цяжар шматпудовы, Каб паверыла мне, што люблю.Чарнушэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)