перасса́ць, ‑сеў, ‑ссеш, ‑ссе; ‑сеем, ‑ссяце; зак.
Пасеяць больш, чым трэба. Дзіця перассала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
pomówienie
pomówieni|e
: mam z tobą do ~a — мне трэба з табой паразмаўляць (пагаварыць)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
подело́м нареч., разг. (так и надо) так і трэ́ба; (по заслуге, по заслугам) па заслу́зе, па заслу́гах; (заслуженно) заслу́жана; (справедливо) справядлі́ва;
я был нака́зан подело́м я быў пакара́ны заслу́жана (справя́дліва);
и подело́м ему́! так яму́ і трэ́ба!;
◊
подело́м во́ру и му́ка погов. па заслу́зе зло́дзею і ка́ра.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
owszem
1. так, ага; але;
czy lubisz owoce? – owszem — ты любіш фрукты? – так (але);
2. наадварот;
nie trzeba go potępiać, owszem pomóc mu — не трэба яго асуджаць, наадварот, яму трэба дапамагчы
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
На́дабе ’патрэбна, трэба’ (Нас.), на́добі ’трэба’ (в.-дзвін., шуміл., Сл. ПЗБ); ён нам крайні надабі (гарад., Сл. бел. нар. фраз., 141), ст.-бел. надобѣ (1406 г.), ненадобѣ (1492 г.), надобеть («з далучэннем дзеяслоўнага суфікса», Карскі 2-3, 76), рус. надобе, надобы, набоб, надобеть ’тс’. Са спалучэння на добѣ, гл. даба, г. зн. ’на часе; калі ёсць неабходнасць’. Сюды таксама на́дабна ’патрэбна, трэба’, на́дабіцца ’патрабавацца’ і інш. Гл. і надоба.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
рэ́бус
(лац. rebus = пры дапамозе рэчаў)
1) загадка, дзе словы або фразы, якія трэба разгадаць, перадаюцца ў выглядзе камбінацый малюнкаў, літар;
2) перан. нешта загадкавае, незразумелае, мудрагелістае.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
ду́маць, -аю, -аеш, -ае; незак.
1. аб кім-чым, над чым і без дап. Раздумваць, мысліць, разважаць.
Многа думаў аб жыцці.
Д. над задачай.
2. Меркаваць, прытрымлівацца якой-н. думкі.
Думаю, што справа гэта не заслугоўвае ўвагі.
3. з інф. Мець намер што-н. зрабіць.
Думаю застацца дома.
4. на каго (што). Падазраваць, лічыць вінаватым у чым-н.
Дарэмна на яго д.
5. аб кім-чым. Клапаціцца, турбавацца.
Трэба д. аб дзецях.
◊
І думаць няма чаго (разм.) — пра поўную немагчымасць зрабіць што-н.
І не думай (разм.) — пра катэгарычную забарону рабіць што-н.
Трэба думаць (разм.) — напэўна, мабыць, хутчэй за ўсё.
|| зак. паду́маць, -аю, -аеш, -ае (да 1, 3—5 знач.).
|| наз. ду́манне, -я, н. (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
◎ Пасо́вішча ’работнік, якога трэба падштурхоўваць’ (Нас.). Да насоўваць < су́нуць, соваць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bráuchen
1.
vt
1) ужыва́ць
2) мець патрэ́бу (у чым-н.)
ich bráuche — мне трэ́ба, патрэ́бна
2.
(zu + inf – з мадальным значэннем)
Sie ~ es bloß zu ságen — Вам трэ́ба то́лькі сказа́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
знясла́віцца, ‑слаўлюся, ‑славішся, ‑славіцца; зак.
Зняславіць, зганьбіць сябе. Трэба старацца для .. [гасцей], не зняславіцца! Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)