Verbum

анлайнавы слоўнік

чых ¹, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле знач. дзеясл. чхаць — чхнуць; а таксама гукі гэтага дзеяння. Раптам чых Напаў на тыпа, ў носе свідраванне Такое пачалося!.. — Вось грахі! Корбан. На кожны чых не наздароўкаешся. Прымаўка.

чых ², выкл.

Ужываецца гукапераймальна для перадачы рэзкага адрывістага гуку пры чханні. У цішыні пачулася гучнае: «Чых!»

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шланг, ‑а, м.

Гнуткая труба або рукаў для адводу, перадачы і пад. вадкасцей, сыпучых рэчываў, газу. Дзядзька Ігнат стаяў.. перад домам, глядзеў, як нейкі таўставаты чалавек у піжаме паліваў са шланга газон з кветкамі. М. Стральцоў. Побач ляжаў другі, шырокі шланг гідраманітора, які засмоктваў чорную зямлю і выкідаў яе на паверхню. «ЛіМ».

[Ням. Schlange.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Туры́гаць (туры́гаты) ‘кляваць, торкаць (пра рыбу)’ (кам., Жыв. НС). Да то́ргаць ₁ (гл.), аснова змененая для перадачы шматкратнага дзеяння. Параўн. торыгаць, тарыгаць ‘турзаць’ (гл.), чэш. мар. terygať ‘перасяляць’, славац. terigať sa ‘цягнуцца, з цяжкасцю ісці’ — апошнія Махэк₂ (510) разглядае як вынік метатэзы з redygať, што няпэўна; Кралік (610) дапускае кантамінацыю. Варыянтнасць вакалізму характэрная для рэфлексаў прасл. *tъrg, *tьrg, параўн. Варбат, Исследования., 64.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

прысудзі́ць, -уджу́, -у́дзіш, -у́дзіць; -у́джаны; зак.

1. каго (што) і да чаго або што і каму. Пра суд: прыгаварыць да чаго-н.

П. штраф каму-н. або п. каго-н. да штрафу.

2. каго-што і каму. Пра суд: вынесці рашэнне аб перадачы каго-, чаго-н. каму-н. (разм.).

П. хату бацьку.

3. што і каму. Пастанавіць аб выдачы, прысваенні каму-н. чаго-н.

П. прэмію.

П. вучоную ступень.

|| незак. прысу́джваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. прысуджэ́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ЛАНЦУГО́ВАЯ ПЕРАДА́ЧА,

механізм для перадачы вярчэння паміж паралельнымі валамі пры дапамозе двух жорстка замацаваных на іх зубчастых колаў, праз якія перакінуты бясконцы ланцуг. Гарантавана ад праслізгання, мае даволі высокі (да 0,96—0,97) ккдз. Выкарыстоўваецца ў транспартных, сельскагаспадарчых і інш. машынах.

т. 9, с. 126

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ды́ктар

(лац. dictor = які гаворыць)

супрацоўнік радыё або тэлебачання, які чытае тэкст перад мікрафонам для перадачы ў эфір.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

stand-up [ˈstændʌp] adj. стая́чы;

a stand-up collar стая́чы каўне́рык;

have a stand-up meal е́сці сто́ячы, на хаду́;

a stand-up fight кула́чная бо́йка;

a stand-up comic эстра́дны ко́мік;

a stand-up piece AmE выступле́нне ў прамо́й перада́чы (на тэлебачанні)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

глабо́ідны

(ад лац. globus = шар + -оід);

г-ая перадача — зубчата-вінтавая перадача, разнавіднасць чарвячнай перадачы, у якой чарвяк мае ўвагнутую форму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

оптаэлектро́ніка

(ад гр. optos = бачны + электроніка)

кірунак электронікі, які ахоплівае пытанні выкарыстання аптычных і электрычных метадаў апрацоўкі, захоўвання і перадачы інфармацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тэлеста́нцыя

(ад тэле- + станцыя)

комплекс электроннага абсталявання і збудаванняў, якія служаць для падрыхтоўкі праграм тэлевізійнага вяшчання і іх перадачы шляхам радыёхваляў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)