БЕЛО́ТА (Bellotto) Бернарда

(30.1.1720, Венецыя — 17.10.1780),

італьянскі жывапісец, афартыст. Пляменнік і вучань К.Каналета. Працаваў у Венецыі, Дрэздэне, Вене, Мюнхене; у 1767—80 у Варшаве, прыдворны мастак караля Станіслава Аўгуста Панятоўскага. Майстар ведуты — дакументальна дакладнага арх. пейзажа. Аўтар серабрыстых па каларыце, крыху сухіх па малюнку відаў Венецыі, Дрэздэна, Варшавы і інш. гарадоў: «Від на Турын» (каля 1745), «Від на Дрэздэн з правага берага Эльбы ніжэй Аўгустусбруке» (1748), «Від на замак Кёнігштайн» (1764), «Від на мост Наві ў Вероне» (каля 1770), «Від на Варшаву» (1779) і інш.

т. 3, с. 81

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БРЭ́НГВІН, Брэнгуін (Brangwyn) Фрэнк (13.5.1867, г. Бруге, Бельгія — 11.6.1956), англійскі графік і жывапісец. Вучыўся ў Маст. школе паўд. Кенсінгтана. У 1882—84 працаваў у майстэрні У.Морыса. У карцінах «Пахаванне на моры» (1904), манум. пано «Сучасны гандаль» (1906), афортах вял. фармату «Пільшчыкі на верфі» (1904), «Пабудова карабля» (1912), «Таўэрскі мост» (1913) нібыта ўзнаўляў напружаную дынаміку жыцця сучаснага яму прамысл. горада, суровую прыгажосць і рамантыку працы. Смелую рэаліст. абагульненасць і драм. выразнасць вобразаў ён спалучаў з дэкаратыўнасцю кампазіцыі. Антываен. пратэстам прасякнуты яго літаграфіі і плакаты, прысвечаныя 1-й сусв. вайне 1914—18.

т. 3, с. 283

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

падплы́сці, ‑плыву, ‑плывеш, ‑плыве; ‑плывём, ‑плывяце; пр. падплыў, ‑плыла, ‑плыло; зак.

1. Плывучы, наблізіцца да каго‑, чаго‑н. Падплысці да берага. Падплысці да вострава. □ Падплыла рыба, павісла нерухома, паводзячы плаўнікамі, як сом вусамі. Шыцік.

2. Заплысці пад што‑н. Падплысці пад мост.

3. Разм. Аказацца на вадзе або на якой‑н. іншай вадкасці; падмокнуць. А бывала і так, што высахне сена, толькі б яго зграбаць, а дождж як ліне, дык падплыве ўсё. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пазагара́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

1. Загараць некаторы час. Пасля трывог і паходаў прыемна было выкупацца ў моры, паляжаць на цёплай гальцы і пазагараць. Бачыла. // перан. Разм. Пачакаць некаторы час. Аказваецца, варожая авіяцыя разбурыла мост праз раку. — Прыйдзецца пазагараць, пакуль пантоны павядуць, — паведаміў шафёр, які паспеў пабываць на беразе. «Звязда».

2. Загарэць — пра ўсіх, многіх або ўсё, многае. Дзеці яшчэ больш, чым дарослыя, пазагаралі і ад загару, і ад пылу зусім чорныя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апраме́тны, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, як у пекле; пякельны. // перан. Незвычайны па ступені праяўлення. На міг здалося, што навокал апраметная цемрадзь. Карпаў. Прыўзнімаю галаву .. і жахаюся: пада мною — прадонне. Чорная, як сажа, апраметная бездань. Сачанка.

2. у знач. наз. апраме́тная, ‑ай, ж. Пекла, падземнае царства. — А вы, бацюшка, — перабіў яго Андрэй, — у Чыжэвічы да свае Юлькі ўсё яшчэ па лёдзе ходзіце ці праз мост? Па лёдзе цяпер страшна, праваліцеся ў апраметную. Чарнышэвіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

імкну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; незак.

1. Тое, што і імкнуцца (у 1 знач.). Жоўтыя хвалі з белым накіпам бурліва імкнуць і імкнуць у далячынь. Пестрак. А сэрца ўсё імкне да бацькаўскага краю. Багдановіч. Імкнуць палкі, ідуць байцы Чырвонай слаўнай раці. Колас.

2. Распасцірацца, цягнуцца ў якім‑н. напрамку. Ад плошчы, праз мост, угару імкнуў праспект. Карпаў.

3. што. Накіроўваць рух, цягнуць куды‑н. Галіны распасцёрты, дрэва Свой стан імкне ў блакіт пусты... Гаўрусёў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

forsować

незак.

1. вайск. фарсіраваць;

forsować most — фарсіраваць мост;

2. фарсіраваць, паскараць;

3. падтрымліваць, прапіхваць;

forsować swojego kandydata na dyrektora — прасоўваць свайго кандыдата на пост дырэктара

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

зне́сці¹, знясу́, знясе́ш, знясе́; знясём, знесяце́, знясу́ць; знёс, зне́сла і знясла́; знясі́; зне́сены; зак.

1. каго-што. Несучы, даставіць, спусціць уніз.

З. слоікі з варэннем у склеп.

2. каго-што. З сілай скінуць, зрушыць з чаго-н., адкуль-н.

Мост знесла (безас.) вадой.

Ураган знёс дах.

3. што. Разбурыць, разабраўшы, зняць з паверхні.

З. старую хату.

4. што. Тое, што і зняць (у 4 знач.).

5. каго-што. Прынесці з розных месц у адно (многае, многіх).

З. каменне ў кучу.

6. што. Адыходзячы, узяць з сабой, украсці.

З. чужую кнігу.

7. перан., што. Сцярпець, перанесці.

Моўчкі з. крыўду.

|| незак. зно́сіць, зно́шу, зно́сіш, зно́сіць.

|| наз. знос, -у, м. (да 3 знач.).

Стары дом ідзе на з.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

че́рез предлог с вин.

1. (поперёк чего-л., с одной стороны на другую, поверх чего-л.) це́раз (каго, што);

мост че́рез ре́ку мост це́раз раку́;

переле́з че́рез забо́р перале́з це́раз плот;

2. в др. знач. праз (каго, што);

луч со́лнца проби́лся че́рез щель праме́нь со́нца прабі́ўся праз шчы́ліну;

пройти́ че́рез лес прайсці́ праз лес;

оповести́ть о чём-л. че́рез газе́ты абвясці́ць пра што-не́будзь праз газе́ты;

гото́вить ка́дры че́рез аспиранту́ру рыхтава́ць ка́дры праз аспіранту́ру.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пад’ёмны Hbe-;

пад’ёмны кран тэх. Hbekran m -(e)s, -e і -kräne, Kran m;

пад’ёмныя механі́змы Hbezeuge pl, Hbevorrichtungen pl;

пад’ёмная машы́на горн. Fördermaschine f -, -n;

пад’ёмная сі́ла ав. Trg kraft f -, uftrieb m -(e)s;

пад’ёмны мост Zgbrücke f -, -n

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)