3.на каго (што). Зрабіць данос, нагаварыць на каго-н. (разм.).
4. (часцей з адмоўем). Зраўняцца з кім-н. у чым-н., зрабіць так, як не зробіць ніхто (разм.).
Мая жонка пячэ такія пірагі, што і іншы кандытар не дакажа.
|| незак.дака́зваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
БІЗА́НТ,
у грэчаскай міфалогіі заснавальнік г.Візантый (Бізантый). Сын Пасейдона і Кераэсы, дачкі Іо і Зеўса. Адбіў нападзенне на горад фракійскага цара Гемаса і гнаў ворага да аддаленых раёнаў Фракіі. У яго адсутнасць на горад напаў скіфскі цар Одрыс, жонка Бізанта Фідалея з жанчынамі закідала лагер ворага ядавітымі змеямі і выратавала Візантый.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГАРМО́НІЯ,
у грэчаскай міфалогіі дачка Арэса і Афрадыты, жонкаКадма, заснавальніка г. Фівы. На вяселлі багі падарылі ёй сукенку і каралі, вырабленыя Гефестам, якія пасля прыносілі няшчасце ўсім, хто імі валодаў, і сталі прычынай гібелі прарока Амфіярая. У аснове міфа — казачны матыў аб закляцці, якое ляжыць на скарбах, здабытых вайной ці несумленным шляхам.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
consort
I[ˈkɑ:nsɔrt]1.
n.
1) муж -а m.; жо́нкаf.
queen consort — жо́нка караля́
king consort — муж карале́вы
2) вадапла́ў, які́ суправаджа́е другі́
3) супо́льнік -а m.; кампаньён -а m.; тава́рыш -а m.
2.[kənˈsɔrt]
v.i.
1) вадзі́цца, ве́сьці знаёмства, мець зно́сіны
2) згаджа́цца, супада́ць, гарманізава́ць
3.
v.t.
лучы́цца, вяза́цца; нала́джваць су́вязь
II[ˈkɑ:nsɔrt]
n.
1) пагадне́ньне n., зго́да f.
2) сугу́чнасьць, гармо́нія f.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
ветраго́н, ‑а, м.
1.Разм.неадабр. Легкадумны, пусты чалавек. Былі .. [хлапчукі] малыя, неразумныя ветрагоны.Шынклер.— Не жонка, а ветрагон, — сказала маці. — Гатаваць абеды не збіраецца... Ды на тых харчах, што ў сталоўцы, ногі выцягнеш...Гаўрылкін.
2.Спец. Прыстасаванне для ўтварэння моцнага патоку паветра.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
про́звішча, ‑а, н.
Найменне, агульнае для ўсёй сям’і, якое дзеці атрымліваюць звычайна па бацьку, а жонка па мужу. Запісаць прозвішча. Назваць сваё прозвішча. □ — Дазвольце быць знаёмым з вамі. Маё прозвішча — Шулевіч.Колас.Апошнім чытаў вершы сціплы на выгляд хлопец па прозвішчу Заранік.Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыка́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Казаць у дадатак да чаго‑н.; прыгаворваць. Парагатаў казак, а потым давай бізуном .. [мужыка] хвастаць... Лупіць і прыказвае: — Вось табе за тваю дурноту! Жонка поле арэ, а ты што робіш?Якімовіч.Сама .. [матка] стала галасіць над дзіцем ды прыказваць.Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ста́расціха, ‑і, ДМ ‑цісе, ж.
Разм.Жонка старасты (у 1 знач.). [Матушка:] — Хто ж ваша мілая? Ну, скажыце? — Старасціха Алена, — прамовіў Лабановіч.Колас.[Ганна] ніяк не магла асвойтацца з тым, што яна старасціха, што і яна мае нібы нейкае дачыненне да нямецкага начальства.Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Малодуха ’маладзіца’ (пруж., Сл. ПЗБ). Да маладу́ха ’маладзіца’, ’маладая на вяселлі’, драг.молоду́ха ’тс’, укр.молоду́ха ’маладая на вяселлі’, рус.молоду́ха ’маладзіца’, ’маладая жонка’, ’дзяўчына’, ’нявеста’, ’нявестка’, ст.-рус.молодушка ’маладая замужняя жанчына’; польск.młoducha, чэш.mladucha ’маладзіца’, ’нявеста’, славац.mladucha ’маладая перад вяселлем і ў час яго’. Прасл.molduxa, цэнтрам арэалу пашырэння якога з’яўляецца бел. моўная тэрыторыя. Да малады́ (гл.).