пас1
(польск. pas)
1) вузкі доўгі кавалак чаго-н. (тканіны, скуры і інш.); пояс;
2) перан. паласа (напр. п. дарогі);
3) шнур, які ахоплівае шківы на валах, прыводзячы ў рух машыны, механізмы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Electa una via non datur recursus ad alteram
Абраўшы адну дарогу, не збочвай на другую.
Избрав одну дорогу, не сворачивай на другую.
бел. Збочыць з дарогі лягчэй, як на дарогу натрапіць. Упусціў з рук, то і бяжы за ветрам. Што злавіў у рукі, тое дзяржы.
рус. На переправе коней не меняют. Назвался груздем, полезай в кузов.
фр. On ne change pas de chevaux au milieu du gué (Коней на переправе не меняют).
англ. Don’t change horses in midstream (He меняй лошадей посреди реки).
нем. Der gerade Weg ist der beste (Прямой путь ‒ самый лучший).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
дакасі́ць, ‑кашу, ‑косіш, ‑косіць; заг. дакасі; зак., што і без дап.
1. Закончыць касьбу чаго‑н. Дакасіць пожню.
2. Скасіць да якога‑н. месца. Дакасіць да дарогі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
закі́нуты, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад закінуць.
2. у знач. прым. Забыты, недагледжаны. Каля .. дарогі стаіць вялізны пусты дом, .. закінутая дача з цагляным падвалам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
многапаку́тны, ‑ая, ‑ае.
Які перанёс многа пакут; поўны пакут. Многапакутны народ. □ Тут, на зямлі многапакутнай, Каля дарогі кожны схіл Асветлен зоркай пяцікутнай, Узнятай на гарбах магіл. Аўрамчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
но́ччу, прысл.
У начны час. Вылецелі з Масквы ноччу. Кулакоўскі. Ноччу ляпіў мокры снег, раскісалі дарогі, .. а ўвесь дзень імжэў не то дождж, не то снег. Грахоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пачарні́ць, ‑чарню, ‑чэрніш, ‑чэрніць; зак., што.
Зрабіць чорным. Пачарніць бровы. □ Пасля сцюдзёнай лютай зімы прыйшла вясна, ачысціла ад снегу і лёду дахі і тратуары, пачарніла дарогі. Шыцік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́лымны, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і палымяны. Мы крочым! Дарэмна па цёмных кутках Скуголіць падбрэхічаў зграя. З дарогі не звернем — Наш полымны сцяг Планеце шляхі азарае. «Вожык».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аджа́ць сов.
1. (кончить жатву) отжа́ть;
2. прожа́ть;
а. пшані́цу ад даро́гі — прожа́ть пшени́цу у доро́ги;
3. (возместить) отрабо́тать на жа́тве
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
уса́дка ж.
1. уса́живание;
у. даро́гі дрэ́вамі — уса́живание доро́ги дере́вьями;
2. спец. уса́дка;
у. чыгуну́ пры адлі́ўцы — уса́дка чугуна́ при отли́вке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)