намало́т, ‑у, М ‑лоце, м.
Колькасць намалочанага збожжа. Высокія намалоты пшаніцы. □ Галоўны на малацьбе чалавек — падавальшчык. Які падавальшчык трапіцца, такая будзе і работа, такі і намалот. Сяркоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нялі́шне,
1. Прысл. да нялішні.
2. безас. у знач. вык., з інф. Не шкодзіць, варта. Калі дзе коні пачалі худзець, Нялішне будзе паглядзець У канюхоўскія кішэні. Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
по́мач, ‑ы, ж.
Дапамога, падмога. [Самоцька:] — Прападу, калі не будзе ніякай помачы. Чорны. Малы адвык ужо клікаць на помач бабулю ці маму і пачынае свой дзень самастойна. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прахаладзі́цца, ‑ладжуся, ‑лодзішся, ‑лодзіцца; зак.
Астыць, асвяжыцца, выйшаўшы на паветра ці выпіўшы чаго‑н. халоднага. — Адзін рабіць будзе, а другі ў цянёк пад кусты пойдзе, прахаладзіцца. Галавач.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
удву́х, прысл.
У колькасці двух мужчын. Віця папрасіў, каб з ім адпусцілі і Федзю. — У яго нікога няма. А так мы з’ездзім разам, удвух будзе весялей... Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
чыкіля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак.
Тое, што і чыкільгаць. — А браткі мае, а што ж гэта будзе, — чыкіляў каля варот дзядзька, не ведаючы, ці слухацца Сільвановіча. Арабей.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
яхі́днічаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. Злосна іранізаваць, з’едліва насміхацца з каго‑н. [Надзя:] — Скалячы зубы, Хвядос будзе яхіднічаць, гігікаць, а ты мусіш выслухоўваць яго, цярпець. М. Ткачоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
здабы́ць, -бу́ду, -бу́дзеш, -бу́дзе; -бу́дзь; -бы́ты; зак., што.
1. Дастаць, набыць.
З. цяслярны інструмент.
З. каштоўныя звесткі.
2. Дастаць з нетраў зямлі.
З. каменны вугаль.
З. нафту.
3. перан. Дабіцца чаго-н. шляхам барацьбы, настойлівасці, працы і пад.
З. славу.
З. перамогу ў баях.
◊
Здабыць корань — у матэматыцы: выканаць дзеянне, адваротнае ўзвядзенню ў ступень.
З. корань з ліку.
|| незак. здабыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. здабы́ча, -ы, ж.
Адправіцца на здабычу (на паляванне, на промысел).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
па-ва́шаму прысл
1. (пра думку) éurer [Íhrer] Méinung [Ánsicht] nach;
2. (пра жаданне) nach éurem [Íhrem] Wíllen [Wunsch]; wie ihr wollt, wie Sie wóllen [wünschen];
няха́й бу́дзе па-ва́шаму es geschéhe, wie ihr wollt [wie Sie wóllen]
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
niech
няхай, хай;
niech pomyślę — дай(це) падумаць; дазволь(це) падумаць;
niech spojrzę — дай(це) паглядзець; дазволь(це) паглядзець;
niech będzie — няхай (хай) будзе;
niech tylko spróbuje! — хай толькі паспрабуе!;
niech mówią, co chcą — хай гавораць, што хочуць;
niech się, co chce, dzieje — хай будзе, што будзе;
a niech to! — разм. а каб цябе!
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)