ача́г, ‑а, м.

1. Прыстасаванне, дзе распальваюць і падтрымліваюць агонь. Над ачагом вісеў чайнік. Бяганская.

2. Сімвал роднага дому, сям’і. Сямейны ачаг. □ Дзіўнае, аднак, стварэнне чалавек. То падымаецца высока ў паднябессе, то апускаецца на зямлю, да роднага ачага, удыхаючы яго салодкі пах. Асіпенка.

3. Месца, цэнтр распаўсюджання чаго‑н. Ачаг пажару, вайны, хваробы. Ачагі землетрасення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ману́ць 1 ’хлусіць’ (ганц., Жыв. сл. і Сл. Брэс.; Ян.). Да мані́ць (гл.).

Ману́ць 2 ’завабліваць’ (Ян.). Укр. ману́ти, рус. цэнтр., паўд. ману́ть ’тс’, ’падклікаць знакамі, рукамі, поглядам’, ’угаворваць паехаць, пайсці куды-небудзь’, ’цягнуць, выклікаць жаданне’. Да мані́ць (гл.).

Ману́ць 3 ’трапіць, папасці куды трэба’ (Бяльк.). Да мані́ць ’прыцягваць’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ме́дыум ’пасрэднік паміж людзьмі і «духамі»’ (ТСБМ), ст.-бел. медиумъ ’публічнасць’ (XVII ст.) запазычана са ст.-польск. medyjum ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 32), якое з лац. medium ’цэнтр’, ’асяроддзе’, ’грамадскасць, грамадскае жыццё’, ’прызначаны для грамадскага карыстання’. Суч. значэнне бел. лексемы магло прыйсці як з польск., так і з рус. моў.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

вярэ́ція Узвышанае сухое месца сярод балота (Цэнтр. Палессе Талст.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

эксцэнтры́чны

(фр. excentrique, ад лац. ех = з, паза + centrum = цэнтр)

незвычайны, дзіўны, вельмі своеасаблівы (напр. э. учынак, э-ыя паводзіны).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

біяхарыён

(ад бія- + харыён)

структурная частка экасістэмы, цэнтр актыўнасці арганізмаў у біятопе.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

дзерэ́н

(манг. dzeren)

капытная жывёла роду газелей, пашыраная пераважна ў Цэнтр. Азіі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

лі́мба

(ісп. limbo)

групавы танец, пашыраны сярод насельніцтва вострава Табага (Цэнтр. Амерыка).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

◎ Пу́гаўка 1 ’гузік’ (чач., лоеў., ветк., Мат. Гом.; Мат. Маг.), рус. пуговка ’тс’. Арэальнае інавацыйнае ўтварэнне ад *pqgy, pogbvb, цэнтр якога знаходзіўся на рускай моўнай тэрыторыі.

◎ Пу́гаўка 2 (пу́говка) ’п’яўка’: напився якъ пуговка (Нас.), пу́‑ гаўка ’балотная п’яўка’ (дзісн., Крывіч, 1924, 2, 108). Утворана ад пу́гаць ’прагна піць’ (гл.), так яшчэ ў Насовіча.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Pflánzstätte

f -, -n

1) с.-г. гадава́льнік, піто́мнік, раса́днік

2) перан. раса́днік, цэнтр (чаго-н.)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)