АМАФО́РМЫ
(ад гама... + лац. forma форма, вонкавы выгляд, абрыс),
словы, якія ў асобных граматычных формах супадаюць гучаннем і напісаннем, але не супадаюць значэннем. Амаформы могуць быць словамі той самай або розных часцін мовы, напр., «горы» (назоўны склон мн. л. назоўніка «гара») і «горы» (месны склон адз. л. назоўніка «гора»), «кліч» (назоўнік) і «кліч» (дзеяслоў загаднага ладу), «вусны» (назоўнік) і «вусны» (прыметнік) і інш.
т. 1, с. 308
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
soar [sɔ:] v.
1. луна́ць, высо́ка лята́ць;
soaring mountains луна́ючыя го́ры
2. узлята́ць, узно́сіцца, імклі́ва павыша́цца;
soaring temperatures высо́кія тэмперату́ры;
Prices are soaring. Цэны скачуць;
Our hopes soared. Нашы надзеі адрадзіліся з новаю сілаю.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
stark1 [stɑ:k] adj.
1. пусты́, го́лы; пану́ры; суро́вы;
The hills stood stark against the sky. Панурыя горы вымалёўваліся на фоне неба.
2. по́ўны, абсалю́тны;
in stark contrast у по́ўным кантра́сце;
stark discipline жо́рсткая дысцыплі́на
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
wallow [ˈwɒləʊ] v.
1. купа́цца (у промнях славы); атры́мліваць асало́ду, уце́ху;
wallow in luxury/money купа́цца ў раско́шы/зо́лаце;
wal low in grief патану́ць у го́ры
2. кача́цца; валя́цца
3. го́йдацца на хва́лях (пра судна)
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
преобрази́ться ператвары́цца; перайна́чыцца; змяні́цца;
страна́ преобрази́лась краі́на змяні́лася;
лицо́ преобрази́лось твар змяні́ўся;
каза́вшиеся вдали́ небольши́ми холма́ми, э́ти валы́ вблизи́ преобрази́лись в высо́кие водяны́е го́ры гэ́тыя валы́, які́я ўдалечыні́ здава́ліся невялі́кімі ўзго́ркамі, зблі́зку ператвары́ліся (змяні́ліся) ў высо́кія вадзяны́я го́ры.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Тайга́ ’хвойныя лясы Поўначы’ (ТСБМ). З рус. тайга́ ’тс’, запазычанае сібірскае слова, непасрэднай крыніцай якога з’яўляецца цюрк.-манг. (Мурзаеў, РР, 1969, 1, 90 і наст.) або мясцовае тат. taiga ’лес’ (найменне зафіксавана каля 1735 г., але першая пісьмовая фіксацыя ў А. Радзішчава) з семантычным пераходам ’лес, тайга’ < ’скалістыя бязлесныя горы’ (падрабязна Анікін (524–525 з літ-рай) і слушным абвяржэннем версіі аб якуцкай крыніцы tai̯ga ∼ tai̯ɣa ’лес; залатыя прыіскі’, якая хутчэй ужо з рускай мовы. Гл. таксама Фасмер, 4, 11; Чарных, 2, 224–225; ЕСУМ, 5, 503.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зру́шыць сов.
1. прям., перен. сдви́нуть, стро́нуть; смести́ть;
з. ка́мень — сдви́нуть (стро́нуть) ка́мень;
з. рабо́ту з мёртвага пу́нкта — сдви́нуть (стро́нуть) рабо́ту с мёртвой то́чки;
2. (начать двигаться) тро́нуться, тро́нуть;
цягні́к з гру́катам зру́шыў з ме́сца — по́езд со сту́ком тро́нулся с ме́ста;
◊ го́ры з. — го́ры свороти́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
відне́ць, ‑ее; незак.
1. безас. Світаць; святлець. На ўсходзе ўжо віднела. □ [Тодар:] — А цяпер мне ўжо і на дамоўку пара, скора віднець пачне. Кулакоўскі.
2. Віднецца, станавіцца відным, бачным. Віднеюць неба, горы, поле Праз лісцяў сець. Багдановіч. А там далей доўгі шнур віднее з жытцом. Купала.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
партыза́н, ‑а, м.
Удзельнік узброенай барацьбы, якая вядзецца атрадамі народных мас на акупіраванай тэрыторыі. Усе віталі Міколку, слаўнага машыніста браняпоезда, слаўнага партызана, смелага сына бальшавіка. Лынькоў. Як ішлі ў лясы партызаны На заклятага ворага-пана, — Расступаліся долы і горы, Шляхі значылі сонца і зоры. Купала.
[Фр. partisan.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кі́дацца, -аюся, -аешся, -аецца; незак.
1. гл. кінуцца.
2. чым. Кідаць у каго-, што-н. або адзін у аднаго.
К. снежкамі.
3. перан., кім-чым. Нядбайна адносіцца да каго-, чаго-н., не шанаваць каго-, што-н. (разм.).
К. добрымі працаўнікамі.
Нельга к. грашамі.
4. Жыць у пастаянных клопатах, у горы, бедна; гадавацца без належнага догляду (разм.).
Цэлае лета кідаецца селянін: то ў полі, то на гаспадарцы.
Так і кідаецца бедная сірата без бацькоў.
◊
Асою ў вочы кідацца (разм., неадабр.) — быць вельмі назойлівым.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)