Няўзна́кі ’непрыкметна’ (Сцяшк.), неўзнакі́ ’тс’ (Варл.), няўзна́ч ’часам; ціха, непрыкметна; няўцям’, няўзна́чку ’непрыкметна’ (Нас.), неўзнаце́йку ’нечакана’ (Касп.). Да знак, знаць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паграбня́ ’клець, надбудова над дахам склепа’ (Нас.), ’насціл з бярвення над ямай’ (Інстр. II). Ад пограб ’склеп’ (гл.) з суф. ‑ня.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пажы́так ’дробны скарб, хатнія рэчы; здабыча, пажыва’ (ТСБМ, Нас., Бяльк., Шат.), пожы́ток ’узятак’ (Ніканчук, Лексика Полесья). З польск. pożỳtek ’карысць, выгада’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пасу́мна ’трохі небяспечна, сумніцельна’ (Нас.). Да сумны (гл.). Прэфікс па‑ абазначае невялікую меру якасці (аб гэтым гл. ESSJ SG, 1, 187).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паўдня́ ’поўдзень’ (КЭС, лаг.; Нас., Касп.; паст., смарг., ашм., Сл. ПЗБ). Да паў- і дзень (гл.), які тут у Р. скл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Моў ’маўляў, нібыта’ (Гарэц., Некр., Нас., ТС). Алегравая форма з маўляў ’(калісьці, даўно) казаў’ накшталт рус. мол ’тс’ (Фасмер, 2, 641).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

На́бак ’набок’ (Байк. і Некр.), ’у бок’ (Нас.), на́‑бак: набак шапачки не носишь? (дзісн., Дзмітр.). З на + бок, гл. бок.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Кура́нты ’вежавы або насценны гадзіннік з боем’ (ТСБМ, Нас.). Праз рус. мову з франц. courante ’бягучы’ (гл. Шанскі, 2, 8, 451).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ку́хар ’повар’ (ТСБМ, Нас., ТС, Яруш., КЭС, лаг., Бяльк., Гарэц., Янк. I, Мядзв.). Запазычанне з польск. kucharz ’тс’ (Кюнэ, Poln., 69).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лы́сгабрусь ’хоць бы што’ (Бяльк.). Няясна. Мусіць, з лысы Габрусь. Параўн. выразі да й не лы́сы ’які бестурботна паводзіць сябе’ (Нас.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)