пры́ступ, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. гл. прыступіць.

2. Атака, штурм.

Ісці на п.

Прыступам захапіць горад.

3. Вострае праяўленне адзнак хваробы, страху і пад.

П. кашлю. П. рэўнасці.

Сардэчны п.

Ані прыступу да каго (разм.) — не магчы падысці, звярнуцца да каго-н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

тара́ніць, -ню, -ніш, -ніць; незак., што.

1. Біць тараном² (у 1 знач.).

2. Разбіваць або прабіваць чым-н.

3. Ісці на таран² (у 4 знач.).

4. Прарываць фронт праціўніка прыёмам тарана² (у 5 знач.).

|| зак. пратара́ніць, -ню, -ніш, -ніць; -нены (у 2 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ахво́тны, ‑ая, ‑ае.

Разм.

1. Які мае ахвоту на што‑н., схільны да чаго‑н. Кукарэка, ахвоты да размовы, падрадзіўся ісці і паказаць дом старшыні. Грамовіч.

2. Руплівы, старанны. З аднаго боку, дзе задавала тон Волечка, крычалі: — ..[Марыля] не хацела ісці ў яслі! Яна лепш бы ахвотная была разам з усімі на полі. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

два́ццаць, ‑і, ліч. кольк.

Лік 20. Дваццаць падзяліць на чатыры. // Колькасць 20. Дваццаць капеек. □ Апошнія дваццаць кіламетраў прыйшлося ісці пехатой. Брыль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пе́шкі, прысл.

Разм. Пеша, пяшком. Тым, хто меў сваіх валоў і коней, дазволілі ехаць на вазах, астатнія мусілі ісці пешкі. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

маўр м., ист. мавр;

м. зрабі́ў сваю́ спра́ву, м. мо́жа ісці́ — мавр сде́лал своё де́ло, мавр мо́жет уйти́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Пацю́паць ’патаўчы, паціскаць’ (Варл.). Да па- і цюпаць ’размешваць што-н.’, ’павольна ісці’, у якім Грынавяцкене (Сл. ПЗБ, 5, 380) бачыць балтызм, параўн. літ. čiupėnti ’павольна ісці’, ciupa ’марудны’. Сюды ж пацюпенька ’нерухавая, няручая дзяўчына’ (Варл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Талалы́хаць (тълалы́хъць) ’ісці кульгаючы’ (мёрск., Нар. сл.). Гл. талыхаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

весло́ вясло́, -ла́ ср.;

нале́чь на вёсла нале́гчы на вёслы;

идти́ на вёслах ісці́ на вёслах.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

Про́чкі ’пакіданне на некаторы час сваёй хаты, сям’і з прычыны нязгоды, неладоў’ (ТСБМ, Гарэц.; баран., Шн. 2, Др.-Падб., Сцяшк.; Растарг.), ісці ў проч (мін., Шн. 2; Нас.), ісці прочкі (калінк., З нар. сл.), ісці ў прочкі (лях., Сл. ПЗБ) ’тс’. Рус. смал. прочкі ’адсутнасць, адлучка’. Утворана ад проч2 (гл.) з суф. ‑кі; аб словаўтварэнні гл. Карскі 2-3, 69; Шуба, Прыслоўе, 62 і наст.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)