футрава́нне ср.
1. тех. футеро́вка ж., футерова́ние;
2. порт. подши́вка ме́хом;
3. стол. обшива́ние до́сками
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Ліма́н ’заліў у нізоўях ракі ці салёнае возера паблізу мора’ (ТСБМ) — кніжнае запазычанне з рус. мовы. Тураў. ліма́н ’участак вялікіх памераў’ (ТС), утварылася ў выніку пераносу значэння ’заліў’ > ’заліўны луг’ > ’поле’ > ’участак’. Абодва да рус., укр. лиман ’шырокае вусце ракі’, ’марскі заліў’, якія праз тур., крым.-тат., кыпч. liman ’порт’ узыходзяць да с.-грэч. λιμένι(ον), λιμένας < ст.-грэч. λίμνην ’заліў’ (Фасмер, 2, 497; Кюнэ, 72). Жураўскі (Тюркизмы, 86) лічыць лексему лиманъ экзатызмам.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
По́ра ’маленькая адтуліна на скуры, сітавіна, кіпра’ (РБС). Запазычана ў славянскія мовы, у тым ліку іншыя еўрапейскія з лац. porus < грэч. πόρος ’шлях праз нешта, праход’ (Махэк₁, 384), магчыма, праз ням. Pore ’маленькая адтуліна на скуры’ (Сной, 472), рус. по́ра, польск. pora, чэш. pór, славен. pora ’тс’, літ. porà ’тс’. У беларускай, імаверна, праз рускую, дзе праз нямецкую (з XVIII ст.) (Фасмер, 3, 328; Цыганенка, 318). Роднаснае лац. porta ’вароты’, portus ’порт, гавань’ (Цыганенка, 318).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паабкіда́ны
1. забро́санный, обки́данный; обло́женный;
2. обмётанный;
3. порт. обмётанный, вы́метанный; промётанный;
1-3 см. паабкіда́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
штукава́нне ср.
1. заде́лка ж.;
2. порт. штукова́ние, штуко́вка ж.;
1, 2 см. штукава́ць 1, 2
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
haven
[ˈheɪvən]
1.
n.
1) га́вань, пры́стань f., бу́хта f.
2) прыпы́нішча n., прыпы́нак, прыту́лак -ку m.
2.
v.t.
1) ста́віць карабе́ль у порт
2) дава́ць прыту́лак
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
абкі́даны
1. забро́санный, обки́данный; обло́женный;
2. см. асы́паны 2;
3. порт. обмётанный, вы́метанный;
1-2 см. абкі́даць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
прыфастрыго́ўваць несов., порт.
1. (пришивать крупными стежками) примётывать; пристёгивать;
2. (вшивать намёткой) примётывать;
1, 2 см. прыфастрыгава́ць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
паабкіда́ць сов. (о многом)
1. заброса́ть, обкида́ть; обложи́ть;
2. (о сыпи) обмета́ть;
3. порт. обмета́ть, вы́метать; промета́ть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
По́ршні мн. л. ’абутак з кавалка ялавай або свіной сырамятнай скуры’ (ТСБМ, Анім.), рус. по́ршни, по́рушни ’абутак, зроблены з загнутага кавалка скуры з поўсцю’, ’гатунак абутку з адрэзанага кавалка скуры, сандалі’, по́рошень ’тс’. Не зусім ясна. Фасмер пагаджаецца з Сабалеўскім (Фасмер, 3, 337), выводзячы слова ад порт > порчни > поршни (гл. порт); Вахрас (Наим. об., 161) збліжае рус. і бел. поршни/поршні з порхлый/порхлы ’рыхлы, мяккі’, што падаецца семантычна далёкім, аднак уключае названыя словы ў шырокае гняздо прасл. *pъrxъ ’россып: бухматасць’. Малаверагодным падаецца старажытнае германскае запазычанне, бо падабенства (гл. Лявіцкі, 2, 98) прасочваюцца ў ням. Borste ’шчацінне, шчэць’, дзе другую частку слова можна звязаць з Riester ’кавалак скуры для рамонту абутку’, дац. ros ’абрэзкі’, нарв. дыял. rus ’шкарлупінне, скурка’, ст.-ісл. holdrosa ’мяса са скурай’, ням. rauh ’шурпаты, грубы, неапрацаваны’, англ. rough ’тс’, ст.-англ. rūh ’пакрыты валасамі’. Тады поршні — утварэнне з прыстаўкай по- ад *‑rug‑/*‑rъg > *‑ruz‑/*‑rъz‑ > *‑rus‑/*‑rъs‑. Паводле Краўчука (Бел.-укр. ізал., 37), рус. по́ршни ’від прымітыўнага абутку’ разам з бо́ршни ’чаравікі з аднаго кавалка скуры без падэшваў і абцасаў’ праз рус. смал. борсни́ ’скураныя пасталы’, бел. барсні ’лапці з пяньковых вяровак’ узыходзяць да барсаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)