◎ Пляска́чка: у пляскачку ’гульня хлопчыкаў з пляскатымі каменьчыкамі, якія падскокваюць на паверхні вады’ (гродз., Нар. словатв.). Ад пляскаты (гл.), у выніку семантычнай кандэнсацыі словазлучэння гульня пляскатымі каменьчыкамі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прыма́цца ’перажываць’ (слонім., Нар. словатв.). Да прыма́ць 1 з пераносам значэння. Параўн. укр. прийма́ти ’успрымаючы што-небудзь, рэагаваць пэўным чынам; выяўляць сваё стаўленне да чаго-, каго-небудзь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Расто́пша, росто́пша ’дуброўка серабрыстая, Potentilla argentea L.’ (лельч., Нар. лекс.), параўн. укр. ростопша́ ’растаропша, Silybum marianum L.’. Няясна; магчыма, звязана з папярэднім словам з-за разложыстасці расліны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ро́вам рэўці, роўма раўці́ ’не сціхаючы, моцна крычаць’ (ТСБМ, Шуба, Прыслоўе, 57; калінк., З нар. сл.), параўн. славац. revem revať ’тс’. Творны склон назоўніка роў 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ры́хлік ’акучнік’ (міёр., Нар. сл.). Ад ры́хліць (гл.) з дапамогай суф. ‑ік‑ як цягні́к, кры́цік ’сноп накрываць мэндлікі’ (Пра словаўтваральны тып глядзі Сцяцко, Афікс. наз., 41–42).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Сарокі, соро́кі (жытк., Нар. сл.) ’злучаныя парамі накрыж кароткія жэрдкі, якімі прыціскаюць салому ці кастрыцу на вільчыку’. Да сарока 1 (гл.), у выніку падабенства да сарочага хваста.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сасі́лы ’саскі ў жывёлы’ (віц., Нар. лекс.). Вытворнае ад *сасаць або *сосіць, параўн. рус. сосать (гл. ссаць) з суф. ‑іла, аб якім гл. Сцяцко, Афікс. наз., 42.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Смакі́ша ‘сыракваша’ (бялын., Нар. сл.). З самакіша, съмакіша (там жа, 55) ад сам і кіснуць (гл.) з суф. ‑j‑a. Параўн. таксама рус. пск., наўг. простоки́ша ‘сыракваша’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сты́пыр’е ‘сцябло цыбулі’ (малар., Нар. лекс.). Магчыма, з літ. stìbiras ‘сцябло, чаранок’; адносна ‑п‑ параўн. літ. stỹbti/stỹpti ‘расці высокім’; гл. Лаўчутэ, Балтизмы, 133; параўн. сцяперʼе, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сядно́ ’усё роўна; як быццам’ (ст.-дар., ганц., Сл. ПЗБ, Янк. 3.; люб., Ск. нар. мовы), седно ’усё роўна’ (ТС). Утворана ў выніку сцягвання выразу усё адно.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)