Verbum

кантава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны; незак., што.

1. Абчэсваючы (бервяно, дошку, камень і пад.), рабіць кант¹ (у 1 знач.).

К. бервяно.

2. Пераварочваць, паварочваць на бок (груз ці выраб пры перамяшчэнні, апрацоўцы і пад.).

Асцярожна, не к.!

|| зак. акантава́ць, -ту́ю, -ту́еш, -ту́е; -ту́й; -тава́ны (да 1 знач.).

|| наз. кантава́нне, -я, н., канто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж., аканто́ўванне, -я, н. і аканто́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, ж.

|| прым. канто́вачны, -ая, -ае і аканто́вачны, -ая, -ае.

падкі́нуць, -ну, -неш, -не; -кінь; -нуты; зак.

1. каго-што. Кінуць (уверх ці пад што-н.).

П. сякеру пад лаўку.

2. што і чаго. Кінуўшы, дадаць.

П. вугалю ў топку.

3. каго-што і чаго. Даць, паслаць дадаткова (разм.).

П. рэзервы на фронт.

П. машыну дроў.

4. каго-што. Употай пакласці каля каго-, чаго-н., падлажыць.

П. лістоўку.

5. каго-што. Падвезці, давезці (разм.).

П. на машыне ў горад.

|| незак. падкіда́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і падкі́дваць, -аю, -аеш, -ае.

паду́шка, -і, ДМ -шцы, мн. -і, -шак, ж.

1. Зашыты з усіх бакоў чахол, набіты пер’ем, пухам, паралонам ці іншым мяккім матэрыялам, які падкладваюць пад галаву.

Пуховая п.

2. Тое, што з’яўляецца апорай чаго-н., прымае на сябе ціск, трэнне і пад. (спец.).

П. механізма.

○

Кіслародная падушка — медыцынскі прыбор у выглядзе падушкі, якая змяшчае кісларод.

|| памянш. паду́шачка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж. (да 1 знач.).

Падушачкі пальцаў (перан.).

|| прым. паду́шачны, -ая, -ае.

грымірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак., каго-што.

1. Накладваць грым з мэтай надання акцёру патрэбнага для яго ролі выгляду.

2. пад каго або кім-чым. Пры дапамозе грыму надаваць каму-н. якую-н. знешнасць.

Г. пад селяніна.

Г. артыста клоўнам.

|| зак. загрымірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны і нагрымірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.

|| звар. грымірава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся; зак. загрымірава́цца, -ру́юся, -ру́ешся, -ру́ецца; -ру́йся.

|| наз. грыміро́ўка, -і, ДМ -ро́ўцы, ж. і грымірава́нне, -я, н.

ва́рта¹, -ы, ДМ -рце, ж.

1. Група людзей, прызначаная ахоўваць каго-, што-н.

Паставіць варту.

2. Вартаванне, абавязкі па ахове чаго-н.

Заступіць на варту.

3. Пункт вартавання, пост.

Паставіць на варту.

◊

Быць на варце — ахоўваць, абараняць што-н.

На варце чаго (быць або стаяць; высок.) — ахоўваючы і абараняючы што-н.

На варту чаго (высок.) — на абарону.

Узяць пад варту — арыштаваць.

|| прым. вартавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).

Вартавыя пункты.

Пад аховай вартавых (наз.).

абхапі́ць, -хаплю́, -хо́піш, -хо́піць; -хо́плены; зак., каго-што.

1. Абняць (рукамі, лапамі і пад.).

Дзяўчынка абхапіла маці за шыю.

2. перан. Акружыць з усіх бакоў (пра агонь, цемру і пад.).

Абхапіў агонь будыніну.

3. Успрыняць цалкам што-н.; зразумець, засвоіць.

А. позіркам краявід.

Адразу а. увесь матэрыял.

4. Распаўсюдзіць сярод каго-н.

А. падпіскай на газеты.

5. Зрабіць абход праціўніка з флангаў з мэтай нанясення ўдару.

Партызаны абхапілі ворага з трох бакоў.

|| незак. абхо́пліваць, -аю, -аеш, -ае.

разве́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак, ж.

1. Абследаванне чаго-н. са спецыяльнай мэтай.

Р. карысных выкапняў.

2. Дзеянні вайсковых груп, дазораў і пад. для атрымання звестак аб праціўніку і мясцовасці, якую ён займае.

У разведку пайшлі дабравольцы.

Паветраная р.

3. Вайсковая група, падраздзяленне і пад., якія збіраюць звесткі аб праціўніку.

Камандзір разведкі.

4. Здабыванне звестак аб эканамічным, палітычным становішчы іншых дзяржаў, іх ваенным патэнцыяле; арганізацыя, група асоб, занятая здабываннем такіх звестак.

|| прым. разве́дачны, -ая, -ае.

страх, -у, мн. стра́хі, -аў, м.

1. Пачуццё і стан вельмі моцнага спалоху.

Самлець ад страху.

2. у знач. вык. Страшна (разм.).

Мароз такі — проста с.

3. у знач. прысл. Надзвычай многа (разм.).

Грыбоў у лесе с.!

◊

Набрацца страху — некаторы час знаходзіцца ў стане моцнай боязі.

На свой страх (рабіць што-н.) — на сваю адказнасць, рызыку.

Пад страхам чаго — пад пагрозай.

Трымаць у страху каго-н. — падначаліць сабе пагрозамі.

У страха вочы вялікія — баязліўцу заўсёды страшна (прыказка).

фармірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны; незак.

1. каго-што. Выпрацоўваць у каго-н. адпаведныя рысы характару, светапогляд і пад.

Ф. характар вучняў.

2. што. Ствараць, арганізоўваць (калектыў, клас, вайсковую часць і пад.).

Ф. атрад.

Ф. урад.

3. што. Састаўляць цягнік, счэпліваючы пэўным парадкам вагоны.

Ф. таварны састаў.

|| зак. сфармірава́ць, -ру́ю, -ру́еш, -ру́е; -ру́й; -рава́ны.

|| наз. фармірава́нне, -я, н. і фарміро́ўка, -і, ДМ -о́ўцы, ж.

|| прым. фарміро́вачны, -ая, -ае (да 2 і 3 знач.).

Ф. пункт.

калато́ўка, -і, ДМ -то́ўцы, мн. -і, -то́вак, ж.

Хатняя прылада ў выглядзе лапатачкі, палачкі з крыжавінай, кружком і пад. на ніжнім канцы, якой збіваюць масла або размешваюць што-н.

|| прым. калато́вачны, -ая, -ае.