1) адзінка сілы эл. току; адна з сямі асн. адзінак Міжнар. сістэмы адзінак (СІ). Названы ў гонар А.М.Ампера. Ампер — сіла нязменнага току, які пры праходжанні па двух бясконцых прамалінейных паралельных правадніках з малой плошчай папярочнага кругавога сячэння, што размешчаны на адлегласці 1 м адзін ад аднаго ў вакууме, выклікае сілу ўзаемадзеяння паміж імі, роўную 2·10-7Н на і м даўжыні (абсалютны ампер). У якасці эталона карыстаюцца міжнар. амперам: нязменны ток, які выдзяляе з воднага раствору азотнакіслага серабра за 1 с 0,00118 г серабра. Міжнар. ампер роўны 0,99985 абсалютнага.
2) Адзінка магнітарухальнай сілы замкнёнага контура і рознасці магн. патэнцыялаў магнітастатычнага поля ў СІ.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕСКАНТА́КТАВАЯ КАМУТАЦЫ́ЙНАЯ АПАРАТУ́РА,
электратэхнічныя і электронныя прылады, у якіх камутацыя эл. ланцугоў (замыканне, размыканне, пераключэнне), а таксама пераўтварэнне току або напружання ажыццяўляецца без іх мех. разрыву. У стане «выключана» праз кіравальны элемент (транзістар, магнітны ўзмацняльнік, тырыстар), які ўключаны ў ланцуг паслядоўна з нагрузкай, працякае эл.ток нязначнай сілы з прычыны высокага супраціўлення элемента ў закрытым стане; у стане «ўключана» супраціўленне значна змяншаецца.
Бескантактавая камутацыйная апаратура адрозніваецца высокай надзейнасцю, павышаным хуткадзеяннем. Выкарыстоўваецца ў сістэмах камутацыі і аховы эл. установак (у т. л. крыніц сілкавання), у бескантактавых сістэмах кіравання і рэгулявання і інш., напр., сенсорныя пераключальнікі тэлевізійных каналаў, камутацыйныя блокі электронных АТС, тырыстарныя пераключальнікі электрапрыводаў.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
бяско́лерны, ‑ая, ‑ае.
Які не мае колеру, не афарбаваны. Бясколерная вадкасць. □ Чысты алмаз бясколерны, з моцным бляскам, ён вельмі добра праводзіць электрычны ток.«Маладосць».// Выцвілы, невыразны. І цётка Палагея, не то любуючыся скопам, не то сваёй работай, усміхнулася Антону сваімі некалі сінімі, як васількі, а цяпер бясколернымі вачамі і ўсім сваім маршчыністым, але ззяючым прыемным тварам.Сіўцоў.//перан. Пазбаўлены яркіх рыс, нічым не адметны; невыразны. Мову бясколерную, розныя канцылярскія звароты і штампы прынеслі ў мастацкую літаратуру людзі абыякавыя і сумныя.Шкраба.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
канта́кт, ‑у, М ‑кце, м.
1. Сутыкненне, непасрэдная блізкасць па месцу знаходжання. Заразіцца пры кантакце з хворым.//перан. Цесная ўзаемная сувязь, узгодненасць у дзеяннях; узаемаразуменне. Устанавіць кантакт. □ Кантакт спявачкі з залай ўзнікае адразу, з першага слова песні, і мацнее з кожным тактам.В. Вольскі.
2. Судакрананне двух праваднікоў, дзякуючы якому ток з аднаго правадніка пераходзіць у другі, а таксама месца гэтага судакранання. Механік ўключыў электрапаяльнік, Алёша пачаў чысціць наждачнай паперай кантакты шчотак.Шамякін.// Прыстасаванне, якое забяспечвае падобнае судакрананне. Паправіць папсаваны кантакт.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
wyłączać
wyłącza|ć
незак.
1. выключаць; адлучаць; адключаць;
~ć prąd — выключаць ток (напружанне);
2. выключаць; выдаляць; выводзіць; выносіць;
nie ~jąc także … — не выключаны таксама ...
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
circuit
[ˈsɜ:rkət]1.
n.
1) кругаабаро́т -у m.
2) аб’е́зд -у, маршру́т -у m.
3) судо́вая акру́га
circuit court — акруго́вы суд
4) Math. акру́жнасьць f.
5) Electr.ток -у m.
short circuit — каро́ткае замыка́ньне
2.
v.i.
круці́цца наво́кал, рабі́ць кругаабаро́т
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Strom
m -s, Ströme
1) (вялі́кая) рака́, пато́к
2) плынь, цячэ́нне (тс. перан.)
vom ~ mit fórtgerissen — падхо́плены пато́кам
das Blut floss in Strömen — кроў ліла́ся рако́й
der Wein floss in Strö- men — віно́ ліло́ся рако́й
gégen den ~ schwímmen* — плы́сці [плыць] су́праць цячэ́ння
◊ es goss in Strömen — дождж ліў як з вядра́
3) электры́чны ток
konstánter [variábler] ~ — пастая́нны [пераме́нны] ток
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
такаві́шча
1. Месца ў лесе, дзе такуюць цецерукі (Рэч.); месца, прыстасаванае для лоўлі звяроў, птушак (БРС). Тое ж такаўі́шча (Лёзн.).
2. Месца, дзе вядуцца змеі (в. Губеншчына Камаровіцкай вол.Чэр.пав. — Маг. губ. вед., 1889, № 1, 161).
3. Месца, дзе раней быў ток у гумне (Лёзн., Слаўг.), дзе было гумно (Віц.Нік. 1895, Паст.).
4. Цэментавая пляцоўка, куды ссыпаюць зерне ў час малацьбы (Лёзн., Слаўг.). Тое ж такаўі́шча (Лёзн., Слаўг.), ток, тачок (Слаўг.).
5. Месца, прыстасаванае для спаборніцтваў, гульняў (Слаўг.). Тое ж точышча (Слаўг.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
выключа́ць
1. (вывесці з чаго-н.) áusschließen*vt;
выключа́ць з ВНУ exmatrikulíeren vt;
2. (спыніць дзеянне праз адключэнне ці выключэнне) áusschalten vt, ábstellen vt; stóppen vt;
выключа́ць ток den Strom ábstellen;
выключа́ць святло́ das Licht áusschalten [áusdrehen];
выключа́цьаўта.áuskuppeln vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
рамо́нак, ‑нку і ‑нка, м.
1.‑нку. Травяністая расліна сямейства складанакветных задзіночнымі кветкамі, у якіх пялёсткі звычайна белыя, а сярэдзіна жоўтая. Віктар крочыў з МТС вузкай сцяжынкай, зарослай пахучым рамонкам і лапушыстым трыпутнікам.Даніленка.А на зямлі, сярод рамонку і палыну, блішчалі дзве калісьці ўтаптаныя, як ток, лапіны.Мележ.
2.‑нка. Кветка гэтай расліны. Іна сарвала, нахіліўшыся, рамонак і пачала сашчыкваць белыя пялёсткі.Ваданосаў.
3.‑нку; толькіадз. Высушаныя кветкі аднаго з відаў гэтай расліны, якія выкарыстоўваюцца як лячэбны сродак; лекавы настой на такіх кветках. Аптэчны рамонак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)