◎ По́д- — прыстаўка, якая надае назоўніку значэнне знаходжання ніжэй ці паблізу прадмета, выражанага ў каранёвай частцы: пбдюіець ’прастора пад клеццю’; няпоўнага падабенства да прадмета, больш нізкай вартасці ў параўнанні з ім: подтруе ’трусяня, малы трусіх’ (Ян.), пбдмур ’невялікая прыбудова да хлява’ (Шушк.); пбдверасак ’разнавіднасць верасу’ (Сл. ПЗБ), падʼязак ’невялікі язь’ (З нар. сл.); аддзеяслоўныя назоўнікі набываюць значэнні накіраванасці дзеяння, паўторнага, дадатковага або няпоўнага дзеяння, характэрнага для адпаведных дзеясловаў: подмазка ’кавалачак сала, здору, каб падмазваць патэльню’ (ТСБМ, Сл. ПЗБ, Мат. Гом., Сл. Брэс., ТС), подбіўка ’абшыўка знізу сукенак, спадніц’ (Шат., Бяльк.), ’падкладка’ (Ян.), падвіўка ’тс’ (Мат. Гом.). Да пад (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Трызво́н ‘звон ва ўсе званы (у царкве)’ (Нас., Байк. і Некр., Шымк. Собр.), ‘перазвон’ (РБС), ‘распаўсюджаная чутка’, ‘гамонка, пагалоска’, ‘поўха’, ‘суровая вымова’, сюды ж трызво́ніць ‘званіць’, ‘голасна, публічна гаварыць пра нешта’ (Нас.). Да звон (гл.); прыстаўка тры‑ з ц.-слав.-рус. трь‑/тре‑, ст.-слав. трь‑ (напр., трьблаженъ ‘тройчы шчаслівы’) (Фасмер, 4, 95 і 97), параўн. трыкляты (гл.), серб. триклет ‘тройчы пракляты’. Аднак у дадзеным выпадку, магчыма, зыходнае рус. трезво́нить — першапачаткова было ‘званіць ва ўсе званы — па тры звоны’, бо святочны звон быў не менш як у тры звоны, трезвон ‘святочны звон увогуле’, дать трезвона ‘даць кухталя, грымака, каб у вушах пачуўся трызвон’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Un=

прыстаўка назоўнікаў, паказвае на:

1) адмаўленне: Únruhe неспако́й

2) адмоўную ацэнку: Únmensch m вы́людак

3) узмацненне значэння слова: Únsumme f вялі́кая су́ма

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

an=

аддзял. прыстаўка, указвае на:

1) дакрананне, набліжэнне, злучэнне чаго-н. з чым-н.: ánkleben прыкле́йваць

2) прырост, павелічэнне: ánsteigen падыма́цца i г.д.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

а...¹ (а таксама аб..., аб’..., аба...), прыстаўка.

Абазначае:

1) пашырэнне дзеяння на ўсю паверхню прадмета, накіраванасць яго вакол або па краях прадмета: агарадзіць, агледзець, атынкаваць, ахапіць, акаваць, абпаліць, абабіць;

2) накіраванасць руху міма прадмета, абмінанне яго: абысці (лужыну), абагнуць;

3) ахоп дзеяннем многіх асоб, прадметаў, пашырэнне дзеяння на ўсе прадметы, на ўсіх асоб: абабегаць (усе хаты), адарыць, абдзяліць (падарункамі);

4) празмернасць якога-н. дзеяння: аб’есціся, абпаіць;

5) перавагу над кім-, чым-н. пры выкананні дзеяння: абагнаць, апярэдзіць;

6) наяўнасць недахопу, памылкі ў дзеянні: агаварыцца, абмовіцца;

7) забеспячэнне чым-н. у працэсе дзеяння: абвадніць, аснасціць, абдзернаваць;

8) ператварэнне ў каго-, што-н., станаўленне кім-н., наданне якіх-н. уласцівасцей, якасцей (у выніку дзеяння): ашчаслівіць, ажаніць, ажывіць;

9) дасягненне выніку дзеяння, стану: адзічэць, абрыдзець, апасці, асесці, ажывіцца, аблезці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

affix

[əˈfɪks]

1.

v.t.

1) прымацо́ўваць, наляпля́ць, накле́йваць

to affix a stamp to a letter — накле́іць ма́рку на ліст

2) дадава́ць, далуча́ць

to affix one’s signature (to a letter) — падпіса́цца (у канцы́ ліста́)

3) ста́віць; прыклада́ць

to affix a seal — паста́віць пяча́тку

4) Figur. прыпі́сваць

to affix blame — прыпіса́ць каму́ віну́

2. [ˈæfɪks]

n.

1) дада́так -ку m.

2) а́фікс -у m. (прыста́ўка або́ су́фікс)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

bei=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на:

1) набліжэнне, далучэнне да каго-н., да чаго-н.: béitreten* далуча́цца

2) блізкасць, сумеснасць béiwohnen прысу́тнічаць i г.д.

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

fort=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае на:

1) рух упе́рад: fórtbewegen ру́хацца ўпе́рад

2) працяг дзе́яння: sich fórtbilden прадаўжа́ць сваю́ адука́цыю

3) аддале́нне: fórtjagen праганя́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

hináuf=

аддз. дзеясл. прыстаўка указвае:

1) на рух уверх у напрамку ад таго, хто гаворыць: hináufgehen* падыма́цца

2) на павышэнне, павелічэнне: hináufsteigen* падыма́цца, узыхо́дзіць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

hináus=

аддз. дзеясл. прыстаўка, указвае:

1) на рух вонкі ў напрамку ад таго, хто гаворыць: hináusgehen* выхо́дзіць

2) на аддаленне, рух удалечыню: hináusfahren* выязджа́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)