вуго́лле, ‑я, н., зб.

Вуглі, вугалі (у 2 знач.). Кузня ў вёсцы маленькая, нават меха няма, каб раздзьмуць вуголле. Навуменка.

•••

Як на вуголлі (сядзець, быць і пад.) — пра чые‑н. вельмі неспакойныя, трывожныя паводзіны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вымо́іна, ‑ы, ж.

Месца на зямлі, вымытае бягучай вадой. Дарога рудая, гліністая, ідзе на ўздым, раўчукі нарабілі на ёй глыбокія вымоіны. Навуменка. Лугавая шырокая сцежка пятляла між кустоў вербалозу і вясенніх паводкавых вымоін. Хомчанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пухаві́к, ‑а, м.

Пуховая пярына. А Раіса старалася. Як яна ўзбівала падушкі, пухавікі, каб Сашу было мякка спаць, як, не шкадуючы, выкідвала з камода новыя просціны, коўдру, каб пасцель была свежай і чыстай! Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пуць, ‑і, м.

Чыгуначная або трамвайная каляя. Уздыхнуў паравоз парай і без гудкоў, без свісткоў выбраўся на галоўны пуць. Лынькоў. Доўгімі саставамі запруджаны ўсе станцыйныя пуці, эшалоны стаяць і на падыходзе да станцыі. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рашэ́ціць, ‑шэчу, ‑шэціш, ‑шэціць; незак., каго-што.

Прабіваць, рабіць дзіркі ў многіх месцах. Юрка дзесьці дастае патроны і пасля трох «законных» рашэціць мішэнь сваімі. Жычка. [Ворагаў] рашэцілі кулямі ва ўпор, даганялі, білі наводмаш прыкладамі. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сцяге́нца, ‑а, н.

Памянш.-ласк. да сцягно. Мы самі харчаваліся ў гэты час зялёным пер’ем цыбулі ды шчаўем, але дзеля цёткі былі зняты з гарышча вэнджанае сцягенца і мяшэчак з жоўтым, ёлкім салам. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тракт, ‑у, М ‑кце, м.

Шырокая праезджая дарога. Узбоч ад шырокага тракту, які вядзе ў гандлёвае сяло Піляцічы, ляжыць закіданая снегам вёска Кавенькі. Навуменка.

•••

Страўнікава-кішачны тракт (спец.) — сукупнасць стрававальных органаў жывёл і чалавека.

[Ням. Trakt з лац.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

цюле́нь, ‑я, м.

1. Воднае млекакормячае атрада ластаногіх.

2. Разм. Пра непаваротлівага, нязграбнага чалавека. — Люся да цябе першая падышла? — не тоячы цікавасці, выведвае Міця [у Плоткіна]. — Бо ты ж цюлень. Хіба ты на такое адважышся? Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шаржы́раваны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад шаржыраваць.

2. у знач. прым. Пададзены ў манеры шаржу. Вобраз гэты гратэскны, гранічна шаржыраваны, але тым не меней нейкай часткай душы мы нават шкадуем героя. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

раскі́дзісты, ‑ая, ‑ае.

1. Шырока раскінуты ў бакі. Сядзібу .. [Казачэнкі] аздабляе старая бяроза з раскідзістым, як шацёр, голлем. Навуменка. Грозна схіліўшы свае раскідзістыя рогі, .. [алень] з сілай ударыў імі аб зямлю і кінуўся да ворагаў. В. Вольскі. // З шырока раскінутымі галінамі (пра дрэва, куст). Цьмяна чарнелі паблізу абрысы дрэў, высокіх, вастраверхіх, і нізкіх, раскідзістых, якія ціха, але неспакойна шумелі. Мележ.

2. Раскінуты, размешчаны на вялікай прасторы. Мястэчка відаць адсюль як на далоні, — вялікае, раскідзістае, яно цягнецца праз усю раўніну ад лесу да лесу. Навуменка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)