плаку́чы, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае доўгія, звешаныя ўніз галіны (пра некаторыя дрэвы і кусты). Паводкай мост стары падмыты, Бяроз плакучых сумны рад. Купала. Чучаны былі аддзелены ад Сёмкава Гарадка поплавам, праз які перакінута грэбля, абсаджаная плакучымі вербамі. Новікаў. // Які звісае ўніз, апушчаны ўніз (пра галіны такіх дрэў). Мне раптам уяўляецца, што ўсе гэтыя бярозы сталі ў паўабхвата таўшчынёю, голле на іх густое, плакучае... Кулакоўскі.
2. Уст. Тое, што і плаксівы. Пры гасцінцы, у прарытай канаўцы крумкалі жабы, а зверху кідаўся рэдкі плакучы піск кані. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
span1 [spæn] n.
1. праме́жак (часу), інтэрва́л;
the average span of life сярэ́дняя праця́гласць жыцця́;
Man’s life is but a span. Чалавечае жыццё кароткае.
2. пралёт (моста), адле́гласць ад аднаго́ канца́ да друго́га; шырыня́ (ракі);
The bridge crosses thе river in a single span. Мост паміж берагамі ракі ў адзін пралёт.
3. dated пя́дзя, спэн (22,8 см)
4. разма́х;
a wing span разма́х кры́лаў
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
przerzucać
незак.
1. перакідаць, перакідваць;
przerzucać most — перакідваць мост;
przerzucać na kogo odpowiedzialność — перакладаць адказнасць на каго;
2. перагортваць;
przerzucać książkę — перагортваць кніжку;
3. пераводзіць; пераключаць;
przerzucać bieg — пераключаць хуткасць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
пад’ёмны, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да пад’ёму (у 1 знач.). Пад’ёмная сіла крылаў. // Які служыць для пад’ёму чаго‑н. Пад’ёмны кран. Пад’ёмны механізм. □ Тэадаліт мае тры пад’ёмныя вінты — пры дапамозе іх прыводзяць лімб у гарызантальнае становішча... Пташнікаў.
2. Зроблены так, каб можна было падняць. Пад’ёмная заслона. Пад’ёмны мост.
3. у знач. наз. пад’ёмныя, ‑ых. Грошы, якія выдаюцца пры пераездзе на новае месца работы. Атрымаць пад’ёмныя. □ [Чалавек], здаецца, не адказаў на маё прывітанне, а папрасіў маё накіраванне. Прабег яго вачыма, паклікаў нейкую Надзю, загадаў ёй мяне «правесці загадам» і выплаціць пад’ёмныя. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкра́са, ‑ы, ж.
1. часцей мн. (прыкра́сы, ‑рас). Аздоба, упрыгожанне. У архітэктуры будынкаў, што ўзведзены каля станцыі, нам падабаецца прастата, — ніякіх непатрэбных прыкрас. Мележ. Яны [старэйшыя] за працай грамадзянскай самі, Яны ўмеюць бачыць не прыкрасы, А прыгажосць сапраўднейшую часу. Лось. // перан. Перабольшанне, выдумка ў апавяданні, пераказванні. [Косцік] расказваў без лішняй прыкрасы, Як мост узрывалі яны, Як з копкаю разам прыпасы Стаўлялі на плыт патайны. Колас. — Пра бізун я так, для прыкрасы, — кінуў Збан. Шашкоў.
2. Тое, што дабаўляецца ў ежу для каларыйнасці або смаку (мяса, тлушч, пахучыя прыправы і пад.); закраса.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разві́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
1. Месца, дзе што‑н. разгаліноўваецца, разыходзіцца (звычайна на дзве часткі). [Бусел] аблюбаваў зручную развілку метраў на пятнаццаць ад зямлі, пачаў цягнуць туды галлё і рабіць гняздо. Самусенка. Мы ляжалі на зялёнай мураве непадалёку ад развілкі дарог, дзе стаяць слупы з указальнікамі. Навуменка. Вёска ляжала ў развілцы дзвюх гразкіх і балотных рачулак. Танк.
2. Месца, дзе разыходзяцца дарогі, вуліцы і пад. Па Маскоўскай вуліцы аўтобус нырнуў пад Заходні мост, затрымаўся на развілцы і рушыў прама. Новікаў. — Дойдзеш да развілкі на Ружанскай шашы, чакай. Карпюк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбо́ч, прысл. і прыназ.
1. прысл. Збоку, на нейкай адлегласці ад чаго‑н. Дзядзька, апусціўшы лейцы, нокнуў на коніка, сам пайшоў па сухім, узбоч. Навуменка. Максім ішоў узбоч, весела махаючы пугай. Шамякін. / З прыназ. «ад» утварае спалучэнне з Р. — Што ты робіш?! — пачуў я ўзбоч ад сябе рэзкі .. голас. Кулакоўскі.
2. прыназ. з Р. Спалучэнне з прыназоўнікам «узбоч» выражае прасторавыя адносіны; ужываецца для ўказання на размяшчэнне каго‑, чаго‑н. у баку каго‑, чаго‑н. Перайшоўшы Стадольскі мост,.. [Шалюта] ўбачыў узбоч дарогі пусты Варановічаў газік. Дуброўскі. Спынілася аўтамашына Узбоч гравейкі, у цяньку. Прануза.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
наводи́ть несов.
1. в разн. знач. наво́дзіць;
наводи́ть мост наво́дзіць мост;
наводи́ть ору́дие наво́дзіць гарма́ту;
наводи́ть поря́док наво́дзіць пара́дак;
наводи́ть лоск, гля́нец наво́дзіць гля́нец, глянцава́ць;
наводи́ть красоту́ разг. прыхаро́шваць, наво́дзіць прыго́жасць;
наводи́ть на себя́ красоту́ прыхаро́швацца;
наводи́ть на след наво́дзіць на след;
наводи́ть на мысль наво́дзіць на ду́мку;
2. перен. (тоску, страх) наганя́ць; наво́дзіць;
наводи́ть тоску́ наганя́ць (наво́дзіць) тугу́;
наводи́ть у́жас наганя́ць (наво́дзіць) жах;
наводи́ть ску́ку наганя́ць (наво́дзіць) нуду́;
◊
наводи́ть тень наво́дзіць цень;
наводи́ть спра́вки даве́двацца;
наводи́ть кри́тику (на кого, что) наво́дзіць кры́тыку (на каго, што);
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
зне́сці I сов.
1. (в одно место) снести́; (тяжёлые предметы — ещё) стащи́ть;
2. (сверху вниз) снести́; (тяжёлые предметы — ещё) стащи́ть;
3. (переписать, перенести вниз) снести́;
4. (разрушить) снести́; (ветром, водой — ещё) сорва́ть, унести́;
з. мост — снести́ мост;
урага́н знёс страху́ — урага́н снёс (сорва́л) кры́шу;
5. (срубить) снести́;
з. галаву́ — снести́ го́лову;
6. карт. снести́, сбро́сить;
7. (уходя, взять с собой, похитить) унести́;
з. чужу́ю кні́гу — унести́ чужу́ю кни́гу;
8. перен. (вытерпеть) снести́, перенести́, вы́нести, стерпе́ть;
з. паку́ты — перенести́ страда́ния
зне́сці II сов. (яйцо) снести́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
ла́ва
1. Шырокая паласа (Стаўбц. Прышч.); зямельны ўчастак 2 га; зямельная мера (Стаўбц.); вялікае поле (Слаўг.).
2. Месца, дзе рэжуць торф на паліва (Ветк.).
3. Кладка; вузкі часовы мост на балоце (Шчыткавічы Слуцк., каля р. Пціч Серб. 1915).
4. Канец вуліцы (Слуцк., каля р. Пціч Серб. 1915).
□ ур. Ла́вы (балотца сярод лесу) каля в. Пруды Стаўбц., ур. Ла́вы (поле) Стаўбц. (Прышч.).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)