біяо́птыка

(ад бія- + оптыка)

раздзел біялогіі, які вывучае сукупнасць з’яў, звязаных з выкарыстаннем жывымі арганізмамі святла для арыентацыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гі́стэран-пра́тэран

(ад гр. hysteron = згодна + proteron = раней, перад)

стылістычны прыём, калі парушаецца лагічная паслядоўнасць з’яў, што апісваюцца.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

палярыме́трыя

(ад с.-лац. polaris = палярны + -метрыя)

даследаванне структуры, уласцівасцей і складу рэчываў з выкарыстаннем з’яў палярызацыі святла.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

прасады́чны

(гл. prosodikos)

які датычыць з’яў вышыні, даўгаты і сілы інтанацыі або суадносін рытміка-інтанацыйных асаблівасцей у вершаванні.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

тыпало́гія

(ад гр. typos = адбітак, форма + -логія)

навуковы метад, які даследуе ўзаемаадносіны паміж рознымі тыпамі з’яў або прадметаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гармо́нія, ‑і, ж.

1. Мілагучнасць, складнасць, прыемнасць гучання. Гармонія верша. Гармонія гукаў.

2. Зладжанасць, узаемная адпаведнасць асобных якасцей, прадметаў, з’яў, частак цэлага. Гармонія фарбаў. Гармонія зместу і формы. Гармонія жыцця.

3. Аддзел тэорыі музыкі, вучэнне аб правільнай пабудове сугучнасцей у кампазіцыі. Іменна гармонія зрабіла магчымымі трыумфы аркестравай музыкі. «Полымя».

[Ад грэч. harmonía — сувязь, сугучнасць, зладжанасць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

аніматы́зм

(ад лац. animatus = адушаўлёны)

вера ў безасабовую адушаўлёнасць прадметаў і з’яў акаляючай рэчаіснасці — характэрная рыса ўсіх першабытных рэлігій.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

іера́рхія

(гр. hierarchia)

паслядоўнае размяшчэнне пасад, званняў, з’яў ад ніжэйшых да вышэйшых у парадку іх падпарадкаванасці (службовая і-ія).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

маржыналі́зм

(ад фр. marginal — гранічны)

адзін з метадалагічных прынцыпаў палітэканоміі, заснаваны на выкарыстанні гранічных велічынь пры аналізе эканамічных з’яў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

неавіталі́зм

(ад неа- + віталізм)

ідэалістычная плынь у біялогіі, блізкая да віталізму, якая тлумачыць якасныя змены жыццёвых з’яў нематэрыяльнымі фактарамі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)