геахранало́гія

(ад геа- + храналогія)

раздзел гістарычнай геалогіі, які вывучае храналагічную паслядоўнасць фарміравання і ўзрост горных парод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

каалініза́цыя

(ад каалін)

замяшчэнне ў горных пародах алюмасілікатаў на каалініт пад уплывам водаў, якія змяшчаюць кіслоты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

кліва́ж

(фр. clivage)

здольнасць горных парод расшчапляцца пад уплывам ціску на тонкія пласціны незалежна ад слаістасці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

лавабрэ́кчыя

(ад лава + брэкчыя)

магматычная горная парода вулканічнага паходжання, складзеная пераважна з абломкаў эфузіўных горных парод.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

магніто́метр

(ад магніта- + метр)

прыбор для вымярэння магнітных велічынь (магнітнай індукцыі, намагнічанасці горных парод і інш.).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

петрахі́мія

(ад петра- + хімія)

раздзел петралогіі, які вывучае размеркаванне хімічных элементаў у горных пародах і мінералах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сье́ра

(ісп. sierra)

назва гор і горных хрыбтоў на Пірэнейскім паўвостраве, у Паўд. і Цэнтр. Амерыцы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

фасі́ліі

(ад лац. fossilis = выкапнёвы)

рэшткі і сляды жыццядзейнасці арганізмаў геалагічнага мінулага ў горных пародах; акамянеласці.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АРХА́Р, горны баран,

аргалі, аркар, качкар (Ovis ammon),

млекакормячая жывёла роду горных бараноў атр. парнакапытных. Каля 25 падвідаў. Пашыраны на а-вах Міжземнага м., у Пярэдняй, Сярэдняй, Цэнтр., Паўн.-Усх. і часткова Паўн. Азіі. Жыве статкамі на спадзістых схілах і высокіх горных плато.

Даўж. цела 1,1—2 м, выш. ў карку 0,65—1,25 м, маса ад 25 да 230 кг. Рогі масіўныя, выгнутыя, даўж. да 1,9 м, масай да 30 кг. Корміцца травой. Ягняты (1—2) нараджаюцца вясной. Каштоўная прамысл. жывёла, здабываецца дзеля мяса і скуры. Выкарыстоўваецца для гібрыдызацыі са свойскімі пародамі авечак (выведзены танкарунныя пароды — горны мерынос і архарамерынос). Ахоўваецца.

т. 1, с. 519

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БРУСЧА́ТКА,

дарожна-будаўнічы матэрыял з трывалых горных парод (граніт, дыябаз, базальт і інш.). Мае выгляд брускоў (даўж. 15—30, шыр. 12—15, выш. 10—15 см). Вырабляюць на каменедрабільных машынах з выраўноўваннем правай грані і краёў. Выкарыстоўваюць для брукавання плошчаў і вуліц.

т. 3, с. 271

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)