апраба́цыя, ‑і, ж.
1. Афіцыйнае ўхваленне, якое выносіцца на падставе выпрабаванняў, праверкі. Апрабацыя навучальных праграм.
2. Спец. Абследаванне гатунковых якасцей пасеваў сельскагаспадарчых культур, парод жывёлы для адбору лепшых з іх. Палявая апрабацыя бульбы.
[Лац. approbatio.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перасягну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.
Выйсці за якія‑н. межы. Слава аб гераічным ўчынку перасягнула межы краіны. // Аказацца большым за што‑н. вызначанае. Ураджай бульбы перасягнуў 200 цэнтнераў з гектара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Трапяту́ха ‘варэнік з бульбы, начынены мясам’ (ганц., Сл. Брэс.), трапяту́хі, трапятушкі ‘печыва з цёртай бульбы’ (ганц., Сл. ПЗБ). Відаць, ад назвы жаўранка (гл. наступнае слова), параўн. жаваранак 2 ‘булачка, якая выпякаецца на 9 (22) сакавіка’ (Нас.) аналагічна да галубцы, галёпа (рытуальнае печыва на Саракі ў выглядзе буслінай лапкі) і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ко́пачка ’матыка з некалькімі зубамі для капання бульбы’ (Жыв. сл., Сл. паўн.-зах.). Да капаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ме́мка ’варшаўка — гатунак бульбы’ (Янк. 1). Відаць, з немка < польск. niemka, параўн. польск. прудн. mʼymʼec ’немец’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мы́ляр, мылёр, мёляр ’доўгі, мелкі капец бульбы’ (зах.-палес., Нар. лекс., Сл. Брэс.). Да мілёр (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пала́клі, полаклі мн. ’тарка для бульбы’ (З нар. сл., палес.). Няясна. Мабыць, скажоная або кантамінаваная форма.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Патрэ́бка ’ямка для захавання бульбы’ (Сцяшк. Сл.), ’надбудова з паветкай над пограбам’ (Юрч.). Да пограб (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Разгрэ́біны ’заканчэнне вяселля’ (Янк.). Ад раз- і грэ́баць (гл.), як ако́піны ’заканчэнне капання бульбы’ (астрав., Сцяшк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
БРА́ГА,
1) адходы спіртавой прам-сці, якія атрымліваюць пры перапрацоўцы бульбы, збожжа, патакі; корм для с.-г. жывёл. Брага — рошчына з соладу, мукі і бульбы, з якой гоняць спірт. Свежая брага — вадзяністы (88—95% вады) з кіслай рэакцыяй (pH 4,2—5) хуткапсавальны корм. Найб. каштоўная хлебная брага. Для доўгага захоўвання брагу сіласуюць і сушаць. Свежую і сіласаваную выкарыстоўваюць на корм пераважна буйн. раг. жывёле, сушаную — усёй с.-г. жывёле.
2) Старадаўні слабаалкагольны (1,5—3% па масе) напітак усх. славян; бражка. Робяць з аржанога, ячменнага, прасянога соладу з цукрам, хмелем, часам з мёдам.
т. 3, с. 226
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)