Verbum

бага́ч, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Чалавек, які валодае вялікім багаццем.

2. (з вялікай літары). Народнае свята ўраджаю, якое адзначаюць восенню.

Б. з агарода прагнаў, ды ў гумно загнаў (прыказка).

|| ж. бага́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак (да 1 знач.).

баламу́т, -а, М -му́це, мн. -ы, -аў, м. (разм.).

1. Чалавек, які ўносіць неспакой, беспарадак у адносіны, работу і пад.

Паводзіны баламута.

2. Спакуснік, інтрыган.

Звязалася з гэтым баламутам.

|| ж. баламу́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.

|| прым. баламу́тны, -ая, -ае.

абыва́цель, -я, мн. -і, -яў, м.

1. Сталы жыхар якой-н. мясцовасці (уст.).

А. горада.

Сельскі а.

2. Чалавек, які жыве дробнымі асабістымі інтарэсамі.

Ператварыцца ў абывацеля.

|| ж. абыва́целька, -і, ДМ -льцы, мн. -і, -лек.

|| прым. абыва́цельскі, -ая, -ае.

А. настрой.

куліна́р, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Спецыяліст па кулінарыі (у 1 знач.); вопытны, умелы повар.

2. Чалавек, які добра і смачна гатуе розныя стравы.

Добры к.

|| ж. куліна́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак.

|| прым. куліна́рскі, -ая, -ае.

Кулінарская работа.

маладзе́ц, малайца́, мн. малайцы́, -о́ў, м.

1. Статны, атлетычнага складу малады чалавек.

Бравы м.

2. у знач. вык. Ужыв. для выказвання пахвалы, адабрэння.

М., што ў час прыйшоў.

3. звычайна мн. Тое, што і малойчык (у 2 знач.; пагард.).

Эсэсаўскія малайцы рабавалі вёскі.

пі́сьменны, -ая, -ае.

1. Які ўмее чытаць і пісаць, а таксама які ўмее пісаць граматычна правільна.

П. чалавек.

2. Які мае неабходныя веды, звесткі ў якой-н. галіне.

П. інжынер.

3. Выкананы адпаведна, з асноўнымі патрабаваннямі.

П. праект.

|| наз. пі́сьменнасць, -і, ж.

разу́мны, -ая, -ае.

1. Такі, якому дадзены розум; надзелены розумам.

Разумная істота.

2. Кемлівы, разважлівы, надзелены жыццёвай мудрасцю.

Р. чалавек.

3. Які сведчыць аб розуме, разважлівасці.

Разумная думка.

Разумнае слова.

4. Які адпавядае абставінам; мэтазгодны.

Разумная арганізацыя працы.

|| наз. разу́мнасць, -і, ж.

сва́цця, -і, мн. -і, -яў, ж.

1. Жанчына, якая сватае нявесту жаніху ці жаніха нявесце.

2. Маці мужа ў адносінах да жончыных ці маці жонкі ў адносінах да мужавых бацькоў.

◊

Пераезная свацця (разм.) — чалавек, які часта мяняе месца свайго знаходжання дзе-н.

свяжэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Станавіцца свяжэйшым (гл. свежы ў 4 знач.), халаднейшым.

Пад раніцу свяжэе (безас.).

2. Станавіцца больш яркім, набываць больш здаровы выгляд.

Пабыўшы ў лесе, чалавек свяжэе.

|| зак. пасвяжэ́ць, -э́ю, -э́еш, -э́е.

тыра́н, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Аднаасобны правіцель у Старажытнай Грэцыі, сярэдневяковай Італіі, які захапіў уладу сілай.

2. Правіцель, улада якога заснавана на дэспатызме і гвалце.

3. перан. Жорсткі, дэспатычны чалавек, які чыніць здзекі над людзьмі, прычыняе мукі.

|| прым. тыра́нскі, -ая, -ае.