Ля́пша (асудж.) ’нязграбны, непаваротлівы чалавек’ (ігн., Сл. ПЗБ). З літ. lẽpšė ’вялы чалавек, цюхцяй’ (Грынавяцкене, там жа, 2, 721).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мурме́ль ’маўклівы, негаваркі чалавек’ (астрав., Сл. ПЗБ). Паводле Грынавяцкене (там жа, 3, 85), паходзіць з літ. mùrma ’бурклівы чалавек’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Тураве́й ‘неразвіты чалавек’, ‘шчодры чалавек’, тураве́йчык ‘неразвіты хлапчук’ (Юрч. СНЛ). Няясна, магчыма, звязана з наступным словам са значэннем ‘падганяць’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

тоўсты, ✂.

  1. Вялікі, значны ў аб’ёме, у абхваце.

    • Т. чалавек.
    • Тоўстая бяроза.

  2. Вялікі ў папярочным сячэнні.

    • Тоўстае дрэва.
    • Тоўстая вяроўка.

  3. Пра голас, гук: нізкі, густы.

|| наз. таўшчыня, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

рэзанёр, ✂, м.

  1. Чалавек, які любіць весці доўгія разважанні павучальнага характару.

  2. Дзеючая асоба п’есы, рамана, якая звычайна выражае адносіны аўтара да падзей (спец.).

|| прым. рэзанёрскі, ✂.

  • Р. тон.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

скапец, ✂, м.

  1. Чалавек, які падвергся кастрацыі.

  2. Член рэлігійнай секты ў Расіі, што ўзнікла ў канцы 18 ст. і прапаведавала барацьбу з плоццю шляхам кастрацыі.

|| прым. скапецкі, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

гаснуць, ✂; незак.

  1. Пераставаць гарэць, свяціць; тухнуць.

    • Свечка гасне.
    • Надзеі гаснуць (перан. змяншаюцца, знікаюць).

  2. перан. Слабець, чахнуць.

    • Чалавек гасне ўвачавідкі.

|| зак. загаснуць, ✂, пагаснуць, ✂ і згаснуць, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

горды, ✂.

  1. Надзелены пачуццём уласнай годнасці, павагі да сябе.

    • Г. чалавек.

  2. Поўны пачуцця задавальнення сабой.

    • Г. позірк.

  3. Ганарысты, фанабэрысты.

    • Ласкавае цялятка дзвюх матак ссе, а гордае — ніводнай (прыказка).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

пільны, ✂.

  1. Які патрабуе неадкладнага выканання, неабходны, тэрміновы.

    • Пільная работа.
    • Пільная патрэба.

  2. Старанны, руплівы.

    • П. ў рабоце чалавек.

  3. Уважлівы, неаслабны.

    • Пільная праверка.
    • Пільна (прысл.) сачыць.

|| наз. пільнасць, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

радавацца, ✂; незак.

Адчуваць радасць, аддавацца радасці, быць у вясёлым, радасным настроі.

  • Р. веснавому дню.
  • Р. поспеху.
  • Чалавек радаваўся, смяяўся.

|| зак. абрадавацца, ✂, узрадавацца, ✂ і парадавацца, ✂.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)