Невялікая чыгуначная станцыя. Цягнік прыпыніўся на глухім паўстанку, сярод поля.Пянкрат.Ехалі доўга, і на кожнай станцыі і паўстанку нас абганялі вайсковыя эшалоны з тэхнікай і жывой сілай.Сяргейчык.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
га́хацьіга́хкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.
Разм. З сілаю удараць, суправаджаючы ўдар выкрыкам «гах!». Узнімаючы цяжкі лом, .. [баец] гахкаў і з сілай апускаў яго ў мёрзлую зямлю, намерваючыся адвярнуць вялікую скібу.Дудо.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зве́ргнуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
Сілай пазбавіць улады; скінуць. Звергнуць цара. Звергнуць манархію. □ Мы ўзнімаем паўстанне са зброяй у руках, каб звергнуць царскі ўрад і заваяваць свабоду ўсяму народу.Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1.Сілай пакласці канец чаму‑н. Падавіць паўстанне. □ Немцы прымалі крутыя меры, каб падавіць народны рух.Мікуліч.// Прымусіць перастаць страляць. Падавіць агонь праціўніка. □ Прыбег сувязны ад Зайцава і далажыў, што нямецкі кулямёт падавіць не ўдаецца.Мележ.— Таварыш сержант, дазвольце падавіць дзот, — папрасіў Пеця.Сіняўскі.//перан. Стрымаць, не дазволіць стаць большым (аб пачуццях). Трэба было ўзяць сябе ў рукі, сілай волі падавіць нерашучасць.Новікаў.
2. Раздушыць, перадавіць усё, многае або ўсіх, многіх.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тра́хнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.
Разм.
1. Упасці з размаху, з сілай. [Крукаў:] — Я і без таго не сказаць каб дужа ўжо моцна трымаўся на нагах, а тут такая каўзота, што калі б і цвярозы быў, дык і то, можа, не адзін раз трахнуўся б вобзем.Васілёнак.
2. Моцна, з сілай стукнуцца аб што‑н. Прабыла булава ў небе гадзіны тры і ляціць назад. Удовін сын выставіў правую далонь. Булава трахнулася аб далонь і пераламалася напалам.Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́жацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак., зкім.
Разм. Схапіўшыся адзін з другім, старацца асіліць праціўніка; мерацца сілай. Ніхто з нас не браўся з Грышам дужацца — ён кожнага клаў на зямлю адным махам.Капыловіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Мацава́ць, моцова́ць, кобр.моцёва́ты ’трывала прымацоўваць’, ’трымацца’, ’узмацняць’, ’спрабаваць моц чаго-небудзь’, ’перамагаць’ (ТСБМ, Нас., Некр., Сл. ПЗБ, ТС, Ян., Нар. лекс.), мацавацца ’ўмацоўвацца, борацца, мерацца сілай’, ’адчуваць моц (у нагах)’ (Нас., Касп.; дзятл., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.). Запазычана са ст.-польск.mocować ’умацоўваць, зацвярджаць’. Гл. таксама моц.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
накі́нуць
1. überwerfen*vt, ǘberhängen vt, úmlegen vt;
2.разм. (набавіць) áufschlagen*vt;
накі́нуць цану́ den Preis erhöhen;
3.разм. (увесці сілай) áufzwingen*vt
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
про́шча, ‑ы, ж.
Уст. Месца (крыніца, камень і пад.), надзеленае, паводле ўяўленняў веруючых, надзвычайнай сілай. — Гэта не царква, а прошча, — тлумачыць бацька, — ля яе крыніца была, але цяпер яна абсунулася і пяском засыпалася.Чарнышэвіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
заснава́цца, ‑снуецца; зак.
1. Узнікнуць, утварыцца. На месцы былой дрыгвы заснаваўся і з небывалай сілай пачаў расці сацыялістычны горад.Кудраўцаў.