паўрублёўка, ‑і, ДМ ‑ўцы; Р мн. ‑лёвак; ж.
Разм. Манета вартасцю ў паўрубля. А калі б наліла яму гаспадыня начоўкі цёплай вады, калі б яшчэ паклала туды сярэбраную паўрублёўку, як гэта ў пэўныя часы рабіла мая маці, то павесялеў бы чалавек ад такога ужывання і адразу памаладзеў бы. Кулакоўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
waver
[ˈweɪvər]
1.
v.i.
1) калыха́цца, хіста́цца
2) мігаце́ць, мігце́ць
a wavering light — мігатлі́вае сьвятло́
3) вага́цца, хіста́цца
My courage wavered — Мая́ адва́га пахісну́лася
2.
n.
1) мігаце́ньне, мігце́ньне, хіста́ньне n.
2) вага́ньне n.
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
мой
1. (ж. мая́, ср. маё, мн. мае́); притяж., м. мой;
м. сын — мой сын;
мая́ дачка́ — моя́ дочь;
маё пыта́нне — мой вопро́с;
2. в знач. сущ., прост. (муж, возлюбленный) мой;
◊ на маёй па́мяці, за маю́ па́мяць — на мое́й па́мяти;
мая́ ха́та з кра́ю — моя́ ха́та с кра́ю;
бо́жа м., бо́жухна м. — бог ты мой;
м. (твой, яго́, яе́ і г.д.) верх — мой (твой, его́, её и т.д.) верх;
на маё вы́йшла — вы́шло по-мо́ему;
на маё шча́сце — на моё сча́стье;
на маю́ ду́мку — на мой взгляд; по моему́ мне́нию;
на маі́м вяку́ — на моём веку́;
на маё го́ра, на маю́ бяду́ — на моё го́ре, на мою́ беду́;
язы́к м. — во́раг м. — посл. язы́к мой — враг мой;
я не я, і кабы́ла не мая́ — погов. я не я, и ло́шадь не моя́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
нябо́га, ‑і, м. і ж.
1. Абл. ДМ ‑бозе, ж. Дачка брата або сястры; пляменніца. [Цётка Вера:] — Ну от і ты прыйшла, ягадка мая! Цэлы тыдзень вачэй не паказаць! І гэта нябога называецца. Паслядовіч.
2. ж. Разм. Ласкавы або спачувальны зварот да малодшай па гадах. [Аўген:] — Дык не гаруй, мая нябога — Яшчэ аб’явіцца твой брат. Колас. — Ты, нябога, яшчэ маладая, каб мяне вучыць, — пакрыўджана абазваўся.. [дзед на Маню]. Васілевіч.
3. ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑бозе, Т ‑ай (‑аю), ж. Разм. Той (тая), хто выклікае спагаду і жаль; бядак, сірата. З табой сняданне папалам падзелім, каб падужэла ты ў сваёй дарозе, каб весялей было табе, нябозе. Дубоўка. Мікіта захварэў. На ложку скурчыўся, нябога. Стагнаў, крактаў, гарэў... Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Тра́вень ’май, старая назва месяца мая’ (ТСБМ, Ласт., Байк. і Некр., Др.-Падб.), тра́вэнь ’май’ (бяроз., Нар. скарбы). Укр. тра́вень, рус. старое тра́вень ’тс’ (Даль), харв. trȃvanj ’тс’, гіст. traven mali ’красавік’, traven veliki ’май’, баснійск. тра̑вањ (мали і велики), тра̑вник ’красавік’; славен. mali tráven ’тс’, veliki tráven ’май’, старое балг. тра́вен ’тс’. Прасл. *travьnь/*trěvьnь ’трэці месяц у годзе’ (ад сакавіка), адрозненні ў семантыцы назвы тлумачацца кліматычнай розніцай у перыядах цвіцення траў, з чым звязана яе этымалогія: ад прыметніка *travьnъ, вытворнага ад *trava, які пазней канкрэтызаваўся ў абстрактны назоўнік з суф. ‑ь (travьnь) (Глухак, 636; Слаўскі, SP, 1, 128).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
захліпа́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.
1. Незак. да захліпнуцца.
2. Сутаргава задыхацца пры моцным смеху, плачы, хуткай гаворцы і пад. Аксана захліпалася ад нястрымнага рогату. Пянкрат. — Нявестачка, родненькая мая.. Як я рады, — аж захліпаецца словамі бацька і цалуе.. Іру. Сабаленка. // перан. Утвараць частыя пералівістыя гукі; залівацца, захлёбвацца. На вечарынцы захліпаўся гармонік. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замані́ць, ‑маню, ‑маніш, ‑маніць; зак., каго-што.
1. Прыцягваючы чым‑н. увагу, заставіць прыйсці, апынуцца дзе‑н.; завабіць. Заманіць ваўка ў пастку. □ Каб як-небудзь заманіць карову ў двор, мая маці вынесла з хаты ражку лушпаек. Сачанка.
2. Прывабіць, захапіць, зачараваць. Заманілі Даніка і гэтыя высокія бярозы, і прыгожыя дарожкі вакол школы. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
май, ‑я і ‑ю, м.
1. ‑я. Пяты месяц каляндарнага года.
2. ‑ю. Абл. Першая зелень лісцевых дрэў, якой прыбіраюць хаты. Пракоп раздзеўся. Яму далі венік, пахучы, як май. Колас. А я Маю наламаю, Сваю хату прыбяру. І. Калеснік.
•••
Першае Мая — свята міжнароднай салідарнасці працоўных, устаноўленае кангрэсам 2‑га Інтэрнацыянала ў 1889 г.
[Лац. majus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напо́рны 1, ‑ая, ‑ае.
1. Які служыць для ўтварэння напору вадкасці. Напорны бак. Напорныя трубы.
2. Які дзейнічае з вялікім напорам (у 1 знач.). Напорная вада. □ Зашумелі воды, Узняліся хвалі, У напорнай плыні Крыгі паламалі. Русак.
напо́рны 2, ‑ая, ‑ае.
Тое, што і напоены. Красавалася шчасцем Краіна мая І напорнай геройскаю працай. Кляшторны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
разубежда́ть несов. перако́нваць у адваро́тным;
его́ бесполе́зно разубежда́ть яго́ бескары́сна перако́нваць у адваро́тным;
я счита́л, что прав, а сейча́с разубежда́юсь в э́том я лічы́ў, што пра́ўда мая́, а цяпе́р перако́нваюся ў адваро́тным;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)