біяме́трыя, ‑і, ж.

Сукупнасць матэматычных метадаў вывучэння з’яў жыцця.

[Ад грэч. bíos — жыццё і metreō — вымяраю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

біясфе́ра, ‑ы, ж.

Вобласць распаўсюджання жыцця на зямным шары.

[Ад грэч. bíos — жыццё і sphaira — шар.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жыццеадчува́нне, ‑я, н.

Успрыманне жыцця, навакольнай рэчаіснасці. Радаснае жыццеадчуванне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жыццёвы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да жыцця, звязаны з жыццём (у 2, 4 і 6 знач.). Жыццёвыя працэсы. Жыццёвы шлях. Жыццёвы ўзровень.

2. Важны, істотны для жыцця, неабходны для грамадства. Жыццёвыя цэнтры краіны. Жыццёвыя інтарэсы.

3. Які адпавядае рэчаіснасці, узяты з жыцця; праўдападобны. Жыццёвы вобраз. Жыццёвая сітуацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перашале́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак. (разм.).

1. Ашалець — пра ўсіх, многіх.

Што вы ўсе перашалелі тут?

2. Пасля буйнага, разгульнага жыцця супакоіцца, стаць разважлівым.

З цягам часу хлопец перашалее, адумаецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ве́ды, -аў.

1. Сукупнасць звестак, якія раскрываюць аб’ектыўныя заканамернасці жыцця.

Грунтоўныя в.

Свет асвятляецца сонцам, а чалавек — ведамі.

2. Дасведчанасць у якой-н. галіне.

Вучні выявілі добрыя в. ў матэматыцы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

маладо́сць, -і, ж.

1. Юнацкі ўзрост, маладыя гады жыцця.

2. Нядаўняе, непрацяглае існаванне чаго-н.

М. краіны.

◊

Другая маладосць — прыліў новых сіл у пажылыя гады.

Не першай маладосці — немалады, пажылы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

надзённы, -ая, -ае.

1. Які мае важнае жыццёвае значэнне, неабходны; актуальны.

Надзённыя задачы.

2. Які бывае кожны дзень.

Надзённыя клопаты.

◊

Надзённы хлеб — самае неабходнае для жыцця.

|| наз. надзённасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ста́дны, -ая, -ае.

1. Які жыве гуртам, уласцівы гурту.

С. характар жыцця першабытных людзей.

С. інстынкт.

2. перан. Заснаваны на несвядомым падпарадкаванні гурту, большасці.

Стаднае пачуццё.

|| наз. ста́днасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

ста́расць, -і, ж.

1. Перыяд жыцця пасля сталасці, калі паступова адбываецца аслабленне дзейнасці арганізма.

С. прыгнула да зямлі.

С. — не радасць (прыказка).

2. Доўгачасовае існаванне; зношанасць.

Слуп зваліўся ад старасці.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)