уце́рці, утру, утрэш, утрэ; утром, утраце; пр. уцёр, уцерла; заг. утры; зак.
1. што. Праціраючы, заставіць якое‑н. рэчыва пранікнуць у скуру і пад. Уцерці мазь. Уцерці пасту.
2. каго-што. Выцерці, абцерці каго‑, што‑н. Адыходзіў мой бацька ў паход, — Слёзы ўцёр мне далоняй гарачаю. Нядзведскі.
•••
Уцерці (падцерці) нос каму — атрымаць верх над кім‑н., паказаць яўную перавагу ў чым‑н.
Уцерці слёзы каму — уцешыць, заспакоіць у горы каго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пе́рац, -рцу м. пе́рец;
чырво́ны п. — кра́сный пе́рец;
◊ усы́паць (даць) пе́рцу — (каму) дать пе́рцу (кому);
у го́ры жыць ды з пе́рцам е́сці — погов. в го́ре жить и с пе́рцем есть
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
stern
I [stɜ:rn]
adj.
1) стро́гі, суро́вы
a stern master — стро́гі гаспада́р
a stern frown — суро́ва насу́пленыя бро́вы
2) цьвярды́, жо́рсткі, упа́рты
stern resolve — цьвярда́я пастано́ва
3) суро́вы, пану́ры
stern mountains — суро́выя го́ры
II [stɜ:rn]
n.
карма́ f. (вадапла́ва)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
подно́жие ср.
1. падно́жжа, -жжа ср.;
у подно́жия горы́ каля́ падно́жжа гары́, пад гаро́й;
2. (пьедестал) п’едэста́л, -ла м.;
ста́туя на грани́тном подно́жии ста́туя на грані́тным п’едэста́ле;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
съездI м.
1. (действие) з’езд, род. з’е́зду м., з’язджа́нне, -ння ср.;
съезд с горы́ з’езд з гары́;
2. (место, по которому съезжают) з’езд, род. з’е́зда м.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
пахмурне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; зак. і незак.
1. зак. Стаць хмурным, хмурнейшым. Адразу ж стала зразумела мне, З якой прычыны Ты раптоўна гэтак Задумаўся і нават пахмурнеў, Спакойна запаўняючы анкету. Аўрамчык. Стромкі лес белагаловы Пахмурнеў увесь, суровы Прыглушыў яго мароз. А. Александровіч.
2. незак. Станавіцца пахмурным, хмурнець. Рамізнік усё больш пахмурнеў, маўчаў, і, быццам падладкоўваючыся пад яго настрой, вуліца рабілася ўсё больш глухой, цёмнай і бязлюднай. Лупсякоў. А ў горы [Аляксей] пахмурнеў, рабіўся скрытным, маўклівым. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Labor omnia vincit improbus (Vergilius)
Усё перамагае ўпартая праца.
Всё побеждает упорный труд.
бел. Цярплівасць і праца ўсё перамагаюць. Труд і горы раўнуе.
рус. Терпенье и труд всё перетрут.
фр. Petit à petit l’oiseau fait son nid (Мало-помалу птичка строит своё гнездо).
англ. Labour overcomes all obstacles (Труд преодолевает все препятствия).
нем. Fleiß bricht Eis (Усердие ломает лёд). Der Fleißige macht aus einem Tage zwei (Трудолюбивый из одного дня два делает). Fleißige Hand baut Leut’und Land (Трудолюбивые руки строят людей и страну). Beharrlichkeit überwindet alles (Упорство преодолевает всё).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
Minutula pluvia imbrem parit
3 малой хмаркі вялікі дождж.
С малой тучки большой дождь.
бел. Малая пашня, ды ўрод дала. Малы жук, ды вялікі гук. Малая прачка часам многа зробіць. Маленькі, але удаленькі. Мурашка невялікая, а горы капае.
рус. Мал золотник, да увесист. Мал смех, да велик грех. Мал телом, да велик делом. Мал язык, да человеком ворочает. Мала кобылка, да велик возвезёт. Маленький ‒ да удаленький, а большой ‒ да худой. Мал соловей, да голос велик.
фр. Petit mais brave (Маленький, да удаленький).
англ.
нем. Kleiner Regen schlägt großen Wind nieder (Малый дождь укрощает большой ветер).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
bleak
I [bli:k]
adj.
1) адкры́ты, незахі́нены ад ве́тру; го́лы, незаро́слы расьлі́намі
bleak, gray mountains — го́лыя шэ́рыя го́ры
2) сьцюдзёны
a bleak wind — сьцюдзёны ве́цер
3) Figur. хму́рны, змро́чны, безнадзе́йны, чо́рны
a bleak future — змро́чная бу́дучыня
II [bli:k]
n., Zool.
верхаво́дка f. (ры́ба)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
абарва́цца, ‑рвуся, ‑рвешся, ‑рвецца; ‑рвёмся, ‑рвяцеся; зак.
1. Адарваўшыся, аддзяліцца ад чаго‑н. Трос абарваўся.
2. Не ўтрымаўшыся, сарвацца, зваліцца адкуль‑н. [Даўгулевіч:] — Мне было горача і сніўся сон, нібы мы з Адэляю падымаліся на высокія горы, яна абарвалася і паляцела ў прорву. Гурскі.
3. перан. Нечакана спыніцца, перарвацца (пра якое‑н. дзеянне, працэс). Яшчэ некалькі хвілін, і гэтая вінаватая песня паравоза абарвалася, прыціхла. Колас. // Рэзка, без паступовага пераходу кончыцца. За вёскай шаша абарвалася.
•••
Сэрца абарвалася гл. сэрца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)