Прастора, мясцовасць, на якой рыхтуецца і разгортваецца ваенная аперацыя. У пачатку 1945 года Савецкая Армія адкінула немцаў на захад, захапіла важныя плацдармы нямецкіх войск у самой Германіі і выйшла на подступы да Берліна.«Беларусь».//перан. Аб краіне, тэрыторыі, якая можа быць выкарыстана ў якасці базы для нападу на іншую краіну. Лес быў плацдармам, захопленым у ворага ў першыя ж дні акупацыі, з якога ўсё шырэй і глыбей развіваліся баявыя дзеянні партызанскай вайны.Шахавец.
[Фр. place d'armes.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
геста́па
(ням. Gestapo, ад Geheime Staats Polizei = тайная дзяржаўная паліцыя)
тайная паліцыя ў гітлераўскай Германіі, якая жорстка распраўлялася са сваімі ахвярамі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
іо́х
(ням. Joch)
старая адзінка зямельнай меры, якая ў Германіі была роўная 56,03 ара, у Швейцарыі — 36, у Венгрыі — 43,16 ара.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
турынгі́т
(ад ням. Thüringen = назва правінцыі ў Германіі)
мінерал групы хларыдаў падкласа лістовых сілікатаў зеленаватага колеру, складаны алюмасілікат жалеза і алюмінію.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
mark1[mɑ:k]n.
1. след; пля́ма;
dirty marks бру́дныя пля́мы
2. адзна́ка, прыкме́та;
The work bears the marks of a genius. Твор мае прыкметы геніяльнасці.
3. адзна́ка, ацэ́нка;
high/good marks высо́кія/до́брыя адзна́кі
4.hist. ма́рка (грашовая адзінка ў Германіі)
♦
be up to the markBrE быць до́брым і быць на нале́жным узро́ўні; адпавяда́ць патрабава́нням;
hit/miss the mark папа́сці ў цэль/прамахну́цца
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
KdF
= Kraft durch Freude – «Сіла праз радасць» (арганізацыя ў фаш. Германіі, якая займалася турызмам, спартыўнымі мерапрыемствамі і г.д.)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ГЕ́НШЭР (Genscher) Ганс Дзітрых
(н. 21.3.1927, г. Гале, Германія),
палітычны і дзярж. дзеяч ФРГ, дыпламат. Адвакат. У 1945 служыў у вермахце, быў у амер. і брыт. палоне. З 1946 чл. Ліберальна-дэмакр. партыі Германіі. Вучыўся ў Лейпцыгскім (да 1949) і Гамбургскім ун-тах. Пасля расколу Германіі (1949) жыў у ГДР, у 1952 перасяліўся ў ФРГ. З 1952 чл. Свабоднай дэмакр. партыі (СвДП), у 1974—85 яе федэральны старшыня. У 1969—74 міністр унутр. спраў ва ўрадзе В.Бранта. У 1974—92 міністр замежных спраў і нам. федэральнага канцлера (віцэ-канцлер) ва ўрадах Г.Шміта і Г.Коля. Дыпламатычна садзейнічаў палітыцы разрадкі ў адносінах паміж Усходам і Захадам, аб’яднанню Германіі ў 1990, прызнанню ў 1991—92 новых незалежных еўрап. дзяржаў (краін Балтыі, б. рэспублік Югаславіі) і інш.Дэп. бундэстага (з 1965). Ганаровы старшыня СвДП.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАРТУ́ (Barthou) Жан Луі
(25.8.1862, г. Аларон-Сент-Мары, Францыя — 9.10.1934),
французскі дзярж. дзеяч. Адвакат. У 1889—1922 дэпутат парламента. З 1894 неаднаразова займаў міністэрскія пасады. У 1913 прэм’ер-міністр. Узначальваў франц. дэлегацыю на Генуэзскай канферэнцыі 1922. У 1922—26 старшыня Рэпарацыйнай камісіі, патрабаваў ад Германіі выканання пастаноў Версальскага мірнага дагавора 1919. Пасля ўсталявання фаш. дыктатуры ў Германіі (1933) актыўны прыхільнік франка-сав. супрацоўніцтва. Ініцыятар стварэння «Усходняга пакта». Загінуў у Марселі разам з югасл. каралём Аляксандрам І у выніку тэрарыст. акта.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БЕЙЛЬШТЭ́ЙН Фёдар Фёдаравіч
(17.2.1838, С.-Пецярбург — 18.10.1906),
рускі хімік-арганік. Акад. Пецярбургскай АН (1886). Працаваў ва ун-тах Германіі (1859—66). З 1866 праф. Пецярбургскага ун-та. Навук. даследаванні злучэнняў араматычнага шэрагу: сінтэз рэчываў і правілы замяшчэння ў іх. Адзін з першых даследчыкаў каўказскай нафты. Прапанаваў рэакцыю выяўлення хлору ў арган. злучэннях (проба Бельштэйна). Складальнік шматтомнага даведніка па арган. злучэннях. З 1951 у Германіі выдаецца даведнік па арган. хіміі, названы яго імем.
Літ.:
Шмулевич Л.А., Мусабеков Ю.С. Ф.Ф.Бейльштейн, 1838—1906. М., 1971.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ВЕ́СТВЕРК
(ням. Westwerk),
у каралінгскіх і раманскіх цэрквах (пераважна ў Германіі) папярочная пабудова ў зах. частцы храма (з 2—3 вежамі, адкрытымі ў неф галерэямі і капэламі на хорах) для прыдворнага цырыманіялу.