дазіме́трыя, ‑і, ж.

Сукупнасць метадаў вымярэння дозы радыеактыўнага выпрамянення, а таксама вывучэнне яго ўздзеяння на арганізм чалавека.

[Ад грэч. dosis — порцыя, доза і metreō — мераю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дальнаме́р, ‑а, м.

Прыбор для вызначэння адлегласці да чаго‑н. без непасрэднага вымярэння. Аптычны дальнамер. Акустычны дальнамер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыяме́тр, ‑а, м.

Прылада для вымярэння радыеактыўнасці ўзораў прэпаратаў, горных народ, а таксама для вызначэння наяўнасці выпрамянення.

[Ад радыё... і грэч. metreō — мера.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

радыя́н, ‑а, м.

Вугал, які адпавядае дузе, даўжыня якой роўна яе радыусу; выкарыстоўваецца як адзінка вымярэння вуглоў.

[Ад лац. radius — прамень.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сейсмо́метр, ‑а, м.

Прыбор для вымярэння зрухаў пластоў глебы, частак збудаванняў і пад. пры ваганнях зямной кары.

[Ад грэч. seismós — ваганне, землетрасенне і metron — мера.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тэрмаме́трыя, ‑і, ж.

Раздзел эксперыментальнай фізікі, які вывучае метады вымярэння тэмпературы, спосабы складання і градуіравання тэмпературных шкал.

[Ад грэч. thermē — цяпло, гарачыня і metreō — вымяраю.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ВАТМЕ́ТР,

прылада для вымярэння актыўнай магутнасці электрычнага току. Бывае эл.-дынамічны, ферадынамічны, індукцыйны, эл.-статычны, тэрмаэл. і тэрмарэзістыўны. Мае 2 эл. ланцугі: току (уключаецца паслядоўна з нагрузкай) і напружання (паралельна нагрузцы). Пашырэнне межаў вымярэння дасягаецца з дапамогай дадатковых рэзістараў, шунтоў і вымяральных трансфарматараў току і напружання.

т. 4, с. 36

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

вуглавы́, -а́я, -о́е.

1. гл. вугал.

2. Які знаходзіцца на вугле або ў вугле.

В. дом.

В. пакой.

В. ўдар (у спорце: удар з вугла поля).

3. Які мае адносіны да вымярэння вуглоў (спец.).

В. градус.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

◎ Мыдлёўка, мыдлоўка ’прылада для вымярэння таўшчыні цёсу’ (Касп., Сл. Эп.-Шып.; браг., рагач., Мат. Гом.). З польск. mydlówka ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

кілато́на, ‑ы, ж.

Умоўная адзінка вымярэння магутнасці ядзернага зарада (або выбуху), якая адпавядае магутнасці ўзрыву тысячы тон трынітраталуолу.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)