Клы́пша ’чалавек, у якога доўгія нязграбныя ногі’ (Нар. сл.), ’жанчына з крывымі нагамі’ (З нар. сл.), ’кульгавы чалавек’ (Жыв. сл.). Утворана па вядомай балтыйскай словаўтваральнай мадэлі на ‑ša (гл. клыпаць).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ *Праіва́ніць, проіваніць ’правароніць’ (ТС). Ад імя Іван у значэнні ’прастак; дурнаваты чалавек’. Параўн. рус. мгшіуля ’дурань’, якое звязваецца з імем Міхаія (гл. абмішуліцца), чэш. kubą ’селянін, неадукаваны чалавек’ < Ja‑kub.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

інвалі́д, -а, М -дзе, мн. -ы, -аў, м.

Чалавек, які поўнасцю або часткова страціў працаздольнасць у выніку ранення, знявечання ці хваробы.

І. вайны.

І. першай групы.

|| ж. інвалі́дка, -і, ДМ -дцы, мн. -і, -дак (разм.).

|| прым. інвалі́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

істо́та, -ы, ДМ -то́це, мн. -ы, -то́т, ж.

1. Жывы арганізм; чалавек або жывёліна.

Навокал не відаць ніводнай жывой істоты.

2. Сукупнасць пэўных уласцівасцей, якасцей, фізічных і душэўных сіл чалавека.

Непасрэднасць дзіцячай істоты.

Мары і летуценні захапілі ўсю яго істоту.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

няшча́сны, -ая, -ае.

1. Які церпіць гора, бяду, перажывае няшчасце.

Н. чалавек.

2. Які з’яўляецца няшчасцем, заключае ў сабе няшчасце.

Н. выпадак.

3. Які прыносіць няшчасце або прадвяшчае яго.

Н. дзень.

4. Які выражае прыгнечаны, гаротны і пад. стан.

Н. выгляд.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

езуі́т, -а, М -і́це, мн. -ы, -аў, м.

1. Манах — член каталіцкага манаскага ордэна «Таварыства Ісуса».

2. перан. Хітры, крывадушны, каварны чалавек.

|| ж. езуі́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так (да 2 знач.).

|| прым. езуі́цкі, -ая, -ае.

Е. ордэн.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

заўзя́ты, -ая, -ае.

1. Які з захапленнем займаецца чым-н., аддаецца чаму-н. або напорысты, упарты.

З. паляўнічы.

Ён быў чалавек з.: што ні задумае, даб’ецца.

2. Які выконваецца з запалам, напружаны.

Заўзятая праца.

Заўзятая бойка.

|| наз. заўзя́тасць, -і, ж.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

го́ркі, -ая, -ае.

1. Які мае своеасаблівы едкі смак.

Г. палын.

Горкае лякарства.

2. перан. Поўны гора, цяжкі, гаротны.

Горкае жыццё.

Пераканацца на горкім вопыце.

Горкая праўда.

Горкія слёзы.

◊

Горкае дзіця (разм.) — наіўны, нявопытны малады чалавек.

Горкі п’яніца (разм., неадабр.) — алкаголік.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

драпе́жнік, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Драпежная жывёліна.

Лясныя драпежнікі.

2. перан. Драпежны (у 2 знач.) чалавек.

3. перан. Той, хто нажываецца на абрабаванні каго-н., на раскрадванні грамадскага набытку.

|| ж. драпе́жніца, -ы, мн. -ы, -ніц.

|| прым. драпе́жніцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ара́п, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Цемнаскуры чалавек, негр (уст.).

2. Ашуканец, жулік (разм., уст.).

◊

Браць на арапа (разм., неадабр.) — браць ашуканствам, падманам.

|| ж. ара́пка, -і, ДМ -пцы, мн. -і, -пак (да 1 знач.).

|| прым. ара́пскі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)