Не́балазя ’нядобра’ (віл., Сл. ПЗБ; дзярж., Нар. сл.), паўн.-рус. небо́лозе ’дрэнна, непрыемна’. Ад балазе́ ’добра’; сюды ж не́балазь ’смецце; блазнота’ (жлоб., Жыв. сл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

О́бнаж (*вобнаж) ’узятак на лапках пчалы’ (Нар. сл.). Прэфіксальна-суфіксальнае ўтварэнне ад нага: *об‑ног‑ь, як вобач (гл.) ’у баку’ < *об‑бок‑ь.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

*Пагра́бець, паграбіты ’адубець (пра пальцы)’ (Сл. Брэс.), погрибець, погрибнуць ’тс’ (ТС), пограбітэ ’зрабіцца маларухомым ад холаду’ (Нар. лекс., брэсц.). З польск. pograbieć ’адубець, скарчанець’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пагу́рак ’пагорак’ (Шат., Мат. Гом., Сл. ПЗБ), погурак ’тс’ (ТС), пигурак (Нар. лекс.), пазур ’сенажаць на ўзвышаным месце’ (Сл. ПЗБ). З польск. pogór(ek).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Палі́та, полі́та ’гліняны паліваны гаршчок для масла’ (Сл. Брэс.; З нар. сл., палес.). Субстантываваная форма залежнага дзеепрыметніка на ‑т‑ ад паліць ’паглузараваць’ < ліць (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перадні́к ’хвартух’ (мядз., Нар. словатв.), драг. пырыдне́к ’тс’ (Сл. Брэс.). Да пе́рад (гл.). Аб суфіксах гл. Сцяцко, Афікс. наз., 117–119 (уплыў рус. мовы (?)).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Перамо́ва, перамовы ’перагаворы’ (Нас., Гарэц., Др.-Падб., Нар. Гом.), смал. перемо́вы ’тс’. У выніку кантамінацыі польск. przemowa ’гаварэнне, прамова, выступленне’ і рус. переговоры ’перагаворы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Плодзь ’дзіця’ (гом., Нар. Гом.). З *plod‑ь, якое з *plodъ > плод (гл.). Параўн. рус. вяц. плодь, плоди ’маладыя атожылкі ў раслін, што ўюцца’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыска́ліць у выразе прыска́ліць вочы (вока) ’прыжмурыцца’ (ТСБМ), прыска́льваць ’прыжмурваць’ (ТС), прыска́люватыся ’прыжмурвацца, нібы смеючыся ротам’ (драг., Нар. лекс.), прыска́ляный ’прыжмураны’ (Клім.). Гл. скаліць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пінчу́к ’высокі чыгун, пабелены знутры, з адной ручкай, стаўбун’ (ельск., З нар. сп.). Відаць, да уласнай назвы Шпек, у рэгіёне якога рабілі такія чыгуны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)