Тайні́ца (tajnica) ’тое, куды няма доступу іншым; самае запаветнае, патаемнае месца; тайнік’ (1910 г., КСНН). Карэлят ж. р. да тайнік 1 (гл.); верагодна, штучнае ўтварэнне.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сноп ‘звязка зжатых сцёблаў’ (ТСБМ, Ласт., Некр. і Байк.; ашм., Стан.; Бяльк., Сл. ПЗБ, ТС). Укр. сніп, рус. сноп, стараж.-рус. снопъ, польск., н.-луж., в.-луж., чэш., славац. snop, серб.-харв. сно̏п, славен. snȍp, макед., балг. сноп, ст.-слав. снопъ. Прасл. *snopъ лічыцца роднасным ст.-в.-ням. snuaba ‘павязка’, snuobili н. р. ‘ланцужок’, да і.-е. *(s)neu‑ ‘вязаць’; Махэк₂ (564) тлумачыць праславянскую семантыку як ‘тое, чым звязваюць’ → ‘тое, што звязана’. Сной₁ (588) узводзіць *snopъ да і.-е. пашыранай базы *snəpo ‘тое, што звязана’ і, далей, да і.-е. базы *sneh‑p ‘звязваць’; Борысь (565) — да і.-е. *snēp‑/*snop‑/*snəp‑. Гл. яшчэ Фасмер, 3, 700 з літ-рай; ЕСУМ, 5, 334–335; Шустар-Шэўц, 1329.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ана́лаг
(гр. analogos = адпаведны)
тое, што з’яўляецца адпаведнасцю з чым-н., падабенствам чаго-н.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
антрапафа́гія
(гр. anthropophagia, ад anthropos = чалавек + phagein = есці, паядаць)
тое, што і канібалізм 1.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
прайс-лі́ст
(англ. price list, ад price = цана + list = спіс)
тое, што і прэйскурант.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
спецы́фіка
(лац. specificus = асаблівы)
тое, што ўласціва толькі дадзенаму прадмету ці з’яве, іх асаблівасць.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
тэлефа́кс
(ад гр. tele = далёка + лац. fac simile = рабі падобнае)
тое, што і факс.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
цвяро́зы прям., перен. тре́звый, здра́вый;
ц. чалаве́к — тре́звый челове́к;
ц. ро́зум — тре́звый (здра́вый) ум;
◊ што ў цвяро́зага наўме́, то́е ў п’я́нага на языку́ — посл. что у тре́звого на уме́, то у пья́ного на языке́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
здань, -і, мн. -і, -ей, ж.
Вобраз каго-, чаго-н., які ўзнікае ва ўяўленні; прывід; тое, што здаецца.
Начныя здані.
Перажытае чаргавалася з нейкімі зданямі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
імператы́ў, -ты́ва, м.
1. кніжн. Катэгарычнае патрабаванне, загад.
Этычны і.
2. У граматыцы: тое, што і загадны лад.
|| прым. імператы́ўны, -ая, -ае.
Імператыўная форма дзеяслова.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)